مجتبی موسویان در جلسه بررسی «بازارهای عراق و اوراسیا» بیان کرد: ایران در قلب چند اتحادیه اقتصادی قرار دارد و از این جهت دارای مزیت ویژه‌ای است، پیمان اقتصادی سارک در شرق ایران، شورای همکاری خلیج فارس در جنوب ایران، ترکیه به عنوان عضو ناظر اتحادیه اروپا در غرب ایران و همچنین اتحادیه اقتصادی اوراسیا در شمال کشور است که متشکل از 5 کشور روسیه، ارمنستان، بلاروس، قرقیزستان و قزاقستان است.
وی افزود: شرکای اصلی اقتصادی و تجاری ایران در میان شرکای اتحادیه‌های نامبرده هستند که در این میان اتحادیه اقتصادی اوراسیا دارای ویژگی خاصی است که همین موضوع بازاری مناسب برای کالا و خدمات ایرانی است.
معاون سابق توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به سهم اقتصادی کشورهای پنجگانه این اتحادیه‌ها گفت: سهم اقتصادی فدراسیون روسیه 75 درصد، قزاقستان 15 درصد و سهم کشورهای بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان کمتر از 10 درصد است.
موسویان بیان داشت: اگرچه در شرایط تحریم و گسترش ویروس کرونا صادرات کشورمان به کشورهای مختلف در سال 99 کاهش داشت اما صادرات ایران به کشورهای اوراسیا و بخصوص فدراسیون روسیه روند افزایشی داشت و این روند در سال 1400 نیز تکرار شد.
وی بیان داشت: براساس آمار گمرک روسیه ارزش صادرات ایران به روسیه در سال 2021 به رقم 967 میلیون دلار رسید که این رقم نسبت به سال 2020 حدود 21 درصد کاهش داشت.
وی با اشاره به ظرفیت زیاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیان داشت: با توجه به موافقتنامه تجارت ترجیحی و کاهش تعرفه‌های 502 قلم کالای ایرانی امکان افزایش سطح همکاری‌های تجاری وجود دارد بنابراین صادرکنندگان ایرانی باید اطلاعات خود را درباره بازارهای این کشورها افزایش دهند.
موسویان بیان داشت: بدون اطلاع از شرایط و قواعد تجاری حاکم بر این کشورها نمی‌توان ظرفیت های این کشورها را برای صادرات کالاهای ایران شناسایی کرد.
معاون سابق توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به تنش‌های ایجاد شده بین روسیه و اوکراین اظهار داشت: از این شرایط می‌توان از مزیت موافقتنامه و همسایگی استفاده کرد اما استفاده از این شرایط باید هم راستا با افزایش اطلاعات در زمینه بازاریابی باشد تا به کمک متخصصان دانش لازم انتقال یابد و تولیدکنندگان و صادرکنندگان بتوانند سهم ایران را در بازار این کشورها افزایش دهند.
وی با بیان اینکه تراز تجاری ایران به روسیه منفی است، اظهار داشت: این شرایط که فرصت طلایی برای تجار ایران است می‌توان برای کاهش تراز تجاری کشورمان با روسیه اقدام کرد.
* عراق بهترین شریک تجاری ایران
در ادامه این جلسه، مهدی نجات نیا، رایزن بازرگانی اسبق ایران در عراق بیان داشت: عراق بهترین شریک صادراتی ایران و بهترین فرصت وارداتی کالا و خدمات از جهان با درآمد حاصل از رتبه سوم صادرکننده نفت دنیا یک فرصت فوق‌العاده برای کالا و خدمات ایرانی است.
وی افزود: با توجه به ترس سرمایه‌گذاران از ناامنی در عراق این بازار، بکر باقی مانده است در حالی که می‌توان برای توسعه تجارت و صادرات به کشوری مانند عراق که سالانه 80 میلیارد دلار واردات کالا دارد برنامه‌ریزی کرد.
نجات افزود: ورود به چنین بازاری نیازمند آموزش و یادگیری تخصصی است. عراق در شرایط سیاسی خاصی قرار دارد و اکنون زمان اوج مسائل اقتصادی این کشور است و ایرانی‌ها باید در این اوج گیری شرکت کنند.
نجات‌نیا تاکید کرد: با توجه به موارد یاد شده برای ورود به چنین بازاری نیاز به آموزش و یادگیری تخصصی چگونگی تجارت با عراق وجود دارد. عراق در شرایط سیاسی خاصی قرار دارد و اکنون موقع اوج مسائل اقتصادی این کشور است و ایرانی ها باید در این اوج گیری شرکت کنند.
* شرایط برای ورود به بازار روسیه فراهم شده است
در این جلسه همچنین محمد واعظی، عضو اتاق بازرگانی اصفهان به مهار تورم در بودجه سال 1401 اشاره کرد و گفت: ابزار ساده برای مهار تورم ایجاد رکود و کنترل شدید مالیاتی است و با توجه به معافیت صادرات از مالیات و عوارض گمرکی (به استثنا موارد خاص) می توان از این شرایط بهره برد.
وی با تاکید بر اینکه راه برون رفت از این رکود ورود به بازارهای کشورهای اوراسیا و عراق است، افزود: با توجه به مسائل اخیر روسیه و اوکراین و تحریم های شدید بانک های بزرگ روسیه و در مقابل ورود ایران به اتحادیه اوراسیا شرایط برای ورود به کشور روسیه فراهم شده است.
این فعال اقتصادی بیان داشت: بازار عراق بازاری بکر و با جمعیتی جوان است که با توجه به هزینه‌ها کم حمل و نقل و هزینه تمام شده کالا در ایران کمتر کشوری می تواند با ایران در بازار کشور عراق رقابت کند.
بنابراین گزارش در این‌باره همایشی با عنوان «بازارهای عراق و اوراسیا؛ تجارتی طلایی در 2022» روز جمعه 20 اسفند در محل دانشگاه تربیت مدرس برگزار خواهد شد.
