هفته گذشته رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد اعلام کرد، موجودی برخی کارخانههای شیرخشک نوزاد تا 2 ماه دیگر به اتمام میرسد، این خبر به این دلیل که بنابه اعلام وزارت بهداشت 50 درصد نوزادان به جای شیر مادر سالانه 20 میلیون قوطی شیرخشک مصرف میکنند، نگرانیهایی ایجاد کرد.
اما بررسیها از داروخانههای سطح شهر حاکی است، شیر خشک نوزاد در داروخانهها به حدکافی وجود دارد و مدیران داروخانه اعلام میکنند، تاکنون مشکلی از تامین این ماده ضروری برای کودکان نداشتهاند.
سایر اصناف حوزه شیر خشک هم کمبود شیرخشک نوزاد را رد میکنند و میگویند تمام زمینههای تولید شیرخشک نوزاد در کشور فراهم است و هیچ کمبودی وجود ندارد، حتی میگویند 30 هزار تن شیرخشک صنعتی در کشور دپو شده که شیرخشک نوزاد هم میتواند تولیدی مشابه این داشته باشد.
اما آنها زوایای دیگری از کمبود شیرخشک بازگو میکنند و میگویند: هدف از طرح کمبود شیرخشک نوزاد جذب ارز 4200 تومانی برای واردات است که برای واردکنندگان جذابیت بیشتری دارد.
*آیا شیرخشک در کشور کم است؟
ماجرا از هفته گذشته آغاز شد. خبری منتشر شد که به کمبود شیر خشک در کشور هشدار داده و ذخایر کشور را بسیار ناکافی اعلام کرده بود.
هانی تحویل زاده رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد در این باره گفت: حدود ۶ ماه است که تولید برخی از انواع شیر خشک متوقف شده ، چون ارز واردات به تولیدکنندگان تعلق نگرفته است و اگر این روند ادامه پیدا کند، موجودی برخی کارخانهها تا ۲ ماه دیگر به اتمام میرسد.
تحویل زاده با اشاره به اینکه بانک مرکزی و سازمان غذا و دارو باید زودتر ارز شیر خشک نوزاد را بدهند که بحرانی در این زمینه ایجاد نشود، اضافه کرد: ارز ترجیحی فقط شامل تامین مواد اولیه میشود، در حالی که ملزومات بسته بندی و قیمت قوطی، آزاد هست و قیمتها کنترل نمیشود و هر روز افزایش مییابد. همچنین سازمان حمایت نیز به دلیل اختصاص ارز ترجیحی به این بخش، قیمت نهایی محصول را ثابت نگه داشته و همین باعث شده است، شرکتها با زیان دهی تولید کنند.
*نیازی به واردات شیرخشک نوزاد نداریم
اما در این میان سایر انجمنهای تولید کنندگان نظر متفاوتی دارند و میگویند که هدف از طرح چنین موضوعاتی به خاطر جذابیت ارز 4200 تومانی برای واردات است، و گرنه زمینههای تولید شیرخشک در کشور فراوان است.
سیاوش سلیمی انجمن تولیدکنندگان شیرخشک صنعتی کشور اعلام کرد که امکان تولید مواد اولیه شیرخشک نوزاد در داخل کشور وجود دارد و برخی برای اخذ ارز دولتی، چنین مباحثی را مطرح میکنند و کارخانجات لبنی از مازاد مواد اولیه گلایه دارند و خریداری برای محصول آنها نیست.
وی با بیان اینکه بیش از ۳۰ هزارتن شیرخشک در کشور دپو شده است، افزود: روی صادرات یک تریلی شیرخشک، دولت ۴۰۰ میلیون تومان مابه التفاوت دریافت میکند و کاهش نرخ ارز موجب شده که صادرات صرفه نداشته باشد، ضمن اینکه کشورهای همسایه نیز وضعیت ما را رصد میکنند و میدانند که با مازاد مواجه هستیم، بنابراین خرید نمیکنند تا قیمت را پایینتر بیاورند.
*فراوانی شیرخشک در داروخانهها
برای بررسی بیشتر موضوع که آیا شیرخشک نوزاد در بازار کم شده است یا نه؟ و وضعیت قیمتها به سطح شهر رفتیم.
علی اسکندری مدیر یک داروخانه در منطقه 19 تهران در پاسخ به اینکه آیا شیرخشک نوزاد وجود دارد؟ آیا برای تامین آن مشکلی ندارید؟ گفت: شیرخشک نوزاد در داروخانه به حدکافی وجود دارد و تقریبا همه داروخانههای کشور هیچ مشکلی از نظر تامین ندارند.
