سالهاست سازمان تعزیرات جریمه‌های بی‌ثمری را مقابل گرانفروشی‌ها و کم فروشی صنایع لبنی امتحان می‌کند اما نتیجه‌ رفتن این راه تکراری، بی‌فایده و اشتباه  ثابت قدم بودن کارخانه‌ها در کار خود یعنی افزایش قیمت است. آنها دیگر ترسشان ریخته و هر از گاهی به بهانه‌های مختلف قیمتها را بالا می‌کشند چرا که چند برابر این جریمه‌ها به جیبشان می‌رود و در حقیقت مسیر گرانفروشی سپس جریمه اتفاقا راه سودآوری برای آنها شده است.

جریمه‌های سازمان تعزیرات همیشه به موقع و در زمان خودش نیست،‌ خیلی مواقع صنایع گرانفروشی خود را ماهها ادامه می‌دهند و دم از سازمان تعزیرات بر نمی‌آید و برخی مواقع هم بسیار دیرهنگام و با جریمه‌های بسیار اندک به گرانفروشان واکنش نشان می‌دهد از سوی دیگر رقم جریمه‌ها در مقابل نوع و حجم کاری  که در گستره کشور ا نجام می‌شود بسیار کم است بنابراین آنها روز به روز به بالا بردن قیمت حریص تر می‌شوند و به همین دلیل چندین بار در سال بدون مجوز قیمتهای خود را افزایش می‌دهند.

صنایع لبنی زمانی که قیمت را گران می‌کنند تا سازمان تعزیرات و دیگر مسئولان نظارتی مانند سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان واکنشی نشان دهند محصول خود را به قیمت بالاتری فروخته‌اند وسود خوبی به جیب زده‌اند و در صورت جریمه احتمالی، جریمه ها در مقابل سود هنگفت آنقدر ناچیزی است که برای آنها می‌صرفد که حتی بارها آنرا تکرار کنند، مسئله دیگر اینک حتی در صورت جریمه هم قیمت ها معمولا به قبل بر نمی‌گردد و آنها جریمه را پرداخت می‌کنند اما گرانفروشی ادامه دارد.

یک مغازه‌دار در پاسخ به خبرنگار فارس که آیا قیمت محصولات شرکت‌های با برند «پاژن»، «چوپان»، شرکت «مادی» و «می‌ماس» کاهش یافته است؟ گفت: خیر قیمتها همچنان مثل قبل است.

*جریمه‌های اندک سازمان تعزیرات تشویق برای گرانفروشی

علیرضا عزیزالهی کارشناس و مدیرعامل سابق اتحادیه سراسری دامدارن کشور در گفت‌وگویی از نحوه جریمه‌ سازمان تعزیرات برای گرانفروشی لبنیات انتقاد کرد و گفت:« این جریمه ها ده ها بار انجام شده اما آیا هیچ نتیجه‌ای نداشته است.»

وی می‌گوید:« جریمه های سازمان تعزیرات به اندازه‌ای نازل است که حالت بازدارندگی برای صنایع ندارد آنها حتی تا سازمان تعزیرات به خودش بیاید چند برابر این جریمه‌ها سود می‌کنند.»

عزیزالهی معتقد است دولت باید طوری برنامه‌ها و سیاست‌ها را تنظیم کند که حاشیه سودی برای تولید کننده و صنایع داشته باشند مثلا پایین آوردن قیمت تمام شده تولید و سیاست درست صادراتی و واردات از جمله شیر خشک از آن جمله است که می تواند به عنوان سوپاپ اطمینان برای کنترل بازار باشد.

*دولت باید مدیریت پیش از افزایش قیمت داشته باشد

این کارشناس گفت:« دولت باید برنامه‌ها و تعرفه‌های را طوری مدیریت کند که هر زمان شیرخشک مازاد در کارخانه‌ها بود صادر شود و هر زمان نیاز باشد وارد کنند.» شاید با این اقدامات کارخانه‌ها هم قیمت محصول را مرتب افزایش نمی‌دهند اما اگر افزایشی هم بود باید جریمه‌های سنگینی اعمال شود که دیگر آنها جرات تکرار چینین کاری را نداشته باشند.

در حالی که کارشناسان جریمه‌های ناچیز سازمان تعزیرات را برای گرانفروشی صنایع لبنی خام و ناکارآمد می‌دانند که روز گذشته این سازمان چند برند لبنی را به روال پیشین به خاطر گرانفروشی جریمه کرده است.

*آیا جریمه‌های چند میلیارد برای صنایع لبنی به خاطر گرانفروشی بازدارنده است؟

 سید یاسر رایگانی سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی در نشست خبری روز دوشنبه با اعلام قطعیت حکم سه شرکت متخلف لبنی، گفت: حساب‌های شرکت «شأن دشت» با برند «پاژن»، شرکت «لبن دشت» با برند «چوپان»، شرکت «مادی» با برند «می‌ماست» با حکم اداره اجرای احکام سازمان تعزیرات حکومتی مسدود شده است.

