در ابتدا اعلام شد، واحدهای صندوق سرمایهگذاری پالایش یکم با تخفیف 30 درصد به مردم ارائه میشود، اما از همان ابتدا در تشکیل صندوق سرمایهگذاری پالایش یکم اختلافاتی وجود داشت، به گونهای که سازمان خصوصیسازی اعلام میکرد، تشکیل و بازارگردانی این صندوق ارتباطی به آنها ندارد و از طرفی وزارت نفت از طریق شرکت ملی پالایش و پخش اعلام میکرد، ما وظیفهای برای تشکیل این صندوق نداریم و بالاخره وقتی این اختلاف به رسانهها کشیده شد، دو وزیر نفت و امور اقتصادی و دارایی جلسهای برگزار کردند و قرار شد صندوق پالایش یکم تشکیل و در بورس عرضه شود.
میزان مشارکتکنندگان برای خرید این واحدهای پالایشی نسبت به ارائه صندوق دارا یکم که مرکب از سهام سه بانک ملت، تجارت و صادرات و نیز 2 بیمه البرز و اتکایی امین بود، کمتر بود.
از زمانی که پذیرهنویسی صندوق پالایش یکم به پایان رسید قرار بود، این صندوق یک ماه پس از آن یعنی در انتهای شهریور باز شود، اما بازگشایی این صندوق هم با حدود یک ماه و نیم تأخیر انجام شد.
بعد از ریزش 43 هزار واحدی شاخص کل بورس قیمت واحدهای پالایشی یکم نیز افت کرد، اما ظاهراً بدون نوسان بوده و قیمت پالایشی یکم 7.8درصد نسبت به روز قبل کاهش داشت.
این در حالی است که اطلاعیهای در کدال منتشر شد، مبنی براینکه افزایش سرمایه شرکت پالایش نفت تهران در نماد شتران به ثبت رسیده و اعلام شده است.
در حالی که شتران هم یکی از پالایشگاههای حاضر در صندوق دارا دوم است، اما با این وجود قیمت پالایشی یکم باز هم کاهش پیدا کرد.
سرمایه پالایش نفت تهران که حدود 90 درصد از سهام آن در اختیار شرکتهای سرمایهگذاری عدالت استانی قرار دارند، طبق اطلاعیه جدید کدال از مبلغ 44 هزار میلیارد ریال به مبلغ 7500 میلیارد ریال افزایش یافت.
پیش از این یک مقام در صندوق پالایش یکم گفت قرار بود این صندوق بازارگردان داشته باشد و از این سهم در مقابل نوسان بازار حمایت شود که وی نیز گفت؛ پول بازارگردان تنها 5 درصد منابع در اختیار بود که آن هم خرج شد و تمام شده است و در واقع پولی نمانده که بخواهد از این سهام حمایت کند.
با توجه به روند ریزش شاخص بورس تهران که از نیمه دوم مرداد امسال شروع شد، اعتماد سرمایهگذاران حقیقی به صندوقهای سرمایهگذاری دولتی بسیار کاهش یافته و به خاطر این با وجود اینکه مقامات وزارت اقتصاد بارها قول داده بودند از سهام دولتی حمایت میکنند و خریداران سهام دولتی زیان نمیبینند،اما عملا مردم پس از چند ماه معطلی از اصل سرمایه خود هم دچار زیان شدند. همچنین گفته شده بود که صندوق دارا سوم مرکب از سهام دولت در سه بانک ملت، تجارت و صادرات به زودی در بورس اعلام میشود، اما این قول عملی نشد که در نهایت وقتی دولت دید مشتری ندارد بندی تصویب کرد که باقیمانده سهام پالایشیها و باقیمانده سهام این بانک توسط سه بانک حاضر در بورس یعنی ملت، صادرات و تجارت خریداری شود.
افزایش سرمایه شتران
به هر حال به نظر میرسد، حضور مردم در بورس فرصت مناسبی برای مشارکت واقعی در اقتصاد است که اگر دولت این حضور را قدر نداند، پولهای مردم از بورس خارج شده و وارد بازارهای موازی مانند مسکن، طلا و یا دلار میشود که زیان آن به مراتب بیشتر از بورس است.
شاهد مثال برای خروج مردم از بورس این است که در گزارش شستا اخیرا اعلام شد، تعداد یک میلیون نفر از مردم سهامدار شستا هستند،در حالی که موقع عرضه اولیه شستا در آخر فروردین سال جاری حدود 4.7 میلیون نفر شرکت کردند و سهام شستا خریداری کردند.