سکان نیوز، صبح امروز ماهواره نور بعنوان اولین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران با ماهواره‌بر سه مرحله‌ای قاصد توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پرتاب و با موفقیت در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت.

این نخستین بار است که جمهوری اسلامی ایران یک ماهواره را با کاربردهای دفاعی به فضا پرتاب می‌کند. همچنین در سابقه برنامه فضایی ایران، پیش از این ماهواره‌برهای سفیر برای مدار ۲۵۰ کیلومتری زمین و سیمرغ برای مدار ۵۰۰ کیلومتری مورد استفاده قرار گرفت که در پرتاب‌های ماهواره‌بر سیمرغ با وجود آنکه در آخرین تلاش این ماهواره‌بر، ماهواره ظفر را تا ارتفاع ۵۴۰ کیلومتری سطح زمین رساند، اما موفق به تزریق این ماهواره در مدار نشد.

بدین ترتیب، تثبیت مدار به معنای تزریق ماهواره به مدار تا پیش از این فقط در مدار ۲۵۰ کیلومتری زمین و توسط ماهواره‌بر سفیر صورت گرفته است و امروز نیروی هوافضای سپاه با پرتاب ماهواره نور و تزریق آن به مدار توسط ماهواره‌بر قاصد برای نخستین بار توانست مداری بالاتر از ۲۵۰ کیلومتر یعنی مدار ۴۲۵ کیلومتری را برای کشورمان تثبیت کند.

سپاه چگونه وارد عرصه فضایی شد؟

با پرتاب ماهواره نور توسط ماهواره‌بر قاصد شاید این سوال به وجود آمده باشد که سپاه چگونه به یک‌باره موفق به پرتاب ماهواره و تزریق آن به مدار می‌شود؟ پاسخ این است که سپاه طی ده‌سال گذشته به دور از نمایش‌های رسانه‌ای به قدرت مشغول به تحقیق، توسعه و ایجاد ظرفیت‌های گسترده فضایی به عنوان یک ضرورت بوده است.

فضایی شدن سپاه به سال ۱۳۸۸ و انتصاب سردار امیرعلی حاجی زاده به فرماندهی نیروی هوافضای سپاه باز‌ می‌گردد؛ آنجا که فرمانده معظم کل قوا، در حکم انتصاب فرمانده جدید «نیروی هوایی سپاه»، از عنوان «نیروی هوافضای سپاه» استفاده کردند و بدین ترتیب اولین جرقه ورود سپاه پاسداران به فعالیت های حوزه فضایی به شکل ساختار یافته ایجاد شد.

به دنبال این تغییر عنوان، در آذر ماه ۱۳۹۱ فرماندهی فضایی نیروی هوافضای سپاه در یک ساختار موقت شروع به کار کرد و اقدامات متعدد خود را در حوزه پژوهش، تحقیقات، احصاء دانش و تولید ماهواره و ماهواره‌بر ادامه داد.

** روایتی از چگونگی تشکیل فرماندهی فضایی نیروی هوافضای سپاه

به دنبال فعالیت‌های موثر این فرماندهی، در سال ۱۳۹۶ از طرف فرمانده معظم کل قوا تشکیل فرماندهی فضایی با رویکردی متمرکز در نیروی هوافضای سپاه و با هدف دستیابی به اهداف دفاعی در فضا رسماً ابلاغ شد.

این فرماندهی که از زمان تشکیل آن تاکنون فعالیت آن ابعادی رسانه‌ای پیدا نکرده است؛ در طی ده سال گذشته اقدامات موثر و تاثیرگذاری را برای دستیابی به فناوری‌های نوین دفاعی طی کرده است و امروز پس از پرتاب ماهواره نور توسط ماهواره‌بر قاصد، این اولین بار است که از آن سخن به میان آورده می‌شود. فرماندهی فضایی با وجود سابقه کوتاه شکل‌گیری، اقدامات گوناگونی را برای ایفای نقش خود انجام داده است.

از جمله اقدامات موثر این فرماندهی با همکاری سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه را می‌توان تولید موتور فضایی و تمام کامپوزیتی سلمان برشمرد که به دلیل برخورداری از نازل متحرک قابلیت اصلاح مسیر در خارج از جو را دارد و از این پیشران هم در ماهواره‌بر قاصد استفاده شده است.

موتور فضایی سلمان

طراحی و ساخت سامانه‌های دریافت داده‌های فضایی، احداث پایگاه‌های رصد و جمع آوری سیگنال‌های فضاپایه، ایجاد بانک اطلاعاتی و فراهم‌سازی قابلیت تحلیل و بهره‌برداری از این منابع و مشارکت در طراحی ماهواره‌های چند منظوره با ماموریت‌های دفاعی و امنیتی نمونه‌هایی از فعالیت‌های این مجموعه است.