سکان نیوز/ مونا فتوکیان| وقتی وارد استان مازندران به‌ویژه شهرهای غربی آن با وجود فاصله نزدیک بین کوه و دریا می‌شویم، دیگر مناطق شبیه به گذشته نیستند و با هجوم فراگیر خوش‌نشین‌ها، مسافران و گردشگران، روزانه به ساختوسازها اضافه شده و جذابیت‌ها را نیز کاهش داده است.
جای مناظر جنگل‌های سرسبز شمال را ساختمان‌های بلند‌مرتبه گرفته‌اند که جذابیت طبیعت را کم کرده و وضعیت ناراحت‌کننده‌ای دارد. اگر بومیان از آینده خبر داشته باشند شاید کمتر از ورود مسافران خوشحال شوند.
درست است که ورود مسافران و گردشگران جنبه‌های مثبت زیادی برای شهرستان به‌دنبال دارد اما از طرفی نیز ساختوسازهای بلند‌مرتبه و پرتراکم به‌ویژه در مناطق روستایی باعث از بین رفتن بافت روستایی شده که البته این به معنی عدم توسعه گردشگری و رونق شهر و روستا نیست.
با توجه به اینکه روستاها باید با برنامه و مدیریت درست در راستای امکانات موجود پیشرفت داشته باشد تا برای زیرساخت‌ها نیز دچار مشکل نشویم.
گذشتگان سال‌ها بر روی زمین‌ها کار کردند و با امید، آنها را برای نسل‌های آینده نگهداری کردند اما امروزه بیشتر جوانان با فروش و یک‌شبه پولدار شدن موافق هستند که اگر زمین‌ها به فروش برسانند مدت زمان کوتاهی پول و همچنین سرمایه‌ای که به‌عنوان زمین تلقی می‌شده، وجود ندارد.
می‌توان با برنامه‌ریزی درست و حمایت مسؤولان در زمینه بوم‌گردی و گردشگری فعالیت‌هایی را ایجاد کرد، اما از طرفی نیز باید گفت مردم این روزها به قدری درگیر مشکلات معیشتی هستند که ذهنی برای دغدغه اینکه زمین‌ها را از دست می‌دهند، نیست.
از دیگر مشکلات ایجادشده بر اثر افزایش تراکم ساختمانها عدم وجود زیرساخت‌های آب و جاده که از مهم‌ترین‌ها بوده و این خدمات برای جمعیت گذشته و میزان سکونت بومی منطقه بود که اکنون با ایجاد ساختمانها و افزایش جمعیت هم برای مردم بومی و هم گردشگران مشکلاتی به‌وجود آمده است.
حال سؤال این است که آیا تنها با عدم فروش زمین توسط مردم محلی و یا از طرفی تنها با جلوگیری و تأکید مسؤولان این مسئله حل می‌شود؟
مسلماً خیر و باید همه با همکاری هم برای حل مشکل، اقداماتی انجام دهند تا در آینده‌ای نه چندان دور شهر را برج‌های سر به فلک کشیده محصور نکند.
در این راستا با تعدادی از مسؤولان صحبت کردیم که در ادامه می‌خوانیم:
* لزوم ایجاد حساسیت در دستگاهها و خود مردم
محمد آزاد فرماندار رامسر در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به اینکه بیشتر ساختوسازهای انجام‌شده در مناطق جنگلی دارای مجوز هستند، گفت: تنها در میزان تراکم بعضی ساختمانها دچار تخلفاتی هستند که اشکالات قانونی به آنها مترتب است.
وی با تأکید به مردم که از فروش زمین‌ها خودداری کنند، اظهار کرد: ما همیشه بر این موضوع تأکید می‌کنیم که افزایش قیمت زمین به معنی نهایی شدن قیمت نیست و فروش زمین به‌دلیل از دست رفت سرمایه ملی گزینه مناسبی نیست.
