عقیل امامی تحلیلگر مسائل سیاسی در یادداشتی نوشت؛ سفر آتی رئیسجمهور به مازندران فرصت مغتنمی است تا با بررسی موانع عمده توسعه یافتگی این استان رهیافت مناسب پیشرفت و آبادانی دیار علویان در دولت سیزدهم پیگیری و عملیاتی شود.
استان مازندران با جمعیتی بالغ بر ۳ میلیون و۳۵۰هزار نفر نفر به دلیل نزدیکی به پایتخت از سه محور ارتباطی هراز، کندوان، فیروزکوه و اقتصاد تولیدمحور در بخش کشاورزی و نیز بهره مندی از جاذبههای منحصر بهفرد طبیعی از جایگاه ممتازی در سطح ملی برخوردار است و از این رو مشکلات و چالشهای خاص خود را دارد.
مازندران با تولید سالانه حدود ۸ میلیون تن محصولات باغی و زراعی در تولید ۱۴ نوع محصول استراتژیک کشاورزی رتبه نخست را در سطح ملی دارد و متاسفانه نظاممند نبودن عملیات تولید و ضایعات ۳۰ درصدی محصولات تولیدی در فرآیند تولید تا فروش، چهره تابلوی قطب کشاورزی کشور را مخدوش کرده بهگونهای که هماکنون اقتصادی نبودن عملیات تولیدات زراعی و باغی در سطح استان بهعلت افزایش بیرویه نهادههای زراعی و کود و سموم و بالابودن هزینههای تولید چالش عمده تولیدکنندگان این بخش به شمار میرود و این امر به کاهش انگیزه تولید نزد فعالان اصلی عرصه کشاورزی مازندران منجر شده است.
از سوی دیگر صنعت در این خطه نیز بهعلت غالب بودن محور کشاورزی در سیمای توسعه آن در تنگنا قرار دارد و مازندران با بهرهمندی از ۲هزار و ۳۵۰ واحد تولیدی صنعتی جایگاه نهم ملی از حیث تعداد واحدهای صنعتی و ۱۴ در صد ارزش افزوده صنعت کشور را به خود اختصاص داده که با تعطیلی ۳۲درصدی واحدهای تولیدی در صنایع باید اذعان کرد در این بخش نیز دچار عقبماندگی جدی است و شکنندگی ساختار محیط زیست این سامان نیز رشد و توسعه عمقی صنعت را با مشکلات فراوانی مواجه ساخت.
مازندران اما در عرصه گردشگری به لطف طبیعت بکر و هوای معتدل آن همواره مطمح نظر گردشگران بوده و سالانه با پذیرش ۱۵ میلیون گردشگر از اقصی نقاط میهن به خدماتدهی ملی در این بخش مشغول است که متاسفانه متناسب با حجم گسترده خدماترسانی از مزایای مهم آن در تقویت زیرساختهای فرهنگی، بهداشتی، اقامتی و عمرانی مرتبط برخوردار نیست.
واقعیت این است که قابلیتها و زیرساختهای موجود مازندران برای پاسخگویی به نیازهای جمعیت ۳میلیون و۳۵۰ هزار نفری بومی تعریف شده که آن هم با ضعفهای اساسی مواجه است و عدم توجه به حجم گسترده خدماتدهی به مسافران غیربومی که در هر تعطیلات پایانی هفته به بیش از ۵ میلیون نفر بالغ میشود، فشار مضاعفی را به مردم و مسؤولان دستگاههای اجرایی و برنامهریزی این خطه وارد میکند.
نگین شمال در حوزه فرهنگی نیز بهعنوان پایگاه علویان و امامزادگان،خاستگاه عالمان و فقیهان شهیر و مهد پرورش طلایهداران عرصه مجاهدت و ایثارگری به شمار میرود و با وجود یکهزار و ۲۲۲ امامزاده در جای جای این استان، عنوان قطب مهم فرهنگ و فرهیختگی را در کشور حائز است و حضور پیشتازان نهضت امام روح الله (ره) و پیشکسوتان عرصه جهاد و شهادت در این استان که سرشار از روحیه معنوی و ایمانی هستند،سرمایههای فرهنگی عظیمی برای مازندران قلمداد میشوند که توانایی تزریق مایههای ایمانی و معرفتی به قشرهای مختلف بهویژه جوانان را دارند و بیگمان این مهم اثربخشی فراوانی در اعتلای جلوه دینی و اسلامی پهندشت ایران عزیز دارد و از این رو مایههای گفتمانی مبتنی بر فرهنگ دینی و عاشورایی در این سامان رمز پیشگامی مردم مومن مازندران در فتح قلههای عزت و شرف بهحساب میآید.
