به گزارش سکان نیوز/ مهم‌ترین الگوی کشت در مازندران، محصول استراتژیک برنج است، محصولی که کشاورزان، حتی در روزهای سخت کم‌آبی نیز کشت آن را به محصولات دیگر ترجیح می‌دهند و تقریبا در تمام این استان، این محصول طرفدار دارد.
برنج، محصول استراتژیک برای کشور محسوب می‌شود که استان‌های شمالی به ویژه مازندران، تامین کننده این نیاز مردم است، اما با این حال، مرکبات و صیفی‌جات نیز در این استان، طرفداران خاص خود را دارد، در این بین، مدتی است که به دلیل وجود برخی قابلیت‌ها در این استان همچون اراضی شیبدار، گیاهان دارویی بر سر زبان‌ها افتاده است.
بر این اساس، در برخی جوامع علمی، از گیاهان دارویی به عنوان طلای سبز نام برده می‌شود و این گیاهان قابلیت‌های بسیار بالایی در ایجاد اقتصادی پویا و درآمد حاصل از تولید ناخالص ملی دارد.
مازندران با داشتن تنوع ژنتیکی و اقلیمی بسیار زیاد می‌تواند به عنوان اهرمی بسیار بزرگ در زمینه توسعه کشت و پرورش، فرآوری و صنعت گیاهان دارویی در کشور مطرح شود.
سهم تبادلات گیاهان دارویی در جهان
در حال حاضر سهم تبادلات گیاهان دارویی و فرآورده‌های مرتبط با آن در دنیا بسیار بالا بوده این در حالی است که مازندران با وجود ظرفیت های فراوان در این حوزه نگاه محدودی در این زمینه دارد و حتی در نمودار سهم درآمدهای اقتصادی این حوزه جایگاه ناچیزی را اشغال کرده است.
به کارگیری گیاهان دارویی در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی- بهداشتی و سایر فرآورده‌های مرتبط با آنها، علاوه بر اثرات مفیدی که در توسعه فرهنگ مصرف گیاهان دارویی و داروهای گیاهی و ترویج آنها دارد، می‌تواند به عنوان پتانسیل بالقوه در ایجاد درآمدهای ارزی و کاهش واردات مواد اولیه داروهای شیمیایی و سنتتیک بکار گرفته شود.
حفظ منابع آبی و خاکی اراضی شیبدار
کارشناسان بر این باورند که گیاهان دارویی به دلیل داشتن پایه های مقاوم در اراضی شیبدار می‌توانند مورد کشت قرار بگیرند که علاوه بر آن در حفظ خاک و منابع آبی نیز تاثیرگذار هستند.
مازندران با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی، مستعد کشت انواع گیاهان دارویی به ویژه در مناطق بالادست و اراضی شیبدار است اما سوداگران اراضی در برخی مواقع با تصرف این اراضی آن را مورد هجمه خود قرار می‌دهند، این در حالی است که کشت گیاهان دارویی در این اراضی برای کشاورزان می تواند بسیار درآمدزا و مهم باشد.
سنتی بودن فرآیند کشت گیاهان دارویی
متصخصان می گویند کشت انبوه گیاهان دارویی نیازمند بررسی الگوی کشت است اما آنچه که در حال حاضر در مازندران صورت می گیرد بیشتر به صورت هیجانی بوده به طوری که موج کشت کلزا، شبدر و باغات در بین کشاورزان رواج پیدا کرد.
نکته دیگری که در حوزه کشت گیاهان دارویی در مازندران وجود دارد، سنتی بودن این فرآیند است بعنوان مثال در رینه،لاریجان و شرق مازندران ظرفیت های بالایی در حوزه گیاهان دارویی وجود دارد اما سنتی بودن این چرخه کشت سبب می شود کیفیت و کمیت محصول نهایی پایین بیاید.
به باور کارشناسان تنها با کشت گیاهان دارویی نمی توان یک تجارت جهانی راه اندازی کرد و منتظر سودهای کلان از فروش آن شد بلکه ابتدا باید طرح جامعی از انواع مختلف گیاهان دارویی مستعد در مازندران مدون گردد، سپس فرآیندهای سنتی را به صنعتی تغییر دهیم،پس از این مرحله مهم ترین کار ایجاد برندینگ و توجه به نوع بسته بندی این محصولات برای صادرات است.
ضعف در صنعت بسته‌بندی
متاسفانه در بسته بندی محصولات گیاهان دارویی صرفا به یک کیسه پلاستیکی و برچسب قانع می شویم در حالیکه در کشوری مانند چین، بسته بندی گیاهان دارویی موجب ترغیب مصرف کننده می شود.
یکی از مشکلات پیش روی کشت گیاهان دارویی این است که بازار سازی در این حوزه در مازندران وجود ندارد و اگر حجم قابل توجهی از این محصولات از سوی کشاورزان تولید شود مسئولان ذیربط نمی توانند آن را کنترل کند.
با توجه به اینکه پرورش گیاهان دارویی جزء صنایع پایدار و نیاز واقعی منطقه است و قطعاً هر صنعتی که مواد آن فراهم باشد آن صنایع پایدار است باید این نکته را نیز خاطرنشان کرد که هنوز فرآوری مطلوبی برای گیاهان دارویی در مازندران وجود ندارد به عنوان مثال، کشت گل گاوزبان می‌تواند بومی شود اما باید به صنایع بعدی آن نیز توجه کرد و اینکه تنها کشاورزان را به کاشت این نوع گیاه سوق دهیم کافی نیست.
مازندران؛ خاستگاه گیاهان دارویی
یکی از حقایق تلخی که این روزها شاهد آن هستیم، مهاجرت روستاییان به دلیل نبود صرفه اقتصادی در کار کشت و زرع به شهر است.
مازندران خاستگاه گیاهان دارویی است و با شناسایی دقیق این گیاهان، به زیر کشت بردن آنها، تولید انبوه و صادرات به سود دهی نزدیک می شوند و اشتغالزایی برای جوانان به ویژه در روستاها رونق می گیرد.
کشت گیاهان دارویی و تولید فراورده های آن می تواند به عنوان یک ضرورت ملی و در چارچوب یک برنامه مشخص، خودکفایی دارویی، اشتغال و توسعه بخش کشاورزی را به دنبال داشته باشد و به عنوان عامل مهمی در ارز آوری برای استان مازندران اثرگذار شود.
کارشناسان معتقدند در اراضی شیبدار آماده سازی زمین برای کشت ضرورتی ندارد و گیاهان دارویی نیز کم آب بر هستند، در زمانی که کم‌آبی کشور و مازندران را تهدید می‌کنند، کشت این نوع گیاهان کم‌آب‌بر در این استان می تواند صرفه اقتصادی به همراه داشته باشد.
