سکان نیوز/حامد روحانی زاده در تشریح اقدام این معاونت برای آغاز طرح “هر خانه یک پایگاه سلامت” در استان اظهار داشت: این برنامه بعد از انجام پایلوت در چهار استان، در سراسر کشور از جمله در سطح استان مازندران اجرایی می‌شود.
روحانی زاده، با بیان اینکه ایده هر خانه یک پایگاه سلامت به دنبال گسترش مشارکت آگاهانه مردم در عرصه تأمین، حفظ و ارتقای سلامت با خود مراقبتی در تمامی خانه‌های کشور است، ضمن ارائه تعریفی ازخود مراقبتی به بیان جزئیات اجرای این طرح پرداخت.
به گفته وی خود مراقبتی رویکردی نوین در عرصه سلامت است که شامل مجموعه اعمالی است اکتسابی، آگاهانه و هدفدار که مردم برای خود، فرزندان و خانواده شأن انجام می‌دهند تا تندرست بمانند، از سلامتشان حفاظت کنند، نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی خود را برآورده کنند و از بیماری‌ها، حوادث و بیماری‌های مزمن پیشگیری کنند و یا از سلامت خود بعد از ترخیص از بیمارستان حفاظت کنند، به بیانی دیگر علم آگاهی نسبت به زمان مراجعه به پزشک، اقدامات اورژانسی پیش ازمراجعه به پزشک، مراقبت ازخود در زمان بیماری‌های مزمن غیر واگیر و… که فرد به شکل اکتسابی کسب می‌کند تا به اقدامات پیشگیرانه و مراقبتی مبادرت ورزد.
رئیس مرکز بهداشت استان مازندران گفت: طبق برآوردهای صورت گرفته ۶۵ تا ۸۵ درصد تمام مراقبت‌ها از جنس خود مراقبتی است، با توجه به تغییراتی که در الگوی ابتلای بیماری‌ها از حاد به مزمن صورت پذیرفته و ضرورت توجه و همچنین تمایل مردم به کنترل شخصی بر مسائل بهداشتی شأن و عوامل متعدد دیگر، توجه به رویکرد خود مراقبتی و ترویج آن تبدیل به یک نیاز ضروری در مسیر حفظ، نگهداشت و ارتقا سلامت جامعه شده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بااشاره به روند بیماری فشار خون و دیابت به عنوان بیماری‌های غیرواگیر که می‌توان با اصلاح سبک زندگی از بروز آن پیشگیری کرد، افزود: با داشتن تغذیه سالم، کاهش مصرف نمک، مدیریت وزن، مدیریت استرس، افزایش فعالیت و تحرک بدنی می‌توان جلوی آن راگرفت. این بیماری‌ها و بیماری‌های واگیر با خود مراقبتی قابل کنترل و مدیریت هستند.
با داشتن تغذیه سالم، کاهش مصرف نمک، مدیریت وزن، مدیریت استرس، افزایش فعالیت و تحرک بدنی می‌توان جلوی آن راگرفت. این بیماری‌ها و بیماری‌های واگیر با خود مراقبتی قابل کنترل و مدیریت هستند
وی باتاکید برنقش افزایش سواد سلامت در دستیابی به موفقیت در خودمراقبتی، تصریح کرد: سواد سلامت، قدرت جذب، درک، نقد و تحلیل اطلاعات است برای اینکه انسان‌ها به سلامت خود اهمیت دهند؛ چرا که ما معتقدیم سلامت هدیه‌ای نیست که توسط پرسنل بهداشتی به مردم داده می‌شود؛ بلکه سلامت محصول انتخاب‌های مردم است و خودشان خالق سلامت هستند زیرا فردی که آگاهانه سراغ مصرف دخانیات نمی‌رود یا آگاهانه میزان نمک مصرفی خود را کاهش می‌دهد درحال خلق سلامت برای خود واطرافیانشان است، البته عوامل متعددی می‌تواند در انتخاب افراد برای دستیابی به اهداف سلامت نقش داشته باشد.
