«کرسی آزاداندیشی» چیست؟ برای اینکه بهتر با مفهوم کرسی آزاداندیشی آشنا شویم چه بهتر و بالاتر از اینکه به فرمایشات مقام معظم رهبری رجوع کنیم که اصل مطلب در سخنان ایشان است.
« عزیزان من! روی مسائل فکر کنید تا به نتیجه برسید. نهضت آزادفکری ای که من پیشنهاد کردم در دانشگاه و حوزه راه بیفتد، برای همین است. – به قول رائج بین جوان ها، جوگیر نشوید. بحث درست بکنید، بحث منطقی بکنید. سخنی را بشنوید، سخنی را بگوئید؛ بعد بنشینید فکر کنید. – یکی از مسائل مهم که همت مضاعف و کار مضاعف می طلبد، مسئله‌ی تولید فکر است؛ کتابخوانی، افزایش معلومات عمومی در زمینه‌های گوناگون. این کرسی‌های آزاداندیشی که ما عرض کردیم، پیشنهاد کردیم در دانشگاه‌ها و در حوزه‌ها به راه بیفتد، میتواند یک جریان سیال فکریِ بسیار با ارزشی را در جامعه به راه بیندازد. – آن کرسی‌های آزاداندیشی را که من صد بار – با کم و زیادش – تأکید کردم، راه بیندازید و اینها را هی آنجا بگوئید؛ این میشود یک فضا. وقتی یک فضای گفتمانی به وجود آمد، همه در آن فضا فکر می کنند، همه در آن فضا جهتگیری پیدا می کنند، همه در آن فضا کار می کنند. – شما تجربه‌ی این پدر پیرتان را در این زمینه داشته باشید. آنی که کمک می‌کند به پیشرفت کشور، آزادی واقعیِ فکرهاست؛ یعنی آزادانه فکر کردن، آزادانه مطرح کردن، از هو و جنجال نترسیدن، به تشویق و تحریض این و آن هم نگاه نکردن – آزاد اندیشی یعنی آزادانه فکر کردن؛ آزادانه تصمیم گرفتن؛ترجمه‌ای، تقلیدی و بر اثر تلقین دنبال بلندگوهای تبلیغاتی غرب حرکت نکردن – آزاد اندیشی در جامعه ما یک شعار مظلوم است. تا گفته میشود آزاد اندیشی، عدّه ای فوری خیال می‌کنند که بناست همه بنیانهای اصیل در هم شکسته شود، و آنها چون به آن بنیان‌ها دلبسته‌اند، می‌ترسند. عدّه ای دیگر هم تلقّی می‌کنند که با آزاد اندیشی باید این بنیان‌ها شکسته شود. هر دو گروه به آزاد اندیشی – که شرط لازم برای رشد فرهنگ و علم است – ظلم می‌کنند. – شما کرسی آزادفکری سیاسی را، کرسی آزاد فکری معرفتی را تو همین دانشگاه تهران، تو همین دانشگاه شریف، تو همین دانشگاه امیرکبیر به وجود بیاورید. چند نفر دانشجو بروند، آنجا حرفشان را بزنند، حرف همدیگر را نقد کنند، با همدیگر مجادله کنند. حق، آنجا خودش را نمایان خواهد کرد.»
با مطالعه صحبت‌های مقام معظم رهبری متوجه چیستی و حتی چرایی و ضرورت برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی نیز آشنا می‌شویم، کرسی‌هایی که برگزاری آن در دانشگاه‌ها خیلی کم و شاید در حد صفر بوده و حالا دانشجویان حرفشان را با اغتشاش و توهین می‌زنند.
کافی است فقط وضعیت برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی را در یکی از دانشگاه‌های بزرگ کشور ببینیم تا مظلومیت سخن رهبری را درک کنیم، در دانشگاه صنعتی امیرکبیر از ابتدای امسال تاکنون تنها یک کرسی آزاداندیشی برگزار شده است و دانشگاه‌های دیگر هم وضعیت بهتری در این زمینه ندارند؛ این در حالی است که بنا به گفته محمدمهدی ذوالفقار‌زاده مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم براساس هدف گذاری باید در سه ماهه پاییز حداقل ۳ کرسی آزاد اندیشی در هر دانشگاه برگزار شود.
* اهمیت ضرورت برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی
سردبیر پویش فارس من معتقد است: گوش شنوایی برای فرمایش مقام معظم رهبری درباره برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی نیست، در حالیکه باید این کرسی‌ها نه تنها در دانشگاه بلکه در همه اماکن برگزار شود تا دردهای مردم به گوش مسوولان برسد.
به گفته وی، باید مدیران کشور در کرسی‌های آزاداندیشی حاضر شده و پاسخگوی درددل مردم باشند و گلایه‌ها را بشنوند.
* مسوولان درباره کرسی‌های آزاداندیشی چه می‌گویند؟
درباره ضرورت برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی بسیار صحبت شده و تأکیدات مقام معظم رهبری بر این موضوع نیز نشان اهمیت آن است، اما خوب است نظر مسوولان کشور را هم در این باره بدانیم.
سعیدرضا عاملی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی بر افزایش فضای گفت‌وگو در محیط دانشجویی تأکید بسیار داشته و می‌گوید: در دانشگاه تهران خانه گفت‌وگو برگزار میشود، خوب است که در دانشگاه‌ها خانه‌های گفت‌وگوی آزاد داشته باشیم تا به پویایی و فعالیت دانشجویان در حوزه‌های مختلف کمک شود.
رسول جلیلی رئیس دانشگاه صنعتی شریف نیز معتقد است: مقام معظم رهبری بارها بر برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی تأکید داشته‌اند و ما باید بر برگزاری آن همت کنیم زیرا این کرسی‌ها بر افکار عمومی تاثیرگذار است.
محمدمهدی ذوالفقار‌زاده مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم نیز عقیده دارد باید اساتید و نخبگانی که قدرت جریان‌سازی فکری دارند به عرصه‌های گفتمانی مانند کرسی‌های آزاداندیشی وارد شوند و اشکال مختلف گفت‌وگو در دانشگاه‌ها برگزار شود.
چندی پیش محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم نیز بر اهمیت کرسی‌های آزاداندیشی صحه گذاشته و گفته بود: در دانشگاه ظرفیت‌های خوبی برای بیان نظرات و عقاید وجود دارد که کرسی‌های آزاد اندیشی و تریبون‌های آزاد نمونه های آن هستند.
