با اعلام رسمی رئیس ستاد ملی مقابله با کرونا حضور دانشجویان دکترا از اول اردیبهشت ماه ۹۹ در دانشگاه ها مجاز شده است. اکنون نیمه اردیبهشت ماه است و این اجازه بیشتر از آنکه محدودیتی را رفع کند دردسرساز شده است. چرا که همه دانشگاه ها قادر به تامین الزامات بهداشتی برای مسوولیت پذیری در قبال تامین سلامت و جان دانشجو نیستند و اغلب دانشجویان هم اعلام می کنند که با روش فعلی کار چندانی از پیش نمی برند. در نهایت نتیجه تصمیم بازگشت زودهنگام برخی دانشجوها به دانشگاه، بلاتکلیفی و نارضایتی دانشگاه ها و دانشجویان دکترا بوده است.
ماجرای تصمیم زودهنگام برای بازگشت برخی دانشجویان به دانشگاه از یکی از مصوبات ستاد ملی مدیریت کرونا آغاز شد که حسن روحانی رئیس جمهوری و رئیس این ستاد در نیمه فروردین با پیش بینی شرایط در پایان ماه اعلام کرد که از ابتدای اردیبهشت ماه دانشگاه ها برای دانشجویان دکترا باز می شوند.
اگرچه بنابر اعلام ستاد ملی مدیریت کرونا دانشگاه ها و مدارس به دلیل تجمع می توانند کانون های شیوع ویروس کرونا باشند و از این رو این دو مجموعه در آخرین مراحل بازگشایی می شوند اما رویکرد دولت بازگشایی تدریجی است؛ همچنان که حسین سالار آملی قائم مقام وزیر علوم اخیرا گفت: بازگشایی مجدد مراکز علمی و آموزشی با رعایت همه تدابیر به تدریج انجام می شود که گام نخست آن با حضور دانشجویان دکتری عملی خواهد شد.
*وقتی وزارت علوم هم اصراری به حضور دانشجو در دانشگاه ندارد
در شرایطی که دستگاه ها اعلام می کنند در همه زمینه ها تابع تصمیمات ستاد ملی مدیریت کرونا هستند، وزارت علوم در عین پذیرش تصمیم حضور دانشجویان دکترا در دانشگاه ها از ابتدای اردیبهشت ماه رسما اعلام می کند که اصراری هم به حضور همه دانشجویان دکترا در دانشگاه ندارد و حتی بیشتر علاقمند است که حداقل حضور رقم بخورد.
علی خاکی صدیق معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درباره تصمیم بازگشت دانشجویان دکترا به دانشگاه از ابتدای اردیبهشت ماه به خبرنگار ما، گفت: این موضوع در ستاد ملی مدیریت کرونا مصوب شده است و اگر بنا به حضور دانشجویان در دانشگاه ها باشد امکان اجرا برای دانشجویان دکترا بیشتر از سایر دانشجویان فراهم است. البته در این باره وزارت علوم در راه کارهایی پیشنهادی به دانشگاه ها توصیه کرده که اولویت همان آموزش الکترونیکی برای مقطع حتی دکترا است و جابه جایی دانشجو از یک شهر به شهر دیگر برای آموزش را توصیه نکرده ایم که دانشجو نیاز به خوابگاه و رستوران داشته باشد؛ بلکه توصیه این بود که دانشجویانی که در این شرایط نیازمند کار آزمایشگاهی برای تحقیقات خود هستند با رعایت پروتکل بهداشتی وزارت بهداشت درباره نحوه حضور دانشجویان دکتری در آزمایشگاه ها حاضر شوند؛ اما اگر شرایط فراهم نشد حضور هم اجباری نیست؛ به این معنی که نگفته ایم که همه دانشجویان دکترا باید به آزمایشگاه و دانشگاه ها برگردند.
*هفت خوان دانشگاه‌ها برای ورود دانشجویان به دانشگاه در شرایط کرونا
اما در عمل همه دانشگاه ها قادر به تامین الزامات بهداشتی برای پذیرش مسوولیت حفظ سلامت و جان دانشجویان نیستند و این کار را برای دانشگاه و دانشجو سخت کرده است. وزارت بهداشت پروتکل های سخت گیرانه ای برای اطمینان از حفظ سلامت دانشجویان، اساتید و کارکنان دانشگاه درباره نحوه حضور دانشجویان دکتری در آزمایشگاه ها ابلاغ کرده است که دانشگاه مشروط به رعایت این پروتکل ها مجاز به پذیرش دانشجوی دکترا خواهند بود. از جمله این پروتکل ها می توان به الزام حضور دانشجو به همراه استاد در آزمایشگاه و ضدعفونی کردن آزمایشگاه پس از هر بار حضور افراد اشاره کرد. همچنین اگر آزمایشگاه کوچک است باید برای حضور در آزمایشگاه نوبت گذاشته شود. همچنین همه این دانشجویان برای حضور در محیط دانشگاه ملزم به دریافت گواهی سلامت از مراکز بهداشتی هستند.
در نتیجه این شرایط است که در عمل رویه مشترک اغلب دانشگاه ها، ادامه آموزش الکترونیکی برای همه دانشجویان و حتی دانشجویان دکترا و همچنین امکان برگزاری کلاس و استفاده از تجهیزات و آزمایشگاه‌ها برای دانشجویان مقطع دکترا در صورت درخواست دانشجو، بسته به نظر استاد و تایید دانشکده و دانشگاه و مشروط به رعایت پروتکل های بهداشتی شده است؛ رویه ای که روی کاغذ هم شروط ساده ای به نظر نمی رسد.
برای مثال محمود نیلی احمدی آبادی رئیس دانشگاه تهران درباره نحوه حضور دانشجویان دکترا در این دانشگاه به خبرنگار ما، گفت: قرار شده از هفته آینده امکان حضور دانشجویانی که کار عملی و آزمایشگاه ضروری دارند با رعایت پروتکل های بهداشتی در دانشگاه فراهم شود، این دانشجویان باید خودشان سالم باشند و فرد مبتلا به کرونا هم در خانواده نداشته باشند. البته شرط حضور دانشجویان دکترا در دانشگاه این است که خود دانشجویان درخواست حضور داشته باشد و استاد، مدیر گروه و رئیس دانشکده هم درخواست دانشجو را تایید کنند.
سعید حبیبا معاون دانشجویی دانشگاه هم درباره اولویت حضور دانشجویان دکترا در دانشگاه به خبرنگار ما، گفت: فعلا قرار است امکان حضور دانشجویان بومی که نیاز به خوابگاه و رستوران ندارند در دانشگاه فراهم شود و سپس با یک کسب تجربه، شرایط حضور دانشجویان غیربومی در دانشگاه هم بررسی خواهد شد.
سیاوش خرسندی معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه امیرکبیر هم با بیان اینکه دانشجویان ارشد و دکترا امکان حضور در دانشگاه را دارند، گفت: البته درخواست دانشجو برای حضور در دانشگاه باید در معاونت آموزشی تأیید شود.
معاون دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس هم گفت: دانشجویان دکتری می‌توانند از طریق استاد راهنما هماهنگی لازم برای حضور در دانشگاه را انجام دهند.
در نتیجه در عمل اکنون فقط برخی دانشگاه ها به تعداد اندکی از دانشجوهای بومی اجازه حضور داده اند که رویه فعلی برای بازگشت دانشجویان دکترا به دانشگاه مورد رضایت دانشجویان نیست.