دکتر روحانی زاده با اشاره به اینکه گزینه‌های سلامت راعادلانه برای همه مردم فراهم کرده‌ایم، خاطرنشان کرد: باید قدرت تشخیص، تمایز و سواد سلامت کافی را هم در اختیار مردم بگذاریم تا انتخاب کنند و در زندگی روزمره سلامت را برای خود برگزینند، شاید پیش از این تصور می‌شد اگر به اندازه کافی پزشک، پیراپزشک، دندانپزشک، ماما، بیمارستان، تجهیزات و… داشته باشیم، سلامت در جامعه افزایش یابد؛ در حالی که اکنون گفته می‌شود وجود این موارد صرفاً به معنی تأمین و حفظ سلامت جامعه نیست و باید برآگاهی‌رسانی به مردم وارتقای سواد سلامت آنها تاکید بیشتری داشته باشیم تا ضمن خلق سلامت، نیازشان به مراجعه به پزشک و مصرف دارو کاهش یابد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در ادامه درخصوص برنامه‌های وزارت بهداشت برای اجرای برنامه‌های خودمراقبتی درسطح کشور، بیان کرد: با کمک همه همکاران بهداشتی و درمانی تلاش کردیم با اجرای برنامه ملی خود مراقبتی واستفاده از راهنماهای خود مراقبتی وتربیت سفیران سلامت خانوار، دانشجویی و دانش‌آموزی، در جهت نیل به جامعه‌ای سالم و حامی سلامت گام برداریم.
وی در ادامه افزود برنامه کشوری هر خانه یک پایگاه سلامت تاکید دیگری بر ضرورت مشارکت مردم در حفظ و ارتقا سواد سلامت خودشان است، در این برنامه با انتخاب و آموزش سفیران سلامت خانوار که مسئولیت حفظ سلامت خود و اعضای خانواده‌شان رادارند، تلاش شده است تا مردم به حداکثر مشارکت در حوزه سلامتشان دست پیدا کنند. در این طرح از هر خانوار یک نفر به عنوان سفیر سلامت خانواده انتخاب، توسط تیم سلامت دوره‌های آموزشی را می‌گذرانند و به صورت داوطلبانه مسئولیت انتقال مطالب آموخته شده را به اعضای خانواده و جامعه به عهده می‌گیرند.
رئیس مرکز بهداشت استان مازندران ادامه داد: رابطین سلامت نیروهای مردمی هستند که در برنامه هر خانه یک پایگاه سلامت از ظرفیت آنها برای آموزش، استفاده می‌شود. طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته به ازای هر ۴۰ خانوار یکه سفیر سلامت خانواده درآنها تربیت می‌شود، یک رابط سلامت خانواده داریم که ارتباط بین این سفیران را با خانه‌های بهداشت، پایگاه‌های سلامت و مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی برقرارمی‌کنند. همچنین در خانواده‌هایی که فرد واجد شرایط به عنوان سفیر سلامت ندارند، توسط رابط سلامت، تحت پوشش آموزش‌ها قرارمی‌گیرند.
وی باتاکید براینکه طرح هر خانه یک پایگاه سلامت بر آموزش خانواده‌ها تکیه دارد، اظهار کرد: باآموزش درست، قدرت انتخاب وتحلیل به مردم می‌دهیم و می‌توانند یاد بگیرند چگونه بیمار نشوند تا نیازی کمتری به مراجعه‌های غیر ضروری به پزشک، دریافت دارو، بستری در بیمارستان و پرداخت هزینه‌های بهداشتی و درمانی داشته باشند
دکتر روحانی زاده با اشاره به سه جز اساسی برنامه هر خانه یک پایگاه سلامت شامل سفیران سلامت خانوار، رابطین سلامت (سفیر سلامت محله) و دانشجویان بیان کرد که آموزش و توانمند سازی این سه جز با استفاده از ظرفیت‌های معاونت‌های مختلف دانشگاه، گروه‌های فنی معاونت بهداشتی، شبکه بهداشت، مراکز خدمات و خانه‌های بهداشت همچنین استفاده از ظرفیت‌های بین بخشی مدنظر است.