فرماندار رامسر با اشاره به اینکه با فروش زمین در حوزه تولید، ایجاد شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها دچار مشکل می‌شویم، تصریح کرد: مردم و مسؤولان باید به فکر ایجاد کسب‌و‌کار در حوزه اقتصادی و گردشگری در مناطق باشند.
وی به خانه‌سازی بیشتر گردشگران به‌عنوان خوش‌نشین‌ها اشاره کرد و افزود: این افراد در طول سال تنها اندکی به این مناطق سفر می‌کنند و سرمایه ملی استفاده نمی‌شود اما زیرساخت‌های مختلف باید برای آن فراهم شود.
فرماندار رامسر خاطر‌نشان کرد: البته این موضوع در سطح کشور به‌ویژه در استان مازندران مشاهده می‌شود که تأکید داریم از فروش زمین خودداری شود و سرمایه‌گذاری‌ها در قالب بوم‌گردی و گردشگری بسته به امکانات و شرایط مناطق صورت بگیرد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه اگرچه درست است مردم دچار مشکلات اقتصادی و معیشتی هستند و گاهی نیازمند مبالغی اما این مبلغ که از فروش زمین به‌دست می‌آید، آنی بوده و در مقابل سرمایه زمین را نیز از دست می‌دهند، گفت: از متولیان، دستگاهها و همچنین دولت خواستاریم که به حوزه کشاورزی و تولیدی توجه داشته تا مردم بتوانند درآمد لازم را کسب کنند و برای فروش انگیزه نداشته باشند.
آزاد با تأکید بر اینکه از نظر ما ساختمان‌سازی سرمایه‌گذاری تلقی نمی‌شود بلکه هدررفت سرمایه ملی است، اظهار کرد: اکنون در بعضی مناطق روستایی ساختمان‌های پرتراکم وجود دارد در صورتی که زیرساخت‌های آب و جاده وجود ندارد و هم موجب اختلال در زندگی روستائیان مقیم روستا و هم مشکلاتی را برای گردشگران ایجاد می‌کند.
وی بار دیگر از همه مردم و دستگاهها خواست که حساسیت داشته باشند و تنها نباید از یک دستگاه انتظار داشت و افزود: لازم به ذکر است که از ساختوسازهای قانونی حمایت کرده و روی سخن ما بیشتر ساختمان‌سازی‌های غیرقانونی است.
* تغییر نگاه به زمین در جهت استفاده اقتصادی از آن سوق یافته است
محمدعلی امین‌پاک رئیس امور اراضی جهاد کشاورزی رامسر نیز در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به اینکه وضعیت ساختوساز در اراضی زراعی و باغی مشمول قانون حفظ کاربری می‌شود، گفت: ساخت و سازها به دو گونه دارای مجوز و بدون مجوز به دلیل متفاوت بودن کاربری هستند.
وی به ساختوسازهای در محدوده طرح هادی روستاها که متولی آن اداره بنیاد مسکن است، اشاره کرد و افزود: برای ساختوساز خارج از محدوده روستاها گشت حفاظت از اراضی جهاد کشاورزی که در مناطق مختلف گشت‌زنی می‌کند، آنها را شناسایی کرده و اگر در شروع کار باشد توقیف عملیات، و اگر هم ساختمان ساخته شده باشد طبق ماده ۳ قانون، شناسایی و به مراجع قضایی گزارش داده می‌شود و مراحل خود را طی می‌کند.
رئیس امور اراضی جهاد کشاورزی رامسر با تأکید بر اینکه مردم نیز در ساماندهی‌ها طریق سامانه ۱۳۱ می‌توانند به ما کمک کنند، تصریح کرد: سامانه به‌صورت شبانه‌روزی بوده و اگر کسی شاهد ساختوساز غیرمجاز، برداشت و دپو خاک و یا قطع اشیا و درختان بود از طریق سامانه ۱۳۱ به ما گزارش داده و جهاد کشاورزی وارد عمل می‌شود.
وی به وجود مشکلات در زمینه تغییر کاربری زیاد در مازندران و غرب استان اشاره کرد و افزود: امروزه نگاه به زمین تغییر یافته و به جای اینکه به آن دید موروثی داشته به جنبه اقتصادی به آن نگاه می‌کنند که در این زمینه فرهنگ‌سازی بسیار مهم است.
