محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش در برنامه تلویزیونی دستخط با ابراز اینکه “کرونا تأثیرات گسترده بر بخش‌های مختلف کشور داشت و در آموزش و پرورش مهمترین مأموریت ما مبنی بر ارائه کیفی و عادلانه آموزش را به مخاطره انداخت”، اظهار کرد: نمی‌دانستیم تعطیلی‌ها تا چه‌زمانی ادامه دارد بنابراین باید آماده می‌شدیم چون آموزش نمی‌توانست تعطیل شود.
وی افزود: نخستین کاری که انجام دادیم این بود که از صدا و سیما کمک خواستیم و در کمتر از یک هفته کلاس‌های تلویزیونی دایر و بیش از دوهزار برنامه اجرا و از آنها استقبال شد به‌گونه‌ای که برخی برنامه‌ها تا 27 میلیون بار دان‌لود شد و روزانه 36 برنامه آموزشی از طریق شبکه‌های تلویزیونی ارائه می‌شد.
وزیر آموزش و پرورش گفت: اما با دو مشکل مواجه شدیم؛ نخست آنکه نمی‌دانستیم این برنامه‌ها تا چه‌اندازه توسط دانش‌آموزان دریافت و جدی گرفته می‌شود و دوم اینکه اگر ابهام و سؤالی داشتند چگونه آن را مطرح کنند یعنی رابطه با معلم قطع شده بود البته مدارس خودشان در شبکه‌های داخلی و خارجی کار آموزش را شروع کردند اما ما نمی‌دانستیم چه اتفاقی در حال افتادن است بنابراین ناچار شدیم شبکه آموزش دانش‌آموزان شاد را که اختصاصی آموزش و پرورش بود طراحی کنیم، در اینجا فقط ارتباط بین معلم و دانش‌آموز ایجاد می‌شود. مجموعه‌ای که ده‌ها سال یاد گرفته است فقط از طریق حضور در مدرسه آموزش را ارائه دهد وارد زیست‌بوم جدید شد و همه مدیران مدارس، 94 درصد معلمان و بیش از 70 درصد دانش‌آموزان به شبکه شاد آمدند و شروع به کار کردند.
اشکال شاد چه بود؟
حاجی‌میرزایی بیان کرد: اشکال شاد این بود که در برخی مناطق اینترنت نداشتیم یا برخی دانش‌آموزان گوشی هوشمند نداشتند یا به‌تعداد فرزندان یک خانواده گوشی هوشمند وجود نداشت به همین دلیل در خیلی از مناطق آموزش‌های رادیو و تلویزیون محلی وارد کار شدند همچنین بسته‌های خودآموز آموزشی تولید شد و در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفت در برخی مناطق هم که معلم در منطقه بود و تعداد دانش‌آموزان محدود و امکان رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی وجود داشت کلاس‌ها به‌صورت حضوری برگزار شد. در فرصت یک‌ماهه‌ای که برای جبران یادگیری دانش‌آموزان، مدارس را باز کردیم و آنها به‌اختیار خود برای رفع اشکال وارد مدارس شدند 20 درصد دانش‌آموزان روستایی مراجعه کردند.
وی بیان کرد: در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش آمده است که این وزارتخانه باید به‌سمت آموزش الکترونیکی حرکت کند اما تا به حال این اتفاق نیفتاده بود و کرونا ما را به‌سمت آموزش الکترونیک پرتاب کرد.
وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است مدارس زودتر از 15 شهریور باز شود، متذکر شد: خیر. برگزاری سال تحصیلی تمهیداتی دارد و برخی کارها از بهمن سال قبل شروع می‌شود. سال تحصیلی قطعاً از 15 شهریور تحت هر شرایطی شروع می‌شود اما ارائه آموزش‌ها با توجه به وضعیت قرمز، زرد و سفید خواهد بود در شرایط قرمز آموزش‌ها مجازی خواهد بود در شرایط زرد با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی دانش‌آموزان می‌توانند در مدارس حضور داشته باشند.