وی افزود: «برند پاژن با سه میلیارد و ۴٠٠ میلیون جریمه، برند چوپان با دو میلیارد و ٨٠٠ میلیون جریمه و برند می ماست با یک میلیارد و ۶٠٠ میلیون جریمه علی رغم مهلت‌های قانونی تعزیرات تسویه جریمه انجام نداده‌اند و در صورت عدم تسویه خطوط تولیدی توقیف می‌شود و شرکت لبنیات پگاه با دو میلیارد و ٧٠٠ میلیون تومان و برند لبنیات سحر با یک و نیم میلیارد تومان جریمه، تسویه جریمه انجام داده‌اند.»

سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی گفت: «پرونده دیگری نیز به تازگی اعلام کارشناسی میزان تخلف شده و در فرایند رسیدگی قرار دارد. سه پرونده درخصوص لبنیات در اداره کل شهرستان‌های استان تهران در جریان رسیدگی قرار دارد که یکی از پرونده‌ها در مرحله بدوی هفت میلیارد تومان محکوم شده است.»

این جریمه ها برای افزایش قیمت های حدود چند هفته پیش صنایع لبنی است که بر اساس گزارش میدانی خبرنگار این افزایش قیمت تقریبا در اکثر محصولات لبنی از شیر گرفته تا ماست، وجود دارد. یک مغازه دار در منطقه 19 تهران به خبرنگار فارس گفت: قیمت انواع شیر بطری در حدود یک هزار تومان افزایش دارد. قیمت شیر یک لیتری تتراپک هم نسبت به چند ماه گذشته 2600 تومان بیشتر شده است و از 7400 تومان به 10 هزار تومان رسیده است.

علی کرمی گفت: قیمت انواع ماست هم افزایش قیمت داشته به طوری که ماست‌های دبه‌ای از 24 هزار تومان به 28 هزار تومان رسیده است.

این اولین باری نیست که صنایع لبنی قیمت‌ها را در چند ماه اخیر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ افزایش می‌دهند. آنها سابقه طولانی در این کار دارند، حتی شده در طول سال 4-3 بار قیمت‌ها را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ افزایش داده‌اند و پس از آن ستاد تنظیم بازار را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تحت فشار قرار داده و افزایش قیمت را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به تصویب رسانده‌اند.

*افزایش خودسرانه قیمت در مدت یکماه 

آخرین افزایش قیمتی که ستاد تنظیم بازار برای صنایع لبنی مجوز داد 4 تیرماه بود،‌ این ستاد قیمت‌ محصولات لبنی را تا 28 درصد افزایش داد اما حدود یکماه نشده این بار خود صنایع تصمیم گرفتند خودشان قیمتها را افزایش دهند.

دبیر ستاد تنظیم بازار در چهارم تیرماه  قیمت‌گذاری ۱۰ قلم کالای لبنی را اعلام کرد و به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اجازه داده تا به طور متوسط قیمت لبنیاتی که مشمول قیمت‌گذاری هستند، را با ۲۲ تا ۲۸ درصد افزایش دهد.

سرپرست معاونت بازرگانی داخلی همان زمان گفت: محصولات لبنی که مشمول قیمت‌گذاری هستند، ۱۰ قلم اصلی هستند که شامل شیر کم چرب، شیر بطری، ماست و پنیر UF و…، می‌شود، قیمتها تصویب شده به این شرح است:

*هزینه گرانی لبنیات را مردم به دوا و دکتر می‌دهند

زمانی که قیمت لبنیات بالا می‌رود مصرف این محصول ضروری روز به روز کمتر می‌شود و این تهدیدی بر سلامت جامعه است. به هر اندازه که هزینه کردن برای این محصولات کاهش می‌یابد به چند برابر آن هزینه دوا و درمان بیشتر می‌شود. همه کشورها سرانه مصرف شیر را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به عنوان معیاری برای سلامت جامعه می‌دانند و روی افزایش سرانه مصرف سرمایه‌گذاری می‌کنند به طوری که بررسی سرانه مصرف کشورهای پیشرفته هم گویای همین مطلب است و همواره رابطه مستقیمی بین سرانه مصرف و ضریب سلامت جامعه در کشورها وجود داشته است.

به هر حال دولت بایدسیاست‌های تولید صادرات و واردات را طوری مدیریت کند که تولید کنندگان چه صنایع لبنی و یا دامداران حاشیه سودی داشته باشند تا به فکر افزایش گاه به گاه قیمت ها نباشند اما از آنجایی که اکثر این افزایش‌های خودسرانه قیمت از سوی شرکت‌هایی است که به کم قانع نیستند در صورت بروز چنین خطاهایی باید با آنهابرخورد بازدارنده انجام شود. هرگونه گرانفروشی تنها سفره مردم را کوچک تر می‌کند و آمارها هم نشان می‌دهد مصرف شیر در کشور ما که پیش از این نصف میانگین جهانی بود باز هم کمتر شده در عوض پول بیشتری از جیب مردم درآمده است.