امین‌پاک خاطر‌نشان کرد: همانگونه که اجداد ما زمین‌ها را به‌صورت ارثی و موروثی برای فرزندان خود نگهداری کردند ما نیز از این میراث باید برده و به آیندگان انتقال دهیم البته امروزه این دیدگاه کمرنگ شده که لازمه آن حفظ حفظ و فرهنگ سازی و حمایت مسئولین امر است که در این زمینه به روستائیان کمک کنند تا بتوانند از زمین‌های خود اشتغالزایی کنند.
وی با تأکید بر اینکه فرهنگ‌سازی در این زمینه بسیار مهم است که باید به‌صورت جدی روی آن کار شود چون ممکن است در آینده نزدیک زمین‌ها را از دست بدهیم، خاطر‌نشان کرد: حفظ و صیانت از اراضی وظیفه ملی و همگانی است و باید سعی شود در امر تولید از آنها استفاده کرده تا شعار اقتصاد مقاومتی در این بستر شکل گیرد.
* ضروری بودن ایجاد فرهنگ عدم فروش زمین برای نجات زمین‌های شمال
حمیدرضا رحیمیان رئیس اداره منابع طبیعی رامسر نیز در این رابطه به خبرنگار فارس، با اشاره به اینکه ساخت و ساز در شمال کشور از ارزش زمین کاسته و زمین از بافت سنتی خارج می‌شود، گفت: این امر تأسف‌بار است و واکنش گردشگران دلسوز و همچنین مردم منطقه را برمی‌انگیزد.
وی با اشاره به اینکه در این زمینه تأسف و تعصب داریم و باید بافت منطقه حفظ شود، اظهار کرد: البته در کنار آن امکاناتی نیز برای جوانان فراهم شود تا ایجاد اشتغال در راستای توسعه روستا افزایش پیدا کند.
رئیس اداره منابع طبیعی رامسر با تأکید بر اینکه منابع طبیعی حافظ میراث ملی و گذشته است که این میراث باید به آیندگان تحویل داده شود، تصریح کرد: فرهنگ‌سازی در این بخش بسیار پر‌اهمیت است و نیاز به همدلی دستگاهها برای توسعه روستا وجود دارد تا در کنار عدم تغییر کاربری غیرمجاز، روستا از داشته‌هایش برای تولید در قالب گردشگری، بوم‌گردی، کشاورزی و منابع طبیعی بهره برده و ایجاد ثروت کند.
وی با اشاره به اینکه در حوزه منابع طبیعی باید گفت زمین‌های روستایی ارزشمندترین زمین‌ها هستند، خاطر‌نشان کرد: امروزه مردم به‌دنبال موقعیت و تبدیل به نقدینگی هستند که البته شرایط مردم اینطور اقتضا می‌کند اما به‌طور جدی جای تأسف دارد که نیازمند سازماندهی و برنامه‌ریزی کلان مسؤولان است تا فرهنگ‌سازی صورت گیرد.
رحیمیان با تأکید بر اینکه در کنار همه این‌ها اداره منابع طبیعی از طریق دهیاران و شوراها پیگیر بوده و در کنار حمایت ساختوساز مجاز در عرصه روستایی، اگر هم ساختوساز غیرمجاز انجام گرفت شرایط زمین تصرفی شده و پرونده قضایی تشکیل می‌شود، گفت: گاهی نیز به لحاظ اهمیت منابع طبیعی برای مردم و آگاه بودن و حساسیت بالای مردم گزارش داده و استعلامات انجام شده و پیگیری می‌شود که ملاک عمل نقشه‌های اجرای قانون هستند.
وی خاطر‌نشان کرد: به‌طور کلی مردم ما به بافت روستایی علاقه زیادی دارند اما استفاده بیش از حد از زمین‌های روستایی به ضرر همه مردم خواهد بود که باید بر اساس قانون و ضوابط انجام گیرد تا بنیه اقتصادی روستا را نیز قوی کند.
