فتح‌الله توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگویی از حذف ۴ صفر پول ملی خبر داد. این لایحه که از سوی دولت ارائه شده بود، پس از رفع ایرادات، با نظر مثبت رئیس کل بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و کمیسیون مربوطه به تصویب رسید.
پس از سال‌ها بحث و بررسی، سرانجام طرح حذف چهار صفر از پول ملی در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. بر اساس این مصوبه، واحد پول ملی از “ریال” به “تومان” تغییر می‌یابد و هر ۱۰,۰۰۰ ریال معادل یک “تومان جدید” خواهد بود. این اقدام که از مدت‌ها پیش در دستور کار بانک مرکزی قرار داشت، اکنون وارد فاز اجرایی شده و پرسش‌های فراوانی را درباره تأثیر آن بر اقتصاد کشور و هدف اصلی دولت از این تصمیم برانگیخته است.
طرح حذف صفر از پول ملی اولین بار در دولت‌های پیشین نیز مطرح شد، اما بنا به دلایل مختلفی از جمله شرایط اقتصادی، تورم بالا و نبود زیرساخت‌های لازم، به مرحله اجرا نرسید. با این حال، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر بار دیگر این موضوع را با جدیت دنبال کرد. همتی، رئیس پیشین بانک مرکزی، در سال ۱۳۹۸ تأکید کرده بود: «حذف صفرها صرفاً جنبه روانی ندارد، بلکه به تسهیل روابط حسابداری و بهبود تصویر پول ملی در معاملات بین‌المللی نیز کمک می‌کند.»
اکنون نیز، محمدرضا فرزین، رئیس فعلی بانک مرکزی، با دفاع از این طرح، آن را بخشی از برنامه اصلاح ساختار پولی کشور می‌داند. او در تازه‌ترین اظهارنظر خود گفته است: «حذف صفرها برای ساده‌سازی مبادلات اقتصادی، کاهش هزینه چاپ و نگهداری اسکناس و افزایش کارآمدی سیستم مالی، ضروری است. این گامی به سوی اصلاحات پولی گسترده‌تر خواهد بود.»
تأثیر واقعی بر اقتصاد یا نمادین؟
پرسش اصلی این است که آیا حذف چهار صفر از پول ملی تأثیر واقعی بر اقتصاد خواهد داشت؟
برخی ناظران می گویند آنچه تغییر می‌کند، شکل ظاهری پول، سیستم حسابداری، و شاید در حدی، نگاه روانی جامعه به ارزش پول ملی است و بسیاری از اقتصاددانان بر این باورند که این اقدام در کوتاه‌مدت تأثیر مستقیمی بر نرخ تورم، بیکاری یا رشد اقتصادی نخواهد داشت.
تیمور رحمانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، معتقد است: «حذف صفرها بدون اصلاحات بنیادی در سیاست‌های مالی و پولی کشور، نمی‌تواند به بهبود اقتصادی منجر شود. این اقدام بیشتر ظاهری است و ممکن است حتی در صورت مدیریت نادرست، منجر به سردرگمی کوتاه‌مدت در مبادلات شود.»
