عرضه ارز در بازار حواله در روز یکشنبه شانزدهم مهرماه به ۳۷۱ میلیون دلار رسید این رقم در روز ماقبل آن ۲۱۰ میلیون دلار بود که حاکی از افزایش حدود ۵۷ درصدی عرضه ارز در سامانه نیما دارد.
در همین شرایط نرخ ارز در بازار غیر رسمی به بهانه شعله ور شدن آتش جنگ در فلسطین اشغالی با نرخسازیهای غیر واقعی در سایت ها و کانالهای تلگرامی با افزایش مواجه شد.
قیمت دلار در چند روز در بازار آزاد بعد از ۳ ماه از کانال ۵۰ هزار تومان عبور کرد و وارد کانال ۵۱ تا ۵۲ هزار تومان شد. این در حالی است که قیمت دلار از هفدهم تیرماه تاکنون در کانال ۴۸ و ۴۹ هزار تومان در رفتوآمد بود و بازار خالی از خریدار بود.
در همین حال بازار سهام هم با افت ۵۱ هزار و ۶۰۹ واحدی شاخص سراسر قرمز پوش شد و امارها حاکی از خروج هزار و ۱۷۳ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سرمایه است منابعی که برخی گمانه زنی ها حاکی از ورود ان به بازار ارز و طلا است.
همچنین روز یکشنبه هر گرم طلای ۱۸ عیار ۹۳ هزار تومان نسبت بهروز شنبه افزایش قیمت داشت و به قیمت ۲ میلیون و ۳۹۷ هزار تومان رسید. هر قطعه سکه امامی نیز ۲ میلیون و ۳۰۲ هزار تومان افزایش قیمت داشت و به قیمت ۳۰ میلیون و ۳۹۳ هزار تومان معامله شد.
این هیجانات کاذب و موج سواری دلالان بر روی ان در حالی است که متغیرهای بنیادی نشان میدهد موج جدید افزایش دلار هیجانی و زودگذر است و با فروکش کردن اخبار سیاسی، خریداران با زیان مواجه میشوند.
مروری بر متغیرهای بنیادی و مؤثر بر بازار ارز نشان میدهد سیاستگذار پولی در یکی از بهترین دورههای خود از نظر دسترسی به منابع ارزی باکیفیت قرار دارد که با همین پشتوانه میتواند ضمن تأمین نیازهای واقعی کشور، بازار ارز را هم بهخوبی مدیریت کند.
فروش نفت کشور در دو سال اخیر متحول شده و ارز ناشی از صادرات ۲ میلیون بشکه نفت و میعانات در اختیار دولت قرار میگیرد که در چند سال گذشته بیسابقه است.در صادرات غیرنفتی هم اوضاع خوبی داریم و اگر درآمدهای نفتی را لحاظ کنیم، تراز تجاری کشور رقمی بیش از ۲۰ میلیارد دلار مثبت میشود. خوشبختانه بانک جهانی در جدیدترین برآورد خود، رشد اقتصاد ایران در ۲۰۲۳ را ۴.۱ درصد پیشبینی کرده است، این یعنی اقتصاد کشور میتواند تولید و صادرات و ارزآوری بیش از سال قبل را هم تجربه کند.
از سوی دیگر ازاد سازی منابع بلوکه شده کشور در برخی از کشورها حاکی از دست باز بازارساز برای کنترل این هیجانات کاذب است به طوری که در سایه موفقیت دیپلماسی دولت و دسترسی بانک مرکزی به ۵.۵ میلیارد یورو منابع مسدودی در کره جنوبی، حالا ۱.۷ میلیارد دلار دیگر از داراییهای کشور در کشور اروپایی لوکزامبورگ هم از یک کارزار حقوقی به نفع ایران خلاص شد و در اختیار بانک مرکزی کشورمان قرار گرفت.
بنابراین وضعیت ذخایر ارزی کشور و چشمانداز آن بسیار مطلوب است و قیمتسازی دلار در فضای مجازی را باید تنفس مصنوعی دلالانی دانست که طی ماههای گذشته از ثبات نرخ ارز نفسشان بند آمده و حالا یک تنش در هزاران کیلومتر آنطرفتر از کشور را بهانه جهش ارزی عنوان میکنند.