در یک نگاه کلی باید گفت عمده نظام مسائل مازندران در شرایط کنونی ترافیک فزاینده، محورهای مواصلاتی تنگ و ناایمن، پسماند و زبالههای تولیدی و دفن و جمع آوری غیراستاندارد آن، تغییر و تبدیل بیرویه اراضی کشاورزی و باغی،کمبود آب آشامیدنی و زراعی، جنگلخواری و کوه خواری، عدم توسعه خدمات بهداشتی،درمانی، رفاهی و ورزشی، نرخ بیکاری ۱۲ درصدی و نیز فقدان برنامه توسعه مبتنی بر اقتصاد جنگل و دریا محسوب میشود که ساماندهی آنها در یک بازه زمانی معقول عزم قاطع و همگرایی دولت و مجلس را طلب میکند.
پُرواضح است دولت با اختصاص سالانه ۱۶هزار میلیارد تومان اعتبار برای اداره استان مازندران به تنهایی قادر به حل تمامی مشکلات آن نیست اما تهیه و تدوین سند چشمانداز جامع برای برون رفت از حجم انبوه مشکلات موجود با همکاری آحاد مردم و سرمایهگذاران بخش خصوصی و پیگیری بیوقفه نیازها و خواستههای منطقی از سوی ارکان توسعه استان، لازمه تحقق برنامههای عملیاتی در حوزه اجرا تلقی میشود که این مهم نیازمند بهکارگیری ارادههای ایمانی و مدیریت جهادی و همافزایی اثرگذاران روند توسعه استان است.
قابل ذکر است هماکنون ۴ هزار و ۷۰۰ پروژه عمرانی نیمهتمام در سطح مازندران در وضعیت بلا تکلیف قرار دارند که قدمت برخی از آنها به ۲۰ سال می رسد و با احتساب تورم موجود تکمیل و بهرهبرداری از آنها نیز ۱۵ هزار میلیارد تومان بودجه میخواهد که با توجه به روند فعلی تخصیص اعتبار، پایان ساختوساز این پروژهها سالهای طولانی بهطول خواهد انجامید و این بازه زمانی به هیچ وجه منطقی و اقتصادی نیست و تبعات فرهنگی و اجتماعی بیشماری در پی دارد.
در این حال توجه جدی به مزیتهای اقتصادی مازندران در بخشهای مختلف کشاورزی، صنعتی و اقتصادی مانند سه بندر مهم امیرآباد، نوشهر و فریدونکنار، گشایش دروازه تجاری کشور در اتحادیه اوراسیا از طریق بندر امیرآباد ونقش آفرینی در کریدور تجاری شمال ـ جنوب با بهره گیری از ظرفیت تخلیه و بارگیری ۷.۵ میلیون تنی کالا در بنادر مازندران نقطه عطفی در مناسبات اقتصادی این استان تلقی میشود که با متناسبسازی برنامههای تحولی میتواند جایگاه ممتازی را برای این استان مستعد و به غایت محروم در عرصه توسعه و پیشرفت اقتصادی ترسیم کند.
به هر روی امید است رئیسجمهور محترم در نخستین سفر استانی دولت سیزدهم به دیار فرزانگان نامدار عرصه دیانت و مقاومت با بررسی همه جانبه مشکلات و نیازهای حیاتی مازندران و بهرهگیری از تمامی ظرفیتهای موجود و توان عملیاتی دولت در حوزه برنامهریزی و اجرای طرحهای اساسی به انتظارات به حق مردم مومن و انقلابی این دیار که با تقدیم ۱۰ هزار و۴۰۰ سرو قامت عرشی، نقش عمدهای در حفظ ارزشها و دستاوردهای بیبدیل نظام اسلامی بهویژه دردوران دفاع مقدس داشتند و همچنان در صحنه های دفاع از آرمانهای رفیع انقلاب و حریم ولایت حضور شجاعانه و پُررنگ دارند، پاسخ دهد و زمینه پیشرفت و بالندگی هرچه بیشتر خطه علویان سرافراز را فراهم کند.