دولت سیزدهم یکی از اهداف اساسی خود در راستای توسعه تجارت خارجی و صادرات را برقراری تعاملات اقتصادی و تجاری بیشتر با کشورهای همسایه تعریف کرد و در این راستا سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت، در روز ملی صادرات، با تاکید بر موضوع تجارت خارجی، یکی از اهداف مهم دولت را توسعه صادرات و افزایش آن به ۴۵ میلیارد دلار در نیمه دوم سال ۱۴۰۰  اعلام کرد که این موضوع یک ماه قبل از پایان سال و در ۱۱ ماهه ابتدای امسال محقق شد.

عبور صادرات از مرز ۴۵ میلیارد دلار در ۱۱ ماهه ابتدای امسال در حالی به تحقق پیوست که اقتصاد و تجارت خارجی ایران در سنگین ترین سطح تحریمی قرارداد و محدودیت های بانکی و تجاری زیادی پیش پای فعالان اقتصادی ایران وجود دارد.

در تجارت بین المللی همسایگان هر کشوری برای مقاصد تجاری نسبت به سایر کشورها از اهمیت بیشتری برخوردارند و همانطور که اشاره شد یکی از اهداف اساسی دولت سیزدهم نیز در راستای توسعه تجارت خارجی، توسعه روابط تجاری با ۱۵ کشور همسایه است‌.

براین اساس یکی از اساسی‌ترین برنامه های وزارت صمت در دولت سیزدهم توسعه مبادلات تجاری و اقتصادی با کشورهای مختلف به‌ویژه همسایگان تعریف شد و در این راستا نیز هم اندیشی با فعالان اقتصادی و بازرگانان انجام و نقشه راهی برای آن ترسیم شده است.

براین اساس وزیر صنعت، معدن و تجارت تاکنون چهار سفر خارجی به کشورهای سوریه، امارات، عمان و قطر داشته و سفر به ارمنستان به عنوان یکی از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی گمرکی اوراسیا نیز در راستای توسعه همکاری دیپلماسی اقتصادی با کشورهای همسایه و منطقه‌ در هفته جاری انجام می شود. 

* امضا ۴ سند همکاری بین ایران و سوریه

‌همانطور که اشاره شد وزیر صمت تاکنون ۴ سفر در راستای توسعه همکاری با کشورهای همسایه داشته که اولین سفر در آذرماه امسال به کشور سوریه انجام شد که طی این سفر هیاتی بلندپایه از مقامات دولتی و فعالان اقتصادی بخش خصوصی وزیر را همراهی کردند.

به گفته علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، در سفر وزیر صمت به سوریه چهار سند همکاری شامل صورتجلسه کمیته تجاری بین ایران و سوریه، صورتجلسه کمیته صنعتی دو کشور و دو سند همکاری های استاندارد نیز به امضای طرفین رسید.

در ادامه دستیابی به برنامه‌های تحولی وزارت صمت در دولت سیزدهم در خصوص گسترش روابط تجاری و اقتصادی، وزیر صمت به همراه رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران و برخی از نمایندگان دستگاه های دولتی و هیت بزرگ تجاری از بخش خصوصی در نیمه دوم بهمن امسال سفری 5 روزه به دو کشور امارات و عمان داشت.

* رایزنی اماراتی ها برای سرمایه گذاری مشترک در ایران 

در این‌باره محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در رابطه با دستاوردهای سفر وزیر صمت به امارات ، گفت: به نظر می رسد با توجه به اتفاقات اخیر، روابط تجاری ایران و امارات رو به گسترش است و از سوی امارات استقبال و افزایش تجارت با ایران مورد تاکید است.

به گفته لاهوتی یکی از دستاوردهای مهم این سفر رایزنی اماراتی ها برای سرمایه گذاری مشترک در ایران است و توسعه روابط تجاری با ایران مورد تاکید اماراتی ها است.

* معرفی یکصد برند برتر ایرانی به اماراتی‌ها

براساس اعلام وزارت صمت، در جریان برنامه‌ها و ملاقات‌ها در سفر به امارات، یکصد برند برتر ایرانی که تمایل به فعالیت در بازار بزرگ امارات را دارند به فعالان اقتصادی و مقامات این کشور معرفی شد. همچنین تجار ایرانی فعال در دبی نیز در ملاقات‌های خود مهمترین چالش‌ها و دغدغه‌های تجارت با امارات را مطرح کردند و وزیر صمت نیز قول پیگیری های لازم را داد.

* برگزاری نوزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های ایران و عمان

در ادامه سفر دو روزه وزیر صمت به امارات، سیدرضا فاطمی امین در تاریخ ۱۹ بهمن ماه ۱۴۰۰ به منظور شرکت در کمیسیون مشترک جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان در راس یک هیئت دولتی و خصوصی متشکل از بخش های مختلف اقتصادی و تجاری به عمان سفر کرد.

دو کشور در جریان نوزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان در زمینه‌های اقتصادی و تجاری، صنعتی و معدنی، بانکی، مناطق آزاد، کشاورزی و شیلات، حمل و نقل، نفت و گاز و پتروشیمی، آب و برق، گردشگری، ورزش و جوانان، فرهنگی، استاندارد، گمرکی، بهداشت و درمان، در قالب پنج کمیته تخصصی، مذاکرات لازم را انجام دادند.

