رامین مهمانپرست سخنگوی پیشین وزارت خارجه و همچنین سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در لهستان، شب گذشته (پنجشنبه) در گفتگویی مجازی در واکنش به حواشی ایجاد شده پیرامون انتشار فایل صوتی محرمانه از وزیر امور خارجه، ضمن ابراز تعجب گفت: اکنون در شرایط مهمی قرار گرفتیم لذا با توجه به جریان فرآیند مذاکرات و زمان ضبط این برنامه، کار بسیار پر ریسکی از سوی آقای ظریف صورت گرفته است و وی باید احتمال درز این صحبتها به بیرون را میداد.
مهمانپرست در تحلیل چگونگی انتشار این فایل صوتی نیز گفت: با دو حالت مواجه هستیم. اول اینکه اگر سهوی انجام شده است، لازم است بیان کنیم نتوانستیم در حفاظت از این اسناد دقیق عمل کنیم و باید با مسئولین مرتبط برخورد شود.
وی همچنین افزود: دوم اینکه این اقدام عامدانه صورت گرفته است. در این صورت موضوع بسیار حساس میشود و جرم بزرگی صورت پذیرفته است. به نظر من نیز این اقدام عامدانه انجام گرفته است.
سفیر سابق ایران در لهستان همچنین افزود: در وزارت خارجه همه مطالب جنبه طبقه بندی شده دارند. حتی یادداشتهای شخصی دیپلماتها نیز مهم است. اما این برنامه توسط یکی از نهادهای مرتبط با ریاست جمهوری ضبط شده است و وزارت امور خارجه هیچ نقشی در این برنامه ندارد.
مهمانپرست در تشریح علت انتشار این فایل صوتی نیز گفت: برخی از افراد معتقدند کسانی در دولت فعلی هستند که برای تغییر فضای سیاسی این فایل را منتشر کردند. در واقع با توجه به زمان اندک باقی مانده تا انتخابات و همچنین زمان زیاد مورد نیاز جهت انجام راستی آزمایی دقیق لغو تحریمها، به نظر میرسد عدهای به دنبال ایجاد دو قطبی جدید بین طرفداران آمریکا و غرب به عنوان حامیان برجام و طرف دیگر طرفداران روسیه به عنوان مخالفین برجام، جهت سوءاستفاده در انتخابات هستند. زیرا آنها دیگر فرصت سوءاستفاده از برجام را در برنامههای انتخاباتی ندارند.
وی همچنین افزود: تحلیل دیگری که میتوان مطرح کرد، این است که دولت مدعی سرقت این فایل صوتی از طرف مخالفین برای ایراد ضربه به مذاکرات است. به هر حال لازم است نهادهای امنیتی این موضوع را به دقت بررسی کنند.
سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه همچنین در ادامه تصریح میکند: ممکن است افرادی که این فایل را منتشر کردند اطلاع داشتند که بعد از این اتفاق، آقای ظریف به یک مهره سوخته تبدیل خواهد شد. اما شاید این مسئله برای آنها مهم نباشد و آنها به دنبال سوءاستفاده از این ظرفیت برای فرد دیگری باشند. معتقدم اصل این کار به منافع ملی ما لطمه وارد کرد.
این دیپلمات ارشد اسبق وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه آیا دیپلماسی صرفاً برای دیپلماسی تعریف شده است یا دیپلماسی باید به دنبال منافع باشد، گفت: از اظهارات آقای ظریف در طرح دیپلماسی در مقابل میدان واقعاً تعجب کردم. دیپلماسی از مؤلفههای مختلفی از جمله اقتصادی، فرهنگی و دفاعی تشکیل شده است و در هر بازه زمانی، یکی از این مؤلفهها میتواند محور اصلی دیپلماسی در جهت منافع ملی باشد. میدان و دیپلماسی مکمل یکدیگر هستند و نه در مقابل هم!
وی همچنین افزود: در ساختار منسجم دستگاه سیاست خارجی لازم است قبل از مرحله تصمیمگیری، کارشناسان و مدیران نظرات مختلف خود را ارائه کنند و اگر این اتفاق رخ ندهد، وزارت خارجه به سمت محافظه کاری حرکت میکند. اما وقتی تصمیمی گرفته میشود، وزارت امور خارجه مجری آن طرح است و نباید افراد مجدد نظرات شخصی خود را بیان کنند.