آموزش و توانمند سازی این سه جز با استفاده از ظرفیت‌های معاونت‌های مختلف دانشگاه، گروه‌های فنی معاونت بهداشتی، شبکه بهداشت، مراکز خدمات و خانه‌های بهداشت همچنین استفاده از ظرفیت‌های بین بخشی مدنظر است
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران ادامه داد: توانمند سازی این سفیران سلامت در سه حیطه ارتقای سلامت و پیشگیری، درمان‌های اولیه و توانبخشی با استفاده از بسته‌های آموزشی کشوری مدنظر است. علاوه بر این از راهنماهای ۴ گانه ناخوشی‌های جزئی، سبک زندگی سالم، خطرسنجی سکته‌های قلبی و مغزی و هفته به هفته بارداری در جهت توانمند سازی این سفیران استفاده شده است.
به گفته وی در حال حاضر بالغ بر ۲۶۰ هزار نفر در سطح استان، مفتخر به عنوان سفیر سلامت خانوار هستند و بیش از ۴۵ درصد خانوارهای استان دارای سفیر سلامت خانوار هستند که با شروع این طرح قدم‌های اساسی در جهت ارتقای جذب سفیران سلامت خانوار و توانمند سازی آنان برای مشارکت در مراقبت از سلامت خود، خانواده و جامعه بر می‌داریم.
رئیس مرکز بهداشت استان مازندران در پایان از همه خانواده‌ها خواست بامراجعه به مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه‌های شهری و خانه‌های بهداشت در سراسر استان و باداشتن حداقل هشت کلاس سواد خواندن و نوشتن سفیر سلامت خانواده خود باشند و با یادگیری راهنماهای خود مراقبتی از سلامت خود و اعضای خانواده مراقبت کنند. همچنین با توانمند شدن در انجام درمان‌های اولیه می‌توانند جان اعضای خانواده و دوستان خود را در شرایط اورژانس نجات دهند و با یادگیری راهنماهای خود مراقبتی در ناخوشی‌های جزئی، بار مراجعه غیرضروری به مراکز درمانی راکاهش دهند.
دکتر روحانی زاده اظهار امیدواری کرد: با ترویج خود مراقبتی و اجرای برنامه هر خانه یک پایگاه سلامت، ضمن ارتقا سلامت آحاد جامعه، از “ایجاد درد بیماری” پیشگیری شو وی تاکید کرد “کیفیت زندگی مردم” با توانمندسازی آنها برای خود مراقبتی و رعایت سبک زندگی سالم بر پایه آموزه‌های اسلامی و ایرانی افزایش می‌یابد و نیروی انسانی سالم، بانشاط، خلاق، مسئول و مولد و مفتخر به ایرانی بودن برای توسعه پایدار ایران اسلامی فراهم می‌گردد.
به گزارش مهر، برنامه‌ریزی و آموزش رکن اساسی در ارتقای سلامت اجتماعی و فردی به‌شمار می‌رود و طرح ملی «هرخانه یک پایگاه سلامت» اقدامی عملی برای تحقق این راهبرد است. طرح ملی هرخانه یک پایگاه سلامت در واقع اقدامی برای ارتقای سواد سلامت خانواده‌ها برای تغییر شیوه و اصلاح زندگی و درنتیجه انتخاب‌های سالم برای زندگی سالم است.
سفیران سلامت با اصول پیشگیری از بیماری‌های واگیر و غیر واگیر، تغذیه سالم، بازتوانی افراد سالمند و بهبود کیفیت زندگی، کنترل سوختگی یا مثلاً سقوط از ارتفاع و درمان‌های اولیه آشنا می‌شوند و تا زمانی که نیروهای حرفه‌ای و آموزش دیده به بالین افراد نیازمند به خدمات پزشکی برسند، می‌توانند اقدامات اولیه را انجام دهند.
اکنون جذب سفیران سلامت و مشارکت حداکثری مردم در طرح ملی هر خانه یک پایگاه سلامت با توجه به مزیت‌هایی که دارد نیازمند تبلیغ و اطلاع‌رسانی و استفاده بیش از پیش ازظرفیت رسانه است.