در این اجلاس ۱۰ سند همکاری میان دو کشور ایران و عمان در حوزه‌های مختلفی از جمله استاندارد، گمرکی، تجاری، حمل و نقل و ورزشی مورد بررسی و توافق‌ قرار گرفت.

همچنین نتیجه مذاکرات در اختتامیه نوزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان در قالب یک صورتجلسه همکاری به امضای وزیر صمت کشورمان و وزیر صنعت، تجارت و توسعه سرمایه‌گذاری سلطنت عمان رسید.

در این صورتجلسه، طرفین در زمینه‌های مختلف اقتصادی و بازرگانی، امضای نقشه راه همکاری‌های اقتصادی و تجاری در حوزه‌های استاندارد، گمرکی، حمل و نقل، بانکی، بهداشت و درمان، ورزش و جوانان، آموزش و فرهنگ، و توسعه گردشگری به توافقاتی دست یافتند.

* رایزنی‌های وزیر صمت با مسئولان کشور قطر برای توسعه همکاری های تجاری

چهارمین سفر در راستای توسعه همکاری های تجاری به منطقه در دولت سیزدهم سفر دو روزه رئیس‌جمهور کشورمان در اوایل اسفند امسال به قطر بود که در این سفر وزیر صنعت، معدن و تجارت رئیس جمهور را همراهی کرد.

‌سفر رئیس‌جمهور به کشور قطر با دو هدف اصلی شرکت در جلسات اوپک گازی و دیدارهای دوجانبه بین مقامات دو کشور در راستای توسعه همکاری‌های تجاری، صنعتی، ترانزیتی و گردشگری صورت گرفت و با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت رایزنی های لازم برای توسعه همکاری های تجاری بین دو کشور انجام گرفت.

کشور قطر در حاشیه جنوبی خلیج فارس قراردارد و در حال حاضر حجم تجارت ایران و قطر رقم ناچیزی حدود ۴۰۰ میلیون دلار است که به گفته فعالان اقتصادی ظرفیت افزایش به میزان یک میلیارد دلار در آینده نزدیک وجود دارد.

این کشور در راستای دستیابی به اهداف تعیین شده در چشم انداز سند ۲۰۳۰ راه را برای سرمایه گذاران در صنایع مختلف باز کرده و برنامه های مختلف برای حمایت از سرمایه گذاران خارجی دارد.

* توسعه روابط تجاری بین ایران و قطر با سرمایه‌گذاری مشترک در هتل‌سازی و گردشگری

در موضوع‌ وضعیت تجارت ایران و قطر، فرزاد پیلتن، مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس می‌گوید: کشور قطر بعد از تحریم‌ توسط کشورهای عربستان، امارات و دیگر کشورها اقدام به سرمایه‌گذاری در زمینه امنیت غذایی کرد به طوری که در حال حاضر در زمینه تولید بعضی از محصولات مانند محصولات لبنی کاملا خودکفا شده است و عمده نیاز مصرفی خود را از طریق تولید داخلی تامین می‌کند.

مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران افزود: در سایر زمینه‌ها کشور قطر دارای استانداردهای بهداشتی و کیفی بسیار سخت‌گیرانه است بنابراین امکان ورود هر نوع کالا به این بازار بدون رعایت این ملاحظات بسیار کم و رقابت سخت است.

وی افزود: به دلیل اقتصاد قوی در کشور قطر و حضور برندها و رقبای قوی در این بازار، ورود محصولات ایرانی به کشور قطر در حوزه‌های غذایی، کشاورزی و صنعتی نیاز به تلاش و برنامه ریزی و رعایت استانداردهای کیفیت و بهداشتی دارد.

پیلتن بیان داشت: با توجه به اینکه مهمترین مزیت قطر برخورداری از سرمایه است بنابراین بنظر می رسد بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها در جهت اطمینان بخشی به برقراری روابط با ثبات و دوستانه بین دو کشور باید در راستای جذب سرمایه داران و فعالان اقتصادی و تجاری قطر در جمهوری اسلامی ایران و به ویژه مناطق آزاد و همچنین سرمایه گذاری مشترک بین فعالین اقتصادی دو کشور در حوزه هایی  از قبیل گردشگری، هتل سازی که امکان همکاری وجود دارد باشد.

* دستاوردهای سفر وزیر صمت به قطر

‌از جمله دستاوردهای سفر وزیر صمت به کشور قطر که به منظور توسعه دیپلماسی اقتصادی و تجاری با کشورهای منطقه به ویژه همسایگان جنوبی ایران انجام شد برگزاری همایش بزرگ ایرانیان مقیم قطر و دیدار با وزیر صنعت و تجارت قطر بود که در این دیدار، دو طرف بر ارتقا مراودات و مبادلات تجاری و اقتصادی با استفاده از ظرفیت ها و پتانسیل های مشترک دو کشور تاکید کردند.

از دیگر دستاوردهای سفر وزیر صمت به کشور قطر، موافقت قطر با ایجاد مرکز تجاری ایران در دوحه، پیگیری صادرات مجدد و ترانشیپمنت،  توسعه همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های استاندارد و گمرک، مشارکت قطر در توسعه ظرفیت برخی صنایع ایرانی بود.