مهمانپرست همچنین در واکنش به اظهارات محمد جواد ظریف در خصوص نقش منفی روسیه در به ثمر رسیدن برجام گفت: در روابط بینالملل، همهی کشورها به دنبال منافع خود هستند. در عرصه سیاست خارجی ما صفر و صد نداریم، یعنی نمیتوانیم بگوییم کشوری دوست صد در صد و دارای منافع با ما است و یا کشوری، هیچ منافعی با ما ندارد. در یک رقابت سخت باید قدرتمند باشیم. ممکن است روسیه مواردی را در راستای منافع خود دیده باشد در حالی که بر خلاف منافع ما بوده است. اما این مسئله در مقابل نقش آمریکا و غرب در به ثمر ننشستن برجام اصلاً مطرح نیست. روسیه و چین در مباحث فنی کمکهای بزرگی به ما کردند.
وی همچنین در خصوص تأثیر این فایل صوتی بر آینده روابط ایران و روسیه نیز گفت: این فایل تأثیری بر آینده روابط دو کشور نخواهد داشت زیرا سیاست خارجی را در ایران، وزیر امورخارجه یا رئیس جمهور تعیین نمیکند. در واقع بر اساس قانون اساسی، سیاستهای کلان خارجی ما در سطحی بالاتر از دولت انجام میشود. وزارت خارجه و سایر ارگانها نیز مجری این سیاستها هستند. برای قدرتهای بزرگ نیز مشخص است که سیاست حاکمیت در چه چارچوبی تعریف شده است.
مهمانپرست در پاسخ به سوال خبرنگار مهر در خصوص پیش بینی وضعیت آینده محمد جواد ظریف در ماههای آینده و تحلیل رفتار منتقدان و یا احتمال استعفا یا استیضاح وی، گفت: ما در ماههای آخر این دولت و علاوه بر این در حال انجام مذاکرات مهمی هستیم. آقای ظریف دیدگاههای شخصی خود را اعلام کرد و همانجا نیز اشاره میکند، آنچه که سیاست نظام باشد را ما دنبال میکنیم. تصور وی این بوده که مطالب منتشر نخواهد شد بنابراین دیدگاه شخصی خود را برای یک تاریخ شفاهی بیان میکند. لذا فکر نمیکنم مصلحت باشد در این ماههای پایانی دولت، تغییر و تحولی ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: اگر آقای ظریف بخواهد شرایط جدید ایجاد کند، بستگی به نظر خودش دارد. منتقدان باید صبوری داشته باشند. البته لازم است نظارت در سطوح مختلف برقرار باشد و اجازهی سوءاستفاده از منافع ملی به نفع جریانات سیاسی داده نشود.
این دیپلمات برجسته وزارت امور خارجه در تشریح نقش شهید سردار سلیمانی در کمک به دیپلماسی نیز گفت: امنیت ملی مهمترین مسئله برای هر کشوری است. در شرایطی که نیروهای تروریستی در اطراف مرزهای ما در حال پیشروی بودند، واقعاً بهترین اقدام این بود که ما از طریق دیپلماسی این مسئله را حل کنیم؟ هدف اصلی این توطئهها جمهوری اسلامی ایران بود. اگر شهید سلیمانی تبدیل به قهرمان ملی شد به این خاطر بود که در کمال تواضع خود را سرباز ملت میدانست و از جان و همه توانش برای امنیت کشور مایه گذاشت. این بزرگترین دستاورد برای سیاست خارجی است و میتواند بیشترین زمینه را برای دنبال کردن اهدافمان فراهم کند.
وی همچنین در پایان ضمن تحلیل وضعیت سیاست خارجی کشور در دولت قبلی گفت: آقای احمدی نژاد در موضوع سیاست خارجی دارای فراز و نشیبهای مختلفی بودند. بعضی موضوعات مطرح میشد که برای ما هزینه بالایی ایجاد میکرد. این موضوعات با تمایل آقای احمدی نژاد برای رابطه با آمریکا همخوانی نداشت. در نوع نگاهی که به موضوعات جهانی داشتیم نوعی ناهمگونی دیده میشد. از طرفی ما بحث مدیریت جهانی را مطرح میکردیم و از طرف دیگر وارد بحثهایی مثل هولوکاست شدیم که هزینههای زیادی برای ما داشت اما در عین حال هیچ دستاوردی نداشت