دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در دوم آوریل، تعرفه‌های گسترده‌ای را بر شرکای تجاری اصلی خود وضع کرد که شامل مالیات ۳۴ درصدی بر واردات چینی بود و پس از سال‌ها اعمال تعرفه‌ها و محدودیت‌ها از دوره اول ترامپ، افت سطح روابط تجاری میان بزرگترین اقتصادهای جهان را نشان داد.
چین که اکنون کالاهایش با تعرفه ۵۴ درصدی از سوی واشنگتن مواجه است، دو روز بعد، با تعرفه متقابل ۳۴ درصدی بر تمام کالاهای آمریکایی، تلافی کرد. عدم تعادل تجاری میان دو کشور، یکی از بزرگترین دغدغه‌های ترامپ در سال‌های گذشته بوده است. طبق داده‌های رسمی، آمریکا در سال گذشته، ۴۳۹ میلیارد دلار از چین وارد کرد، در حالی که صادراتش، ۱۴۳.۵ میلیارد دلار بود.
نفت و گاز، فقط بیش از ۱۰ درصد از کل صادرات آمریکا به چین را تشکیل می‌دهند و بخش کوچکی از کل صادرات انرژی آمریکا و واردات چین به حساب می‌آید. اما در این تجارت، خرید گاز مایع (ال‌پی‌جی) و اتان که محصولات جانبی نفت و گاز بوده و برای تولید پلاستیک استفاده می‌شوند، شکوفا شده و در دهه گذشته، بیش از ۱۰ برابر رشد کرده است. این امر باعث شده است که بخش پتروشیمی چین و تولیدکنندگان آمریکایی، به شدت به یکدیگر وابسته باشند و این یک آسیب پذیری بالقوه است که هر دو طرف می‌توانند از آن بهره برداری کنند.
روابط رو به توسعه
تولید اتان و ال‌پی‌جی آمریکا که شامل پروپان و بوتان می‌شود، در سال‌های اخیر افزایش یافته و رشد خیره‌کننده در تولید نفت و گاز مناطق شیل مانند پرمین در تگزاس و نیومکزیکو و حوضه آپالاچی در پنسیلوانیا و ویرجینیای غربی را دنبال کرده است.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا انتظار دارد تولید ال‌پی‌جی از ۴.۱ میلیون بشکه در روز، به ۴.۴ میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۲۶ برسد، در حالیکه پیش‌بینی می‌شود تولید اتان از ۲.۸ میلیون بشکه در روز در سال گذشته، به سه میلیون بشکه در سال ۲۰۲۶ افزایش می‌یابد.
چین به مهمترین منطقه برای رشد پتروشیمی تبدیل شده و در نتیجه بزرگترین خریدار ال‌پی‌جی و اتان آمریکا است. شرکت‌های چینی و بین‌المللی از جمله آرامکوی عربستان سعودی و اکسون موبیل، با این پیش‌بینی که تقاضا برای پلاستیک به مدت چندین دهه ادامه خواهد داشت، ده‌ها میلیارد دلار در کارخانه‌های جدید پتروشیمی چین سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
تاسیسات جدید که اغلب با پالایشگاه‌های نفت یکپارچه شده‌اند، می توانند از نفتا، ال‌پی‌جی و اتان، مواد شیمیایی تولید کنند. اما اتان در هنگام فرآوری، اتیلن (مهمترین ماده برای پلاستیک‌ها) بسیار بیشتری از نفتا تولید می‌کند و اتان را به یک ماده اولیه با ارزش بالاتر تبدیل می‌کند.
طبق آمار شرکت تحلیلی کپلر، ۶۲ درصد از مجموع ۱.۴ میلیون بشکه در روز ال‌پی‌جی و اتان وارداتی به چین در سال میلادی گذشته، از آمریکا بوده است.
چین در سال میلادی گذشته، ۵۷ درصد از صادرات اتان آمریکا را دریافت کرد و همچنین بزرگترین خریدار ال‌پی‌جی آمریکا بود و ۲۷ درصد از کل صادرات ۲.۲ میلیون بشکه در روز را دریافت کرد.
مزیت چین
در حالی که این تجارت متمرکز در هر دو طرف آسیب‌پذیری ایجاد می‌کند، با توجه به سهم نسبتا کمی که ال‌پی‌جی و اتان در کل بخش پتروشیمی چین دارند، چین ممکن است در موقعیت بهتری نسبت به آمریکا قرار داشته باشد تا از این وابستگی متقابل به عنوان سلاحی در جنگ تجاری شدت یافته، استفاده کند.
طبق گزارش سال ۲۰۲۴ موسسه تحقیقات اقتصاد و توسعه سینوپک، مجموع ظرفیت اتیلن چین در سال ۲۰۲۳، به ۵۳ میلیون تن در سال رسید که ۷۰ درصد آن، از نفتا به عنوان خوراک استفاده کرد و اتان و ال‌پی‌جی، فقط هشت درصد از مواد اولیه را تشکیل دادند.
ال‌پی‌جی و اتان، درصد نسبتا کمی از صادرات انرژی آمریکا را تشکیل می‌دهند، اما تسلط چین در بازار جهانی پتروشیمی، مجموعه خریداران بالقوه را برای تولیدکنندگان آمریکایی محدود می‌کند.
پکن در فوریه که در واکنش به تعرفه ۱۰ درصدی ترامپ، با وضع تعرفه بر برخی کالاهای آمریکایی پاسخ داد، خوراک‌های پتروشیمی را مشمول تعرفه نکرد. اما با شدت گرفتن جنگ تجاری، ممکن است این روند تغییر کند.
بر اساس گزارش رویترز، تشدید تلافی‌جویی تجاری میان چین و آمریکا، بازارهای جهانی را متزلزل کرده و به جرات می‌توان گفت که اینها فقط حملات اولیه در یک درگیری طولانی مدت هستند.
