نماینده کارگران در شورای اسلامی کار اظهار داشت: در آخرین و مهمترین مورد، بحران جهانی ویروس کرونا، بیکاری فزایندهای را در پی داشته است که هر روز ابعاد آن وسیع‌تر میشود. در پرتو این بحران‌ها، هر بار نواقص جدی بیمه بیکاری و بسته‌های حمایت اجتماعی برجسته‌تر شده است؛ این در حالی است که طبق اظهارات کارشناسان اقتصادی و اجتماعی، ایجاد بیمه بیکاری فراگیر به نفع همۀ بازیگران است، به خصوص در دوره پاندمی کرونا؛ از کارگران و کارفرمایان گرفته تا دولت و سازمان تأمین اجتماعی همگی از برقراری بیمه فراگیر و مکفی بیکاری، منتفع خواهند شد.
توفیقی بیان کرد: در شرایط بحرانی فعلی در همه جوامع، دولت‌ها به عنوان مهمترین نهاد و رکن برقراری حمایت و تامین اجتماعی ایفای نقش می‌کنند. از همان هفته‌های نخست ورود بحران کرونا به کشور ما، سیل روزافزون بیکاران بر جامعه سرازیر شد. با این حال دولت در بدو امر به نظر نمی‌رسد برنامه خاصی برای مواجهه با این بحران داشته باشد. همه فکر می‌کردند بحران کرونا زودگذر و موقتی است و به زودی اوضاع، طبیعی خواهد شد. اما این بحران تدوام یافت و بر خیل بیکاران نیز افزوده شد. کم کم دولت نیز بحرانی شدن اوضاع را درک کرد و ناچار شد برنامه‌ای برای حمایت از کارگران تدارک ببیند گرچه اینکه این برنامه کافی و موثر نبود.
وی افزود: طبق اصل 29 قانون اساسی، برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری و مواردی از این قبیل حقی است همگانی. دولت مکلّف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت‌های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تأمین کند. حال در شرایط فعلی نیز با وقوع بحران کرونا، دولت باید تلاش کند به این اصل قانون اساسی به‌طور کامل جامه عمل بپوشاند.
توفیقی گفت: یکی از مهمترین نهادها برای حمایت از کارگران بیکار در کشور و طبق قانون اساسی، سازمان تأمین اجتماعی است که درآمدهای آن را نیروهای کار کشور یعنی کارگران پرداخت کرده‌اند. این سازمان باید رسالت اصلی خود را در حق کارگران و در شرایط بیکاری و بیماری انجام دهد. اما مسئله این است که بیکاری در دوره اخیر کرونا به حدی افزایش یافته است که پرداخت بیمه بیکاری به تنهایی از عهده این سازمان برنمی‌آید و لازم است دولت نیز توجه و حمایت ویژه به پرداخت مستمری بیمه بیکاری برای کارگران انجام دهد.
نماینده کارگران بیان کرد: دولت نه تنها در قبال بیکاری کارگران دارای بیمه، مسئولیت دارد بلکه در قبال بیکاری کارگران فاقد بیمه نیز مسئول است. طبق قانون و فرمول بیمه بیکاری، به هر فرد بیکار باید دست‌کم 55درصد حقوق آن نیروی کار پرداخت شود و به ازای هر فرد تحت تکفل نیز مبلغی معادل 10 درصد حداقل دستمزد افزوده شود.
وی بیان کرد:هم اکنون مبلغ بیمه بیکاری بسیار کم است و حقیقتا کفاف زندگی کارگران را نمی‌کند. علاوه بر این، ما شاهد گرانی انواع کالاها و خدمات نیز در کشور هستیم. در چنین شرایطی حتی دستمزد شاغلین نیز کفاف پرداخت هزینه‌های زندگی را نمی‌کند؛ چه رسد به مستمری بیمه بیکاری.
نماینده کارگران در شورای اسلامی کارافزود: با این اوصاف به نظر می‌رسد کارگران به توجه فوری‌تر و بیشتر دولت برای اداره وضعیت معیشتی و شغلی خود در این دوره بحرانی نیاز دارند. وضعیت و میزان بیکاری در دروه کرونا چندان مناسب نیست. ما شاهد پرونده‌های بسیار زیادی بیکاری هستیم. واقعا باید تدبیر جدی در این خصوص اندیشیده شود.
وی گفت: ما شاهد بیکاری گسترده در همه بخش‌ها پس از دوره کرونا هستیم اما این بیکاری در کارگاه‌های کوچک و مشاغل غیررسمی بسیار زیاد است. نمی‌توان آمار دقیقی داد اما تخمین زده میشود بیش از 60درصد مشاغل به بیکارسازی گسترده در دوره اخیر دچار شده‌اند. علاوه بر این مبلغ پرداختی بیمه بیکاری نیز نه تنها شامل همه نمی‌شود بلکه برای مشمولین نیز ناچیز است یا دیر پرداخت میشود.
نماینده کارگران در شورای اسلامی کار ادامه داد: می‌توان به این نتیجه رسید که کشور ما نیز از سونامی بیکاری ناشی از کرونا در امان نمانده است. لازم به ذکر است که معضل بیکاری فزاینده، یک مشکل ساختاری در اقتصاد ایران بود که در دوره ماقبل کرونا نیز وجود داشته و در تمام دولت‌ها در دهه‌های اخیر تشدید شده است. اما بحران کرونا و تعطیلی مشاغل، تعدیل‌های گسترده در نیروهای کار به دلیل ورشکستگی و بحران کلی عدم توازن عرضه و تقاضا در اقتصاد ملی، مزید بر علت شده است که تبعات بحران فعلی، نمود بسیار شدیدتری در کشور ما پیدا کند.
وی ادامه داد: برای مقابله با بحران بیکاری، کشورهای دیگر سعی کردند در دوره کرونا، قرارداد اجتماعی حمایت از کارگران و نیروهای کار را تغییر دهند؛ به طوری که دولت نقش حمایتی خود را با پرداخت انواع و اقسام مستمری‌ها و مساعدت‌های اجتماعی گسترش دهد. در این شرایط شاهد بازگشت ایده «دولت بزرگ» در بخش حمایت اجتماعی و تامین اجتماعی در سطح جهانی هستیم؛ به طوری که کشورهای دیگر نقش مرکزی و اصلی را در پرداخت مستمری و حمایت مالی به هر فرد در دوره کرونا، برای دولت در نظر گرفته‌اند.
توفیقی گفت: با توجه به تجارب جهانی در خصوص برقراری مستمری بیمه بیکاری و حمایت اجتماعی فراگیر به نظر می‌رسد، مهمترین راه‌حل برای گذر از وضعیت بحرانی فعلی، برقراری شکلی از قرارداد اجتماعی جدید در کشور است که طبق آن، با ایجاد مکانیزمی جامع، فوری، ساده، سریع و بدون طرد، تمامی افراد بیکار بدون طی مراحل بوروکراتیک از مستمری بیمه بیکاری برخوردار شوند. بحران اجتماعی بیکاری شدید و گسترده در دوره کرونا، تاکنون خود را به شکل نوک کوه یخ نشان داده است. به همین دلیل اگر دولت و نهادهای سیاستگذار به فکر برقراری حمایت اجتماعی گسترده و فراگیر نباشند، این بحران ممکن است خود را به شکل های دیگری بروز دهد.
