مطالب پوکی استخوان را که جستجو کنید با کلماتی همچون بیماری خاموش یا بیماری پنهان یا آتش زیر خاکستر مواجه می‌شوید، فکر کردیم که چطور با این همه عارضه ناشی از آن، نام بیماری خاموش بر روی آن گذاشتند، جواب مشخص است؛ زیرا اگر به آن بی‌توجهی شود تا صدایش درنیاید تشخیص داده نمی‌شود. مرور کلی بر این بیماری هوشمند که بر همه اعضا تاثیر می گذارد در شناخت زودرس آن کمک می‌کند.
دکتر حسن قندهاری؛ دانشیار گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفتگو با خبرنگار روابط عمومی دانشکده پزشکی به مناسبت هفته پوکی استخوان اظهار کرد: ابتدا باید تعریف دقیقی از پوکی استخوان داشته باشیم و آن به معنای کاهش کیفیت استخوانی از ساختار بافتی متراکم به ساختار استخوانی متخلخل (پیوستگی اجزا محکم نیست) است.
وی ادامه داد: ایجاد پوکی استخوان تدریجی است و به آن کم توجهی می‌شود و معمولا با شکستگی ها خود را نشان می دهد. ستون فقرات، دست و مفصل ران از محل های شایع شکستگی ناشی از پوکی استخوان هستند که به دنبال شکستگی دچار عارضه می شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران تصریح کرد: شکستگی ها با نیروی کم و با افتادن ساده و گاهی در موارد شدید با بلند شدن از تخت در ستون فقرات رخ می‌دهد علاوه بر تشخیص دیررس پوکی استخوان، درمان دیررس آن نیز با عوارض زیادی همراه خواهد بود.
وی تاکید کرد: درمان شکستگی های لگن که بیش از سه روز به تاخیر بیفتد در افزایش زمین گیر شدن و مرگ و میر بیمار بسیار موثر است.
دانشیار گروه ارتوپدی با اشاره به اینکه با شناخت شکستگی های ناشی از پوکی استخوان بایستی به سرعت علاوه بر درمان شکستگی به سراغ درمان پوکی استخوان برویم گفت: پوکی استخوان به دو صورت اولیه و ثانویه رخ می دهد.
قندهاری گفت: در نوع اولیه، بیماری دیگری عامل آن نیست و به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی در راس علل و به‌دنبال آن سبک غلط زندگی موثر باشد.
متخصص ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره نوع ثانویه پوکی استخوان گفت: در نوع ثانویه، بیماری‌های دیگری عامل آن هستند که در این موارد باید به ارزیابی و درمان بیماری اولیه دقت کرد تا فرد دچار عارضه پوکی استخوان نشود؛ از بین عوامل می توان به آرتریت روماتوئید، بیماری های گوارشی و تغذیه غلط، اختلالات غدد مانند آمنوره هیپر پاراتیروئیدسم و دیابت اشاره کرد.
وی در ادامه افزود: برخی داروها نیز به ایجاد پوکی استخوان کمک می کنند؛ که در راس آن مصرف داروهای کورتون دار به مدت طولانی است. داروهای شیمی درمانی، داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی، داروهای ضد تشنج، امپرازول، لووتیروکسین و تعداد دیگری از داروها می توانند در ایجاد پوکی استخوان نقش ایفاء کنند.
*برخورد با شکستگی ناشی از پوکی استخوان
قندهاری درخصوص برخورد با شکستگی ناشی از پوکی استخوان عنوان کرد: به محض تشخیص شکستگی باید به درمان آن رسید و در سریع ترین زمان که حرکت بیمار مختل نشده است باید درمان شروع شود.
دانشیار گروه ارتوپدی درخصوص نحوه درمان شکستگی ها گفت: اگر شکستگی در مچ دست باشد درمان ها معمولاً با گچ گیری و در بعضی مواقع با جراحی انجام می شود. اما اگر شکستگی در ستون فقرات باشد درمان با بریس یا تزریق سیمان ارتوپدی یا جراحی خواهد بود. همچنین درمان شکستگی مفصل ران تقریبا همیشه جراحی است.
وی عنوان کرد: با تشخیص شکستگی، نباید فراموش شود که درمان جدی پوکی استخوان نیز باید آغاز شود و تحت نظر متخصص ادامه یابد.
*تشخیص زود هنگام پوکی استخوان
قندهاری درخصوص چگونگی تشخیص پوکی استخوان گفت : تشخیص زودهنگام در استئوپروز با ابتلای فرد به خستگی و درد منتشر در بدن است. در مواردی که علائم وجود دارد و در خانواده سابقه پوکی استخوان وجود داشته باشد باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه شود. انجام تست‌های آزمایشگاهی برای رد کردن علل ثانویه و همچنین تست سنجش تراکم استخوان می تواند در تشخیص کمک کند.
وی افزود: آنچه در جامعه امروزی وجود دارد و اینکه افراد در سنین جوانی نیز از این روش تشخیصی استفاده می‌کنند کاملا نادرست است و معیارها و زمان انجام این تست ها به سن و سبک زندگی فرد و عوامل دیگر بستگی دارد و از طرف پزشک متخصص مشخص می شود.
*پیشگیری از پوکی استخوان
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص راه های پیشگیری از پوکی استخوان گفت: فعالیت های بدنی منظم و ورزش‌های هوازی مهمترین عامل در جلوگیری از ایجاد پوکی استخوان هستند، پس از آن مکمل های غذایی تحت نظر متخصص از جمله ویتامین D۳ کلسیم و منیزیم می توانند کمک کننده باشند.
*درمان پوکی استخوان
قندهاری درخصوص درمان پوکی استخوان تصریح کرد: درمان‌های پوکی استخوان بسیار وسیع هستند و فعالیت های فیزیکی و ورزشی مستمر، عدم بی‌حرکتی می‌تواند در درمان موثر باشد. همچنین داروهای بسیاری ممکن است در دسترس باشند که برای هر فرد مناسب ترین آن از طرف پزشک تجویز می شود. از داروهایی که هفته ای یک بار و خوراکی هستند تا داروهای تزریقی روزانه هر ۶ ماه و سالیانه که براساس شرایط بیمار تجویز و موثر هستند.
پایان خبر//
مرجان خرم