محمدرضا عارف در مراسم تودیع و معارفه میثم لطیفی و علاءالدین رفیعزاده روسای پیشین و فعلی سازمان اداری استخدامی کشور، اظهار کرد: قبلا نگاه من به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور متفاوت بود، ولی بعد از ورود به سازمان مدیریت نگاه من متفاوت شد. اکنون من معتقدم سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری استخدامی خود را باید صاحب برنامه دانسته و دستگاه های اجرایی را کارگزار برای تحقق اهداف بدانند. فلسفه وجودی این دو دستگاه حل مشکل است. رد تقاصا هنر نیست، بلکه باید راهکار حل مشکل ارائه شود.
وی افزود:بودجه مصوب کسری دارد و ایجاب میکند تخصیص را کم بدهیم و نمیتوانیم تخصیص بالای ۹۰ درصد بدهیم. باید برای این تخصیص راهکار داشته باشیم. برنامه راهبردی دولت، اجرای سند چشم انداز است که سند مترقی و تحولی بود که متاسفانه در اغلب شاخص های این سند، جایگاه ما بدتر از سالهای شروع این سند است. آن زمان تصور میشد جایگاه اول منطقه را در ۱۴۰۴ داشته باشیم که باید تحلیل شود چرا نتوانستم به این جایگاه برسیم؟
معاون اول رئیس جمهور خاطرنشان کرد: اصولا بحث نظارت که یکی از وظایف سازمان اداری استخدامی است، در کشور ما جا نیفتاده است. نقش نظارتی نقش منفی و مچ گیری تعریف شده در حالیکه نظارت بعد از اجرای برنامه به معنای ارائه راهکار برای حل مشکلات است.
وی افزود: برای حاکمیت شایسته سالاری اقداماتی انجام شد و بنا بود براساس شایسته گزینی، افراد استفاده شوند. از الان جز براساس ضوابط یک نفر را هم نپدیرید، به نیابت از رئیس جمهور می گویم اگر آقای پزشکیان هم کسی را معرفی کرد که شرایط نداشت، شرعا و قانونا حق استخدام او را ندارید.
عارف ادامه داد: قرار بود بوروکراسی کاهش یابد، اما شرایط بدتر شده است که یک دلیل بخاطر قوانین متعدد است. افزایش بهره وری یک هدف دیگر است که شعار آن داده شده، ولی چه اتفاقی افتاده است؟ هزینه تولید در ایران خیلی بالاتر از سایر کشورهاست. قیمت گندم خود را با کجا می توانیم مقایسه کنیم؟ بهره وری در حد شعار باقی مانده است.
وی اضافه کرد: افزایش بهره وری برای ما حیثیتی شده است. سازمان بهره وری با همکاری سازمان اداری استخدامی برای افزیش بهره وری تلاش کنند. باید تعارف را کنار گذاشت. گاهی یک تشکیلات موازی به خاطر یک فرد ایجاد می شود. از این تشکیلات موازی کم نداریم. قصد دعوا نداریم، ولی باید در چارجوب برنامهها جلو برویم.فردی بیکار می شود که محترم است و حکم می گیرد و یک اتاق می گیرد بعد مجموعه دو سه هزار متری میگیرد و تشکیلات موازی ایجاد میشود. سازمان اداری استخدامی باید به این مسائل بپردازد.
به گفته عارف، حکمرانی دانایی محور شاید دو دهه پیش شعار بود، اما الان دیگر این شعار نیست بلکه الزام است.
وی ادامه داد: جواب منفی دادن، هنر نیست. وقتی جواب منفی می دهیم باید راهکار بدهیم و قانع کنیم که درخواست بی مورد بوده یا اگر درخواست درست بوده باید راهکار بدهیم. باید مشکل گشایی کنیم.
معاون اول رئیس جمهور تصریح کرد: شاخص توسعه انسانی ما ۷۸ است که نگران کننده است. شاخص دولت الکترونیک ۱۰۱ است. در منطقه این رتبه ما ۸ است. یکی از دلایل این شاخصها این است که ما مرتب خود را با گذشته خود مقایسه می کنیم. در زمانی که ۵۰۰ هزار خط تلفن دادیم، بقیه کشورها چه کردهاند؟ آی تی مهمترین زیربنا است. به راحتی ۱۰۰ هزار فرصت شغلی میتوانیم با آی تی ایجاد کنیم. برای شاخص فساد اداری تاسف میخوریم. حرام و حلال در ذات ایرانی است و انقلاب ما فرهنگی است، ولی رتبه ما ۱۱۴ است. این شان کشور و انقلاب ماست؟! همه کوتاهی داشتهاند و باید تعارف را کنار بگذاریم.
وی ادامه داد: متاسفانه ارزیابی کارکنان دولت را به حداقل پرداختها گره زدهایم. وظیفه حکومت و دولت این است که یک زندگی قائل قبول برای همه کارمندان و کارکنانش فراهم و معیشت کارمند تامین شود که از این مساله غفلت کردهایم. هشتاد درصد بودجه برخی سازمانها صرف حقوق میشود، ولی باز هم شرمنده کارکنان هستیم.
وی خاطرنشان کرد: ارزیابی را به حقوق گره زدهایم که این را باید جدا کنیم. دو کارمند که در یک اتاق حضور دارند، از نوع ارائه خدمت متفاوت هستند و رسم شده بود که همه نمره ۹۷ و ۹۸ بگیرند. خواهش می کنم روی ارزیابی کارکنان جدی تر کار شود تا تشویقی برای کارمندان باشد و زمینه رشد آنها را فراهم کند.
عارف همچنین گفت: طرح بزرگی برای تربیت مدیران میانی به بالا داریم. در تربیت مدیران خلاء معنیداری داریم و نسل اولیها غفلت کردهاند. رهبری در نشست با هیئت دولت سفارش کردند ۱۰۰ مدیر جوان تربیت شوند که این کف تعداد است. برنامه دولت تربیت هزار مدیر است. در این دوره مستقل از دیدگاه، هزار چهره جوان با علم و تجربه در دولت تربیت شوند تا آماده پذیرش مسوولیت مدیران میانه به بالا باشند. در انتخاب آنها گزینشی عمل نشود، چون نمیدانیم دولت های بعدی چه گرایش و تفکری دارند. تفکر سیاسی ملاک نباشد. اعتقاد به نظام، شایستگی و متدین بودن ملاک باشد.
وی افزود: از این تعداد، ۵۰۰ نفر خانم و جوان باشند و توزیع جغرافیایی در نظر گرفته شود. بنیاد نخبگان، سازمان جوانان، معاونت زنان و سازمان اداری استخدامی کمک کنند تا مکانیسمی ایجاد شود. این انتخاب باید توزیع شده و غیرمتمرکز انجام شود.
وی با اشاره به اهمیت آموزش حین خدمت برای کارکنان دولت، گفت: از زحمات سازمان آموزش مدیریت اداری تشکر می کنم، ولی سازمانی که فلسفه وجودی آن آموزش حین خدمت است، اصرار داشت مدرک رسمی بدهد که بعدا به اصالت خود برگشت. سازمانی که می خواهد موازی کاری را حذف کند، نمیتواند خودش موازی کاری کند. نتیجه این می شود که کسی که استخدام می شود در ۳۰ سال به روز نمی شود.