در شرایط سفید هم 20درصد محتوا غیرحضوری ارائه می‌شود
حاجی‌میرزایی ادامه داد: 40 درصد مدارس تعداد دانش‌آموزانشان به‌گونه‌ای است که می‌توانند با رعایت فاصله‌گذاری مدرسه را دایر کنند اما در برخی مدارس کلاس‌های درس 35 تا 40 دانش‌آموز دارند بنابراین باید دانش‌آموزان را به دو گروه تقسیم کرده و در روزهای زوج و فرد به مدرسه بیایند. همه درس‌ها باید به‌شکل حضوری و غیرحضوری ارائه شود مثلاً اگر چهار ساعت فیزیک است دو ساعت آن حضوری و دو ساعت آن غیرحضوری باشد اگر شرایط هم سفید باشد آموزش‌ها به‌صورت حضوری خواهد بود اما 20 درصد از محتوا را به‌صورت غیرحضوری ارائه خواهیم کرد تا ظرفیتی که به آن وارد شدیم به بلوغ کافی برسد.
وی درباره مسائل و مشکلات مدارس غیردولتی در ایام کرونا گفت: ما یک تصمیم گرفتیم و ابلاغ کردیم که نسبت به آن کنترل و مراقبت می‌کنیم تا اجرایی شود، براین اساس مدارس باید فقط به‌ازای خدماتی که ارائه کردند هزینه بگیرند. هر فعالیتی که انجام نشده باید پول آن را برگردانند، ولی این حق را به مدارس دادیم که با خانواده‌ها تفاهم کنند و ممکن است به حساب شهریه سال بعد دانش‌آموز منظور کنند، چون برخی از قبل پرداخت کرده بودند، این تفاهمی است که بین مدرسه و اولیای دانش‌آموزان انجام خواهد شد.
حاجی‌میرزایی بیان کرد: در چند هفته گذشته 7 مدرسه مهم تهران در شورای نظارت بر مدارس غیردولتی تهران لغو امتیاز شدند.
استثمار معلمان در خرید خدمات آموزشی
وی درباره تبدیل مدارس غیردولتی به بنگاه تجاری متذکر شد: چون من هم اطلاعاتی درباره این مدارس و هم درباره خرید خدمات آموزشی دارم که می‌پذیرند به منطقه‌ای معلم را ببرند تا تدریس کند در نهایت به‌نحوی موجب استثمار معلم می‌شود. معلم ناگزیر است تدریس کند و پولی که مؤسس دریافت می‌کنند، چون پول مستمر نیست، ممکن است 25 درصد دریافت کند و بقیه آن را تا آخر سال می‌رود و آن را خرج اداره واحد آموزشی می‌کند یا بیمه کسانی که به‌کارگیری شده‌اند، می‌شود و پولی برای آن باقی نمی‌ماند که به معلمان حقوق بدهد؛ بنابراین برخی از این‌ها با حقوق خیلی کمی کار می‌کنند. ما این امر را توقف دادیم. باید اهلیت کسانی که وارد این حوزه می‌شود ثابت شود و باید ضمانت‌هایی داشته باشد که حقوق معلم تا پایان سال رعایت شود.
حاجی‌میرزایی با اشاره به اینکه 11 درصد دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند، بیان کرد: ما قانون داریم چند وقت قبل یکی از مدارس غیردولتی با من تماس گرفت که ناظر مقیم گذاشته‌اند و مزاحمت برای ما ایجاد می‌کند، وقتی تماس گرفته و علت حضور ناظر مقیم را پرسیدم گفتند که مدرسه تخلف کرده بنابراین ناظر مقیم آنجا گذاشته‌ایم.