از نگاهی به موضعگیری امریکا در قبال تحولات غزه حاکی از موضع محتاطانه امریکا درباره ایران است و این موضع نشان میدهد که آمریکا به دنبال توافق با ایران بوده و نگرانی برخی از فعالان اقتصادی درباره اقتصاد ایران درست نیست.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا میگوید که توافق تهران و واشنگتن هیچ ارتباطی با حمله حماس به اسرائیل ندارد؛ متیو میلر در واکنش به افزایش انتقادها و گمانهزنیها درباره استفاده جمهوری اسلامی ایران از پولهای آزادشده از سوی آمریکا، گفت: «توافق برای بازگرداندن شهروندان آمریکایی از ایران هیچ ارتباطی به حمله علیه اسرائیل ندارد.»
وی تأکید کرد: «حتی یک سنت از این پولها خرج نشده و از این دارایی فقط میتوان برای نیازهای بشردوستانه استفاده کرد.»
بررسیها نشان میدهد افزایش قیمت دلار در شرایط فعلی تابع عوامل داخلی بوده و ناآرامی منطقهای تنها بهانهای برای افزایش قیمت دلار شده است، گردانندگان فضای رسانه ای غیررسمی با ابراز قرار دادن نگاه منفعت طلبانه برخی از فعالان اقتصادی که با هدف جبران زیانهای انباشته ماه های اخیر ناشی از اعمال سیاست تثبیت، خواسته یا ناخواسته به سربازان جنگ اقتصادی دشمن تبدیل شده اند و لذا دشمن تلاش می کند تا شکست رژیم صهیونیستی در رویارویی با جبهه مقاومت را از حامیات مقاومت در جنگ اقتصادی تسویه کنند.
اما در این میان نباید از عوامل اقتصادی تاثیر گذار در تشدید نوسان ارزی در بحران های مقطعی و کوتاه مدت سیاسی و بین المللی نیز غافل بود چراکه به اعتقاد کارشناسان افزایش قیمت دلار نشانهای از تورم بالا در اقتصاد ایران است و ریسکهای سیاسی و بینالمللی تنها میتوانند در تحقق عوامل بنیادی سرعت بخشند.
فضایی که بار دیگر در فضای غیر رسمی رسانه ای کشور در سایه تحولات جنگ غزه در حال شکل گیری است دامن زدن به انتظارات تورمی است؛ چراکه با وجود سهم بالای نقدینه خواهی در اقتصاد همچنان انتظارات تورمی در محدوده شکننده ای واقع شده است و انچه که میتواند نمایانگر وضعیت انتظارات تورمی در جامعه باشد نرخ ارز است.
ارزهای خارجی به عنوان یکی از نقدشوندهترین کالاها در جامعه، نقش اساسی در مبادلات اقتصادی در سطح کشور دارد و به عنوان داراییای که برای حفظ ارزش پول توسط سرمایهگذاران خریداری میشود نمایانگر انتظارات تورمی است و در این نقش مداخله ای بازار ساز در این شرایط می تواند از دامن زدن به این انتظارات تورمی در حوزه نرخ ارز تا حد قابل توجهی بکاهد.
اما در آن سوی این موج سواری دلالان بر تحولات جنگ غزه و دامن زدن به انتظارات تورمی نباید چشم را بر میدان جنگ بست؛ به اعتقاد کارشناسان عملیات طوفانالأقصى همانطور که از نامش پیداست عملیاتی سریع و رعدآساست و به نظر میرسد برای بلندمدت طراحی نشده است. اگر این فرض درست باشد میتوان نتیجه گرفت حزبالله لبنان تنها در صورتی وارد جنگ خواهد شد که اوضاع از آنچه پیشبینی شده، حادتر شود، ضمن اینکه عدم آمادگی رژیم صهیونیستی برای ورود به جنگی فراگیر در چند جبهه نیز طی روزهای اخیر به اثبات رسیده است و این رژیم رایزنی های گسترده ای را برای واسطه گری باهدف آتشبس آغاز کرده است.
بنابراین با توجه به جمیع جهات اعم از بنیانهای تقویت شده اقتصادی کشور و تسلط بانک مرکزی بر بازار و پر بودن دست بانک مرکزی از نظر ارزی و همچنین تمایل کشورهای مختلف برای اعطای وامهای ارزی به ایران بازیگران بازار پرخطر ارز و طلا باید با نگاهی دقیق با شرایط اقتصادی کشور، صاحبان سرمایه باید به شدت مراقب باشند که با بازی در پازل جنگ اقتصادی و دامن زدن به انتظارات تورمی از سوی دشمن، دومین بازنده این جنگ بعد از رژیم صهیونیستی نباشند.