رامین مهمانپرست معتقد است: وقتی قصد داریم روابط دو جانبه با کشور مورد نظر را کامل کنیم هر چه موافقت نامه ها در ابعاد متنوع تری به امضای دو کشور برسد به این معنی خواهد بود که همکاری ها کاملتر می شود. همکاری های سیاسی و اقتصادی و امنیتی به ایجاد ثبات می انجامد و پایه های روابط دو جانبه است. این پیمان ها می تواند در قالب پیمان های دو جانبه با کشور های همسایه و منطقه ای بسته شود و یا می تواند در قالب همکاری های جمعی باشد. وی می افزاید: در سیاست خارجی آمریکا چین به عنوان رقیبی بزرگ در اولویت قرار دارد. چین در همه زمینه ها حرفهای زیادی برای گفتن دارد. آمریکا چین را در زمینه های اقتصادی و سیاسی و نظامی قدرت بزرگی می داند ولی ما فارغ از اینکه آمریکا چه روابطی را برای خود تعریف می کند باید منافع و سیاست های خود را دنبال کنیم و تاثیری از تصمیمات امریکا نگیریم.
متن گفت وگوی خبرنگار شفقنا با آقای مهمانپرست را می خوانید:
_ مناسبات منطقه ای ایران در زمان ترامپ تحت الشعاع قرار گرفت آیا این مناسبات در دوره بایدن به سمت همگرایی بیشتر حرکت می کند؟
دیپلماسی خارجی باید در اولویت دولت آینده باشد
من عقیده دارم بحث روابط خارجی باید در نوع روابط مورد تجدید نظر قرار بگیرد و دیپلماسی خارجی حتما در اولویت های وزارت خارجه و دولت آینده باید رکنی اساسی باشد، به عبارتی روابط سیاسی کشور ها زمانی عمق پیدا می کند و پایدار خواهد بود که به منافع اقتصادی و منافع کشورهای مقابل ما پیوند بخورد. هر جا توانسته باشیم که منافع اقتصادی و روابط سیاسی را با هم تعریف کنیم یقینا عمق پیدا می کنند و با حوادث سیاسی و اتفاقات مقطعی تحت الشعاع قرار نمی گیرند. این در ارتباط با کشور های همسایه و کشورهای منطقه ما تعریف دارد و شامل حال همه ما می شود. ما باید در بحث ایجاد امنیت منطقه ای پایدار به وسیله کشورهای منطقه به تعریفی جدید برسیم و سعی کنیم همکاری های جمعی را در بخش های سیاسی در دستور کار خود قرار بدهیم. البته اینکه دولت های مختلفی در آمریکا روی کار می آیند بر روابط ما و سایر کشور ها منطقه تاثیر گذار است. طبیعی است که با روی کار آمدن ترامپ و اعمال سیاستی خصمانه نسبت به ایران شاید در تند شدن مواضع برخی از کشور های منطقه نسبت به ایران تاثیر داشته باشد و دست همکاری کمتری به ایران داده شود ولی نباید فراموش کنیم که در سیاست های راهبردی فرق چندانی بین جمهوری خواه و دموکرات وجود ندارد. البته سیاست اصلی در کشور ما تنش زدایی با منطقه و کشورهای همسایه و همکاری های دو جانبه است و آنها را کشورهای دوست و برادر می دانیم و باید با تعریف همکاری های بزرگ اقتصادی و سرمایه گذاری های دوجانبه و منطقه ای برای روابط سیاسی تعریف دو جانبه ای ایجاد کنیم و با در نظر گرفتن منافع ملی به روابط سیاسی بنگریم تا بتوانیم در سیاست های آینده خود حضور و نقش پر رنگی داشته باشیم.