حقوق فرهنگیان به‌طور متوسط 65درصد افزایش یافت
وزیر آموزش و پرورش درباره افزایش حقوق فرهنگیان گفت: افزایش حقوق فرهنگیان به‌طور متوسط بیش از 65 درصد بود یعنی ممکن است برخی کمتر از این رقم را دریافت کرده باشند، وقتی این را می‌گویم برخی شاید فکر کنند کار بزرگی برای فرهنگیان کردیم اما تازه حقوق آنها را به حقوق سایر کارمندان رسانده‌ایم یعنی میانگین حقوق فرهنگیان از سه‌میلیون و 700هزار تومان به 6میلیون و 100هزار تومان رسیده است آنهایی که از 50 درصد قانون مدیریت خدمات کشوری هیچ مبلغی را دریافت نکرده بودند مانند کارکنان اداری آموزش و پرورش 50 درصد به حقوق آنها اضافه شود و آنهایی که قبلاً بخشی از این 50 درصد را گرفته بودند به‌میزانی که باقی مانده بود از افزایش حقوق بهره‌مند شدند.
وی در پاسخ به این پرسش که “آیا خودتان به‌عنوان وزیر آموزش و پرورش از این سطح حقوق راضی هستید؟” بیان کرد: در مورد کار معلمی نمی‌توان درباره حقوق آن صحبت کرد. هرچقدر که بتوانیم خدمات بهتر و مؤثرتری بدهیم استقبال خواهیم کرد، اما در مقایسه اتفاقاتی که در طول سال گذشته رخ داده، من فکر می‌کنم قاطبه فرهنگیان عزیز رضایت نسبی دارند و به ما هم منعکس کرده‌اند.
حاجی‌میرزایی درباره وضعیت بیمه تکمیلی فرهنگیان اظهار کرد: سال‌ها است که آموزش و پرورش بیمه خود را به‌روش صندوقی انجام می‌دهد یعنی یک حق بیمه‌ای را کارکنان آموزش و پرورش بابت بیمه تکمیلی‌شان می‌پردازند و این در صندوق بیمه آتیه‌سازان قرار می‌گیرد و هزینه‌ها را متناسب با آن پرداخت می‌کنند. کاری که امسال انجام دادیم، هم تعداد مراکز خدمات را افزایش دادیم و هم تعداد خدمات را افزایش دادیم و هم زمان دریافت پول را؛ اما همچنان من رضایت ندارم و فکر می‌کنم یکی از جا‌هایی که باید در مورد فرهنگیان تلاش بیشتری شود حوزه بیمه است.
وزیر آموزش و پرورش درباره اتفاقات صندوق ذخیره فرهنگیان متذکر شد: متأسفانه این موضوع به اعتماد عمومی آسیب رساند و ان‌شاءالله به کار کسانی که کوتاهی کردند رسیدگی می‌شود و قطعاً مجازات می‌شوند و واقعاً مربوط به آموزش و پرورش نبود، بانکی بود که ما بخشی از سهامدار آن بودیم، بانک تخلفاتی کرده که ما هم تبعات آن را پس می‌دهیم و فکر می‌کنم این تخلفات بانک مربوط به قبل از 92 است.
اجرای یک مهارت برای دانش‌آموزان دبیرستانی
حاجی‌میرزایی درباره اجرای سند تحول بنیادین ابراز کرد: مهمترین مأموریت ما اجرای سند تحول بنیادین است طی سال‌های گذشته کارهای متنوعی توسط مسئولان آموزش و پرورش انجام شده که همگی لازم بود از جمله اهداف دوره‌های تحصیلی تدوین و تصویب شد، کاری که ما اضافه کردیم این بود وقتی از سند حرف می‌زنیم باید گفتمانی پیرامون آن شکل بگیرد. معلم، خانواده و جامعه چه‌درکی از اهداف سند تحول دارند؟ اهدافی را استخراج کردیم که می‌توانیم در مدرسه نشان دهیم طبق قانون هر دانش‌آموز شاخه نظری باید یک مهارت را فرا بگیرد البته ظرفیت در اختیار ما محدود است و اعتباری برای اجرای سند نداریم بنابراین در هر استان یک منطقه را انتخاب کردیم تا یک مهارت را به دانش‌آموزان آموزش دهیم همچنین طرح خوانا در دوره ابتدایی اجرا خواهد شد تا دانش‌آموزان شنیدن، خواندن و گفتن و مهارت حل مسئله و ارتباط برقرار کردن را فرا بگیرند اگر این دهه هم بگذرد و نمی‌توانیم کام جامعه را از این تحول شیرین کنیم، حالا ما نمی‌توانیم یکی یکی پدیده‌ها را تمام کنیم. باید بایستیم و این را مصمم اجرا کنیم.