وی افزود: در ماههای اخیر در بازار هیچ مشکلی برای تامین وجود نداشته و اکنون هم به میزان کافی در بازار هست و تقاضاهای ما بدون جواب نمانده است.
اسکندری گفت: در ماههای گذشته اصلا پیش نیامده که مشتری به داروخانه مراجعه کند و شیرخشک در قفسه ها نداشته باشیم.
اسکندری در پاسخ به اینکه آیا قیمتها افزایش داشته است؟ گفت: قیمت بسته های شیر خشک در یک ماه گذشته حدود 3 هزار تومان افزایش داشته است. قیمت انواع شیرخشک از نان و نستله گرفته تا نیدو در این داروخانه از 20 هزار تومان تا 54 هزار تومان برای هر قوطی وجود داشت.
وارد یک داروخانه دیگر در محله مجاور می شوم . شیرخشک ها در قفسه داروخانه جا خوش کرده و مدیر این داروخانه هم میگوید: هیچ مشکلی برای خرید شیرخشک نداشته و در ماههای گذشته به خوبی تامین شده است و اکنون هم سیگنالی برای کمبود در آینده ندارد.
از خانم جوانی که برای خرید شیرخشک به داروخانه آمده، می پرسم که آیا برای خرید تا حالا مشکلی داشته است، میگوید: بچه من شیرخشک «نان» استفاده میکند و هر زمانی خواستم داروخانه بوده و مشکلی نداشتم.
به گفته رئیس انجمن صنفی تولید شیر خشک کشور بیش از ۳۰ کارخانه تولید شیر خشک صنعتی در کشور داریم و بالغ بر پنج هزار نفر پرسنل مستقیم در این کارخانهها مشغول کار هستند و ظرفیت تولید کشور بیش از ۲۰۰ هزار تن در سال است، ولی عملا ۱۰۰ هزار تن در سال تولید میشود که ۶۷ تا ۷۰ هزار تن مصرف کشور است، ضمن اینکه حدود ۳۰ هزار تن هم مازاد بر نیاز داریم که میتوانیم آن را صادر کنیم.
این مسئول معتقد است که ظرفیتهای تولید شیرخشک صنعتی در کشور فراهم است به همان نسبت برای تولید شیرخشک نوزاد هم مشکلی وجود ندارد.
*ارز 4200 تومانی کماکان بلای جان بخش تولید
سیاست ارزپاشی (تخصیص ارز با نرخ ترجیحی 4200 تومانی) دولت روحانی به اذعان کارشناسان تولید کشور را فلج کرده و باعث ایجاد رانت و فساد شده است و در این داستان شیرخشک هم آن طور که انجمن تولیدکنندگان شیرخشک صنعتی اعلام کرده، اشتها برای دریافت ارز ترجیحی بیشتر دیده میشود.
کار به جایی رسیده که رئیس کل بانک مرکزی دولت روحانی هم از این سیاست انتقاد میکند و تلاش میکند دامن خود را از این سیاست پاک کند. عبدالناصر همتی که حالا کاندیدای ریاست جمهوری 1400 شده شب گذشته در برنامه تلویزیونی تبلیغاتی خود از اختصاص ارز 4200 تومانی برای واردات کالاها انتقاد کرد و گفت: از همان ابتدای ورودم به دولت با اختصاص این ارز مخالف بودم، اما رئیس دولت نظر من را قبول نکرد، بالاخره ایشان هم ملاحظات خودشان را داشتند و نگران بودند که افزایش قیمتها باعث شود، عدهای به خیابانها بریزند.
وی گفت: ارز 4200 تومانی باعث دو نرخی شدن و ایجاد فساد و رانت در کشور میشود و اصلا به نفع بخش تولید نیست.
*ارزپاشی سیاست غلط در دولت روحانی
سیاستهای ارزی که می تواند پشتوانه خوبی برای تولید باشد در دولت روحانی مسیر نادرستی را پیش رفت، ارزپاشی علیرغم مخالفت کارشناسان بلای جان تولید شد و باعث ایجاد فساد در کشور شد، به طوری که به گفته رئیس سابق بانک مرکزی کالاهایی که با ارز 4200 تومانی وارد شدند، میانگین تورم بیشتری نسبت به سایرین داشتند.
سالانه 4.5 میلیارد دلار ارز دولتی برای واردات خوراک دام پرداخت شد، اما در عوض این کالاها به 5 برابر قیمت مصوب دولتی به دست تولید کننده رسید و ارزپاشی همینطور ادامه یافت، به طوری که سال گذشته رقم تخصیص ارز دولتی 11 میلیارد دلار و سال قبلتر از آن 14 میلیارد دلار بود.