_ برای تقویت مناسبات ایران و کشورهای همسایه از جمله افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس و همچنین کشورهای همسایه شمالی ایران که اخیرا درگیری هایی داشتند، دیپلماسی ایران چگونه باید رفتار کند؟
همکاری های دوجانبه باید رنگ و بویی قوی تر پیدا کند
به بازار ۵۰۰ میلیونی و جذاب کشورهای پیرامونی خود توجه کنیم
باید از موقعیت کریدور ها برای تعریف روابط اقتصادی پایدار با کشور های منطقه استفاده کنیم
همانطور که اشاره کردم باید در نوع عملکرد خود در سیاست خارجه تجدید نظری داشته باشیم. باید در دو بخش نقشی جدی تر ایفا کنیم؛ ابتدا همکاری های دوجانبه باید رنگ و بویی قوی تر پیدا کند و در درجه بعد همکاری های منطقه ای باید از ظرفیت های خوب خود استفاده کند. باید دو اولویت مد نظر ایران باشد؛ سیاست ما تنش زدایی است، سیاست ما برقراری امنیت به صورت پایدار برای منطقه است و امنیت خود را در امنیت همسایگان خود می دانیم و برای ایجاد این امنیت باید از ظرفیت های خود برای حل مشکلات کشورهای همسایه استفاده کنیم و ثبات سیاسی را به عنوان اولویتی برای منطقه بدانیم. برای ایجاد ثبات سیاسی بحث های مربوط به امنیت منطقه باید در دستور کار ما قرار بگیرد. کار دوم ما این باید باشد که به بازار ۵۰۰ میلیونی و جذاب کشورهای پیرامونی خود توجه کنیم. نقشی که ایران در موقعیت جغرافیایی استثنایی خود دارد و با پانزده کشور همسایگی دارد و همچنین دسترسی کشورهایی که در شمال ایران قرار گرفته اند و دسترسی های کریدور شرق به غرب و کریدور شمال به جنوب نقش ایران را به شکل ویژه ای نمایان می کند. باید از موقعیت کریدور ها برای تعریف روابط اقتصادی پایدار با کشور های منطقه استفاده کنیم چون به برنامه ریزی احتیاج دارد و باید به سرعت زیرساخت های خود را آماده کنیم و نگاه ما به سیاست خارجی نگاهی همراه با دیپلماسی اقتصادی باشد، اگر کشورهای منطقه حس کنند منافع آنها از قبل این روابط تامین می شود در حفظ این روابط و در عمق بخشیدن به این روابط تلاش بیشتری خواهند کرد.
_ برخی کشورهای همسایه، ایران را به دخالت در امور داخلی خود متهم می کنند. این مسائل چگونه بالانس می شود؟
با تامین امنیت کشورهای منطقه ثبات و امنیت در کشور ایران نیز تامین می شود
ما همیشه برای فشردن دست دوستی و برادری با کشورهای منطقه اعلام آمادگی کرده ایم
مساله دخالت منطقه ای ایران حداقل از طرف ما مطرح نیست و این موضوع مناسبتی ندارد. نقش ایران در ایجاد ثبات و امنیت در منطقه نقشی فعال بود. وقتی تروریست به وسیله قدرت های بزرگ و با حمایت برخی از کشور های منطقه سعی کرد امنیت ما و کشورهای منطقه را به خطر بیندازد ایران به مبارزه با تروریست پرداخت چون با تامین امنیت کشورهای منطقه ثبات و امنیت در کشور ایران نیز تامین می شود و ما مقابله با تروریسم و مقابله با دخالت های خارجی در منطقه و مقابله با بی ثباتی در کشورهای منطقه را که توسط قدرت های خارج از منطقه و در جهت کسب منافع آنها ایجاد شده است وظیفه خود می دانیم و در کنار کشور های همسایه خود هستیم و همین کمک ها منجر شده تروریست در اهداف خود موفق نباشد. ما به هیچ وجه به دنبال دخالت در مسائل داخلی کشور ها نیستیم و در هر جایی حضور پیدا کرده ایم به درخواست و دعوت دولت رسمی آن کشور و برای کمک بوده است. ما همیشه برای فشردن دست دوستی و برادری با کشورهای منطقه اعلام آمادگی کرده ایم.
_ پیمان نامه هایی که با کشورهای منطقه بسته می شود چقدر در فروکش کردن آتش اختلافات و جنگ های منطقه ای موثر است؟
همکاری های سیاسی و اقتصادی و امنیتی به ایجاد ثبات می انجامد
وقتی قصد داریم روابط دو جانبه با کشور مورد نظر را کامل کنیم هر چه موافقت نامه ها در ابعاد متنوع تری به امضای دو کشور برسد به این معنی خواهد بود که همکاری ها کاملتر می شود. همکاری های سیاسی و اقتصادی و امنیتی به ایجاد ثبات می انجامد و پایه های روابط دو جانبه است. این پیمان ها می تواند در قالب پیمان های دو جانبه با کشور های همسایه و منطقه ای بسته شود و یا می تواند در قالب همکاری های جمعی باشد.
_ اسرائیل با نزدیک شدن به کشورهای عربی نظیر امارات و احتمال احداث پایگاه های نظامی در منطقه خلیج فارس امنیت ایران را تهدید می کند. این خطر چقدر جدی است؟
رژیم صهیونیستی با حضور در خلیج فارس به دنبال ایجاد ناامنی و تروریسم دولتی و ضربه زدن به منافع کشورهای اسلامی است
حضور رژیم صهیونیستی در کشور های منطقه نه تنها خطری برای ایران بلکه خطری برای همه کشور های منطقه است. رژیم صهیونیستی با حضور در خلیج فارس به دنبال ایجاد ناامنی و تروریسم دولتی و ضربه زدن به منافع کشورهای اسلامی است. کشور های منطقه و کشورهای اسلامی با فرهنگی که این منطقه دارد باید رفتاری در جهت وحدت بیشتر از خود نشان بدهند و اقداماتی نکنند که در کشور های منطقه تفرقه بوجود بیاید.