فراخوان استخدام 28هزار نفر در آموزش‌وپرورش احتمالاً در مرداد
وزیر آموزش و پرورش درباره کمبود نیروی انسانی بیان کرد: 197 هزار نیرو کم داریم, سالانه 40 تا 60 هزار نفر از آموزش و پرورش بازنشسته می‌شوند که البته 20 هزار نفر در دانشگاه فرهنگیان جذب می‌شوند، 28 هزار نفر از طریق آزمون استخدامی از میان فارغ التحصیلان سایر دانشگاه‌ها استخدام خواهند شد که احتمالاً فراخوان آن مردادماه ارائه می‌شود و پس از قبولی در آزمون در دوره آموزشی دانشگاه فرهنگیان شرکت خواهند کرد، فرهنگیان بازنشسته می‌توانند ادامه همکاری داشته باشند و اجازه داریم یک‌سوم زمان آنها را با یک‌سوم قیمت خریداری کرده و آنها را به کلاس درس بیاوریم، 100 هزار نفر پیرامون آموزش و پرورش به‌صورت حق‌التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی کار می‌کردند و اجازه دارند به‌صورت حق‌التدریس با ما همکاری کنند البته اجازه نداریم نیروهای حق‌التدریس جدید جذب کنیم.
48.5درصد نیروها از طریق دانشگاه فرهنگیان جذب نشدند
وی گفت: طی 10 سال گذشته 48.5 درصد از نیروهای جذب‌شده در آموزش و پرورش از مسیر دانشگاه فرهنگیان نبود، ما در قبال نیروهایی که کار کرده بودند تعهد استخدام نداشتیم اما سال 88 مجلس قانونی تصویب کرد که بیش از 11 بار تاکنون اصلاح شده و این اصلاح بی‌سابقه است و هر بار دامنه آن گسترده‌تر شده است، روز اول که قانون مصوب شد قرار بود 60 هزار نفر در آموزش و پرورش استخدام شوند و تا امروز 197 هزار نفر از این طریق استخدام شده‌اند و 100 هزار نفر دیگر نیز باقی مانده‌اند.
حاجی‌میرزایی درباره تعارض منافع متذکر شد: دولت لایحه‌ای را تنظیم و به مجلس ارائه کرده است همچنین ما با اعتراضاتی روبه‌رو بودیم مثلاً افراد ذی‌نفع در حوزه تصمیم‌گیری هستند مثلاً فردی مدرسه غیردولتی دارد و در تصمیم‌گیری مدارس غیردولتی مداخله دارد.
وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که “در ماجرای کرونا برخی از خانواده‌ها تصمیم گرفتند که بچه را به مدرسه نفرستند و برای آن معلم خصوصی بگیرند، برای این فکری کرده‌اید؟”، افزود: توصیه ما به خانواده‌ها این است که نیازی نیست خودشان را به زحمت بیندازند. ما مراقب سلامت بچه‌ها هستیم. اگر نگران سلامت هستند ما تابع محض تصمیم‌گیران سلامت کشور هستیم. اگر امکان حضور نباشد غیرحضوری این کار را انجام می‌دهیم و حتماً تضمین می‌کنیم کار آموزش با کیفیت خوبی انجام شود.
وی درباره اجرای سند 2030 گفت: هر اقدامی که هر جایی شد به ما منعکس شود سریع واکنش نشان می‌دهیم و این سند جزو دستور کار مدیران، معلمان و مدارس ما در کشور نیست.
