چند روز گذشته تصاویر و فیلم‌هایی از فروش خاک جنگلی هیرکانی در قلب جنگل‌های شمال در فضای مجازی منتشر و ادعا شد که عده‌ای سودجو به بهانه لایروبی، برکه اِروِت در قلب جنگل چهاردانگه مازندران را خاکبرداری کرده و خاک بسیار غنی آن (پیت) را به خارج از ایران قاچاق می‌کنند، علاوه بر آن بخشی از درختان توسکا و درختان کهنسال و صدها نهال زیر چرخ‌های بیل مکانیکی و کامیون نابود شده و از بین رفته‌اند.
این نخستین باری نیست که فروش خاک به خارج از کشور خبرساز می‌شود، در سالهای گذشته هم خبرهایی از فروش خاک مرغوب و کشاورزی مناطق جنوب به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس مطرح شده بود.
گفته می‌شود که برای تشکیل یک سانتی متر مربع خاک 500 تا 800 سال زمان لازم است، ضمن اینکه خاک حاصلخیز جنگل مثل کیمیا می‌ماند که هر زمینی را می‌تواند زرخیز کند.
می‌گویند زمان جنگ جهانی دوم، خاک مرغوب اوکراین را گونی گونی به کشورهای اطراف می‌بردند، از نظر آنها خاک این کشور بسیار حاصلخیز بوده و زمین های آنها را اصلاح می‌کرد و شاید به همین دلیل است که اوکراین تامین کننده عمده غلات و دانه‌های روغنی جهان است.
*شرکت آب منطقه‌ای بدون مجوز اقدام به لایروبی آب بندان اروت کرده بود
برای بررسی بیشتر موضوع درباره فروش خاک جنگل های هیرکانی به معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها، منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت‌وگو کردیم.
نقی شعبانی معاون امور جنگل سازمان جنگل ها گفت: آب بندان اروت در سطح حدود ۳ هکتار در داخل جنگل در حوزه شهرستان ساری جزو برکه‌های طبیعی بوده که دارای پوشش درختان بید و اندکی توسکا است که در گذشته از سوی امور آب درخواست لایروبی داشته و در اداره کل منابع طبیعی و محیط زیست مورد رسیدگی قرار گرفته که با ورود دستگاه‌های نظارتی، با انجام لایروبی مخالفت شد.
وی ادامه داد: در سال اخیر شرکت موسوم به «بهینه گستر» طرف قرارداد با شرکت آب منطقه‌ای به منظور لایروبی و خروج خاک از آببندان، بدون اخذ مجوز از اداره کل منابع طبیعی، شروع به فعالیت نموده که اداره کل مذکور با هماهنگی و همراهی دادستان مرکز استان از فعالیت شرکت مذکور جلوگیری کرد.
بنابراین آنطور که مشخص است، عمل لایروبی آب بندان اروت بدون مجوز صورت گرفته و این سوال است که مگر بهینه گستر که زیر نظر آب منطقه‌ای کار می‌کرده چه نفعی در این کار داشته که حتی حاضر شده بدون مجوز اقدام به عمل لایروبی کند.
قاچاق به خارج از کشور هم بعضا وجود دارد
گفت وگو با یکی از مسئولان سازمان جنگل گره از این معما باز می‌کند.
این مسئول در سازمان جنگل ها که نخواست نامش فاش شود، گفت: خاک بسیار غنی از جنگل های هیرکانی و یا خاک‌های آبرفتی آب بندان این منطقه برای گلخانه داران در حکم طلا می‌ماند، اینها مجبورند خاک‌های بسته بندی شده و بسیار گران تحت عنوان پیت را خریداری و در گلخانه ها استفاده کنند که نتیجه رضایتبخشی هم برای تولید و پرورش گل یا محصول ندارد اما این خاک ها هیرکانی که پیت خالص و طبیعی هستند بسیار حیاتی است.
وی در این باره که آیا این خاک ها را به کشورهای دیگر می فروشند، گفت: اکثر این خاک‌ها به گلخانه داران می‌فروشند، اما مواردی بوده که این خاک‌ها سر از کشورهای دیگر هم در آورده است.
آنطور که گزارش داده اند هر یک وانت ازاین خاک ها به قمیت یک و نیم میلیون تومان به فروش می رسیده است و این رقمی وسوسه انگیز بوده که حتی این شرکت حاضر می شده به صورت غیر قانونی اقدام به لایروبی کند.
*چرا برخی می‌توانند از منابع طبیعی سو استفاده کنند
وجود اختلاف در مدیریت منابع طبیعی عاملی شده تا برخی بتوانند از این شکاف های مدیریتی سو استفاده کنند.
طبق قانون مدیریت در حوزه منابع طبیعی از هر نوع که باشد به سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی بر می‌گردد، اما آب بندان ها و رودخانه های موجود در این حوزه را اداره آب منطقه ای مدیریت می‌کند و این دوگانگی باعث شده که برخی از این مفر قانون سوء استفاده کرده و به منابع طبیعی در جهت پر کردن جیب خودشان آسیب بزنند.
*بالاخره پروژه لایروبی متوقف شد
بالاخره سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در نامه ای توقف فعالیت غیر مجاز لایروبی از آببندان اروت توسط شرکت بهینه گستر را خواستار شده است.
در این نامه آمده است احتراما به عنایت به نامه مورخ 14 تیر اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران و حسب بازدید کارشناسان این اداره کل از فعالیت غیر مجاز لایروبی و خاکبرداری از آببندان اروت واقع در بخش جهار دانگه شهرستان ساری توسط شرکت بهینه گستر طرق قرارداد با آن اداره کل به استحضار می‌رساند به استناد مفاد ماده 16 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست و به دلیل ساختار طبیعی آن تالاب و رویش گونه های درختی و درختچه ای هر گونه لایروبی و خاکبرداری از آن تالاب مذکور مورد تایید این ادره کل نمی باشد و هرگونه دخل و تصرف در این به منزله تخریب هست محیطی بوده و در مراجع قضایی پیگیری خواهد شد.
در ضمن پیشنهاد می‌شود به دلیل اهمیت و ارزش بالای زیستگاهی تالابهای استان خصوصا تالاب های طبیعی خواهشمند است دستور فرمایند قبل از صدور هرگونه مجوز نسبت به اخذ استعلام از این اداره کل اقدام گردد.