_ عربستان در دوران ریاست جمهوری ترامپ به آمریکا نزدیک شده بود و خاندان بن سلمان روابط نزدیکی با ترامپ داشتند این وضعیت در دوره بایدن چگونه خواهد بود؟ آیا می توان امید داشت که روابط ایران و عربستان در این دوره نزدیک می شود ایا این برقراری رابطه به میانجی گری نیاز دارد؟
ما همیشه آماده همکاری و نزدیکی با کشورهای مسلمان به ویژه عربستان هستیم
امیدواریم عربستان رویکرد جدید همکاری و دوستی را در پیش بگیرد
ایران و عربستان باید رویه جدیدی را برای همکاری تعریف کنند
رفتار آقای ترامپ با برخی از کشورهای منطقه ما از جمله عربستان تحقیر آمیز بود. او به کشور های منطقه و مقامات سعودی توهین می کرد و آنها را عناصری می دانست که باید منافع اقتصادی خود را از آنها تامین کند. تنها به فکر معامله بود و آنها را به منبع خرید تسلیحاتی آمریکایی تبدیل کرده بود. آمریکا با هر قدمی که برای عربستان بر می داشت خواستار هزینه های آن بود. کشورهایی که در کنار ترامپ قرار می گرفتند بیشتر از نظر شخصیتی آزرده بودند. رفتن ترامپ این زمینه را فراهم می کند تا رفتار جدیدی صورت بگیرد. کشورهای منطقه و کشورهای اسلامی باید در کنار هم قرار بگیرند. نباید تحت تاثیر برخی از قدرت های مداخله گر قرار گرفت و به جای وحدت و همکاری به سمت تفرقه و جدایی رفت. ما همیشه آماده همکاری و نزدیکی با کشورهای مسلمان به ویژه عربستان هستیم و امیدواریم عربستان با توجه به منافع بلند مدتی که برای کشور و مردم خود در نظر گرفته است رویکرد جدید همکاری و دوستی را در پیش بگیرد که این به نفع همه کشور های منطقه و ایران و عربستان خواهد بود. ما دو کشور مسلمان و قدرتمند در منطقه هستیم و منافع خود را تشخیص می دهیم. مشترکات فراوانی داریم و باید خودمان بنشینیم و رویه ای جدیدی را برای همکاری تعریف کنیم. این دو کشور جدید منافع مشترک زیادی دارند و لزومی ندارد که منتظر قدم اول باشند. اگر دو طرف به این نقطه برسند می نشینند و برنامه جدیدی را تعریف می کنند.
_ در دوره ترامپ سیاست هایی که آمریکا در منطقه اعمال می کرد تنش آفرین بود و شکاف در بین بسیاری از کشور ها از جمله کشور های جهان اسلام را قوی تر می کرد. آیا بایدن سیاستی متفاوت در پیش می گیرد یا سیاست های او در ادامه سیاست های ترامپ خواهد بود؟ آیا در کلان نگاه آمریکا از خاورمیانه به سمت چین و روسیه و شرق آسیا معطوف می شود یا همچنان در سیاست خارجی خود به خاورمیانه توجه خواهند داشت؟
ما فارغ از اینکه آمریکا چه روابطی را برای خود تعریف می کند باید منافع و سیاست های خود را دنبال کنیم
این سوال باید از طرف های آمریکایی سوال شود و باید در عمل دید که آنها چه رویکردی را دنبال می کنند اما حدس زده می شود در سیاست خارجی آمریکا چین به عنوان رقیبی بزرگ در اولویت قرار دارد. چین در همه زمینه ها حرفهای زیادی برای گفتن دارد. آمریکا چین را در زمینه های اقتصادی و سیاسی و نظامی قدرت بزرگی می داند ولی ما فارغ از اینکه آمریکا چه روابطی را برای خود تعریف می کند باید منافع و سیاست های خود را دنبال کنیم و تاثیری از تصمیمات امریکا نگیریم.
_در مورد برجام دیدیم که بایدن بر خلاف وعده بازگشت به برجام اعلام کرد که ابتدا ایران باید به تعهدات خود برگردد سرنوشت برجام چگونه خواهد بود؟
این سوالات باید از بایدن و تیم همراه او سوال شود. حرف ایران کاملا مشخص است ایران در برجام به تعهدات خود پایبند بود و فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران تماما به تایید آژانس رسیده بود و این آمریکا بود که با خروج از برجام و اعمال تحریم ها بر علیه ایران بازی را بهم زد. این طبیعی بود که وقتی آمریکایی ها به تعهدات خود عمل نمی کنند ایران نیز در پاسخ تعهدات خود را کاهش بدهد. امروز ایران اعلام کرده است که اگر بایدن و تیم او می خواهد به برجام برگردد باید ابتدا تحریم ها را لغو کنند و بعد از لغو تحریم ها وقتی دیده شد که آمریکا در عمل به تعهداتش که در قالب برجام بودند جدی است ایران نیز به تعهدات خود عمل می کند و به برجام بر می گردد.