رئیس اداره منابع طبیعی رامسر به دستگاه‌های متولی اشتغالزایی توصیه کرد که با مردم همکاری کرده و پروژه‌های پیشنهادی خود را ارائه دهند تا جوانان منطقه بتوانند از آنها در جهت اشتغالزایی خود استفاده کنند و ادامه داد: شهرستان رامسر با وجود موقعیت‌های نزدیکی کوه و دریا و جنگل‌های هیرکانی از زمین‌های روستایی به خوبی می‌توان در جهت تأمین درآمد استفاده کرد که اگر در قالب قوانین منابع طبیعی نیز می‌تواند طرح‌هایی را در این زمینه‌ها ارائه دهد.
* وضع قوانین جدید تنها راه جلوگیری ساختوسازها
امیرحسین حلاجیان دبیر انجمن ترانه نجات طبیعت (ترنج) نیز به خبرنگار فارس با اشاره به اینکه این روزها در برخی مناطق روستایی ساخت‌و‌سازهایی خارج از قاعده و قانون ساخته می‌شود، گفت: می‌توان قانون تعریف کرد که براساس آن ساخت بیش از تراکم مشخصی غیرقانونی است و یا اینکه حق ساخت برج در مناطق مسکونی روستایی ندارند.
وی با اشاره به اینکه با پیگیری این قانون تا حد زیادی می‌توان از ساختوسازها جلوگیری کرد، همانگونه که در طی قانون‌های جدید میزان عقب‌نشینی خیابان و کوچه‌ها تغییر می‌کند، اظهار کرد: اگر بخواهیم می‌توانیم قوانین جدید ساخت و ساز ایجاد کرده و یا تغییر دهیم.
دبیر انجمن ترانه نجات طبیعت (ترنج) به وضع معیشت مردم اشاره کرد و با تأکید بر اینکه محیط‌زیست به معنی سرمایه‌گذاری و پس‌انداز برای آینده است، افزود: امروزه به‌دلیل مشکلات اقتصادی مردم به‌دنبال منفعت خود هستند و نمی‌توانند برای آینده پس‌انداز کنند.
وی با اشاره به برخی مناطق روستایی که ساختوسازها در آن زیاد است، تصریح کرد: البته ساختمانها به‌صورت ویلایی ساخته می‌شود که بافت روستا را حفظ کرده و این موارد مشکل‌آفرین نیستند، اما در برخی مناطق برج‌ها و ساختمان‌های سربه‌فلک کشیده را شاهد هستیم که چشم‌انداز روستا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند که این درست نیست.
این فعال محیط زیستی در ادامه خاطر‌نشان کرد: هتل‌ها و مجتمع‌های گردشگری سبب توسعه گردشگری روستا هستند که میزان تخریب آنها نسبت به مجتمع مسکونی کمتر بوده و همچنین می‌توان برای هتل‌ها شرایطی را تعریف کرد که به‌عنوان مثال در چارچوب خاص و یا با ایجاد تصفیه‌خانه فاصلاب، رعایت پروتکل بهداشتی و تفکیک زباله و… شروع به کار کند اما برای مجتمع مسکونی که تخریب بیشتری نیز به طبیعت وارد می‌کند اهرم فشاری وجود نداشته و نمی‌توان این قواعد را پیاده کرد.
وی با تأکید بر اینکه راه حلی جز وضع قوانین جدید ساختوساز وجود ندارد، گفت: ما همه مشکلات را می‌بینیم اما کاری نمی‌توان انجام داد، مشکلات برق، آب و فاصلاب، اینترنت و… که دامن‌گیر مردم آن مناطق است.
دبیر انجمن ترانه نجات طبیعت خودجوش بودن مردم در جلوگیری از ساختوسازها را نیز راه دیگری دانست و افزود: اما همانگونه که بیان شد برخی از مردم به دنبال منافع خود بوده و به محیط زیست بی‌توجه هستند.
