سکان نیوز، دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «درباره مقابله با شیوع ویروس کرونا (32) بررسی ابعاد آثار گسترش ویروس کرونا بر حوزه شهری و شهرسازی» آورده است؛ در دهه‌های اخیر با گذار از توسعه کشاورزی و صنعتی، شهرها به‌عنوان عرصه استقرار خدمات، به موتور محرک اقتصاد کشورها و اصلی‌ترین جایگاه زیست و استقرار جوامع بشری تبدیل شده‌اند. چرخه دائمی انباشت سرمایه و تمرکز به‌خصوص در کلان‌شهرها و مناطق کلان‌شهری، به مانند جاذبه مغناطیسی، جمعیت و فعالیت را هر چه بیشتر به خود جذب کرده‌اند. اگر چه این انباشت و تراکم فزاینده، مزیت و صرفه‌های اقتصادی فراوانی برای کسب‌و‌کارها و اقتصاد ملی داشته است. اما تبعات تراکم فزاینده در ابعاد گوناگون اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی و بهداشت و سلامت جامعه به مرور از مزایای آن پیشی گرفته است.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌افزاید؛ تاب‌آوری شهرها در برابر سوانح طبیعی و انسان ساخت از اصولی است که به‌طور معمول در فرایند توسعه نادیده یا کم‌اهمیت تلقی شده، اما یک‌باره در بحران‌ها مد نظر قرار می‌گیرد و منجر به تغییراتی در برنامه‌ریزی و طراحی محیطی می‌شود.
براساس این گزارش ابعاد بحران کرونا جلوه‌های تازه‌ای از گستردگی و عمق ناکارآمدی مدیریت جهانی توسعه در ابعاد و ارکان مختلف توسعه پدیدار ساخت، به‌گونه‌ای که برخلاف بیشتر بحران‌ها و آسیب‌های جمعی دیگر، به‌نظر می‌رسد خسارت جانی و مالی این اپیدمی بر جهان توسعه یافته و به‌خصوص کلان‌شهرها و شهرهای جهانی بسیار وسیع‌تر از جهان درحال توسعه و توسعه نیافته است. در این میان خسران بزرگ از آن جوامعی است که حتی از این بحران‌ها و آزمون‌ها، رهاوردی کسب نکرده و کماکان به توسعه شکننده و ناپایدار و ورای ظرفیت‌های بستر زیستی ادامه دهند.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تصریح می‌کند که همه‌گیری و شیوع گسترده ویروس کرونا با شتابی کم‌سابقه، پیچیدگی و اطلاعات اندک نسبت به آن، زیست بشری و به‌طور خاص شهرها در معرض آزمونی دشوار قرار داده که این‌بار بیش از آسیب‌های موضوعی و موضعی، کلیت و بقای جوامع شهری در تمام ارکان را در معرض آسیب قرار داده است.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس مسائل و اولویت‌های توسعه شهری در مواجه با آسیب همه‌گیری بیماری کرونا و نیز موضوعات مغفول که از این پس با درس‌آموزی از تجربه تبعات این اپیدمی در عرصه توسعه شهری مد نظر مدیران و برنامه‌ریزان توسعه شهری قرار گیرد را تبیین می‌کند.
- نویسنده : مانی