حاجی‌میرزایی درباره نحوه حضورش در سمت وزیر آموزش و پرورش گفت: آموزش و پرورش همواره جزو دغدغه‌های من بود. بیش از 20 سال از سوابق خدمت من در آموزش و پرورش و مجموعه‌های مرتبط با آموزش و پرورش گذشته است. در همان شروع دولت دوم آقای روحانی هم برخی مطرح می‌کردند، ولی در واقع من طفره رفتم و این مسئولیت را بسیار سنگین و خطیر می‌دیدم تا بعد که باید بعد از جناب آقای بطحایی و دوره سرپرستی آقای حسینی، خیلی به من مجال نه گفتن هم ندادند.
وی درباره دیدار با رهبر انقلاب عنوان کرد: دو نوبت در حاشیه جلسات من خدمت ایشان رسیدم که دیگر به جریان کرونا خورد، اما در آن دو نوبتی که ملاقات کردم ایشان توصیه‌هایی را فرمودند. یک توصیه ایشان اجرای سند تحول بود، تأکید فرمودند که سند تحول را اجرایی کنید. فرمایش دوم ایشان معیشت معلمان بود که ایشان فرمودند “در این جهت کار کنید”. با عنایت آقای رئیس جمهور و حمایت دولت گام‌های بزرگی برداشته شد. وقتی می‌گویم گام‌های بزرگ، نمی‌خواهم بگویم این خیلی کار بزرگی بود. می‌گویم به بقیه رسانده‌ایم، ولی بالاخره یک عدم تعادل را جبران کرده‌ایم و خدا را شاکریم که عنایت الهی این توفیق را فراهم کرد، گفتیم هر فرهنگی که خانه ندارد اعم از شاغل و بازنشسته ثبت‌نام کند. حدود 300 و 400 هزار نفر در کل کشور ثبت‌نام کردند. ان‌شاءالله اتفاق خوبی در مسکن فرهنگیان هم بیفتد.
وی درباره بازدید از سوریه عنوان کرد: بالاخره کشور‌هایی که با هم روابط استراتژیک دارند، این دیدار‌ها با حواشی همراه خواهد بود. ما هم در جریان کار آنها قرار گرفتیم و هم تجربیات خودمان را در اختیار آنها قرار دادیم، مثلاً درباره سند بسیار با وزیر آموزش و پرورش و وزیر علوم آنها صحبت کردیم. تجربیات ما در مدرسه‌سازی زیاد است و فوق‌العاده تجربیات مدرنی داریم. الآن در مناطقی که زلزله‌زده است امن‌ترین نقطه مدرسه‌های ما است، حتی خانواده‌ها در سیل بالای پشت‌بام مدرسه می‌نشینند. ما گفتیم “حاضر هستیم تجربیات خودمان را با شما مبادله کنیم.”، بعد این را گفتند که “ایران می‌خواهد مدارس سوریه را بسازد.”، ما پول داشته باشیم مدرسه خودمان را می‌سازیم.
حاجی‌میرزایی درباره اینکه “آیا حاج قاسم سلیمانی را آنجا دیدید؟”، افزود: نه، من آن زمانی که رفتم بعد از شهادت ایشان بود، ولی هیچ جایی نبود در سوریه وارد شویم، چه در جمع مردم و چه در جمع مسئولین که با عظمت از حاج قاسم یاد نکنند، یعنی کامل حس می‌کردیم که در وطن خودش است، یعنی مردم به این اندازه به او علاقه‌مند بودند و دوستدار ایشان بودند.
وی درباره اینکه “آیا داستان حاج قاسم را می‌خواهید در کتاب‌های درسی اضافه کنید؟”، بیان کرد: بله. بعد از شهادت ایشان همان زمان اعلام کردم که در کتاب‌ها اسطوره‌ها را معرفی می‌کنیم و الگو می‌دهیم. یکی از راه‌های تربیت الگو است، الگویی که جامعه با آن زندگی کرده، ملموس‌تر است
