مهدی غضنفری رئیس هیئت عامل صندوق توسعه ملی ایران در چهارمین همایش بین‌المللی صندوق توسعه ملی ضمن اشاره به نقش‌آفرینی این صندوق در اجرای برنامه توسعه هفتم گفت: یکی از موضوعاتی که مرتباً در نظام حکمرانی صندوق با آن مواجه هستیم این است؛ دلیل تشکیل صندوق چیست؟ صندوق توسعه ملی با هدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش گاز و نفت و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی به ثروت‌های ماندگار، مولد و سرمایه‌های زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی تشکیل شده است.
وی ادامه داد: ما در مفهوم کردن نقش صندوق برای برخی مقامات همچنان اشکال داریم چرا که تکالیفی به صندوق تحمیل می‌کنند که ذیل نقش صندوق تعریف نشده است.
غضنفری گفت: یکی از وظایف هیئت امنا به‌عنوان بالاترین حکمران کشور، تعیین نرخ سهم مشارکت در طرح‌های سرمایه‌گذاری و پیشنهاد موارد سرمایه‌گذاری در بازارهای پولی و مالی بین‌المللی است.

پشتیبانی صندوق از 360 طرح ارزی با 36میلیارد دلار

رئیس صندوق توسعه ملی با اشاره به طرح‌های ارزی صندوق گفت: صندوق در فضای ارزی، از نزدیک 360 طرح ارزی پشتیبانی می‌کند و حدوداً 36 میلیارد دلار به‌صورت تسهیلات یا سپرده‌گذاری در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد.
غضنفری گفت: همچنین صندوق حدود 95همت منابع ریالی دارد که این منابع در اختیار بانک‌هاست و بانک‌ها تصمیم می‌گیرند که به کدام متقاضی تحویل شود. صندوق تثبیت بازار سرمایه هم بخش دیگری از فعالیت‌های ماست.
وی گفت: 26.8 میلیارد دلار جمع کل تسهیلاتی بوده که صندوق توسعه ملی داده است و طبق معمول حدود 20.7 میلیارد دلارش، تسهیلاتی بوده که به دولت داده شده است. لازم به ذکر است که بخش نفت و گاز منابع بیشتری از صندوق را به خود اختصاص دادند و بعد از آن پالایشگاه‌ها بودند.

وضعیت مطالبات از بخش غیردولتی از ابتدای تأسیس صندوق تا پایان 1402

غضنفری گفت: از 36/5 میلیارد دلار تسهیلاتی که تاکنون داده شده است حدود 26/5 آن سررسید شده و 8.37 میلیارد دلار آن وصول شده و حدود 17.76 میلیارد دلار آن پس داده نشده است، در واقع حدود 48 درصد عدم‌کارآمدی در تسهیلات ما (شاخص نکول مطالبات صندوق) دیده می‌شود.

در دولت سیزدهم 4/4میلیارد دلار از منابع صندوق وصول شده است

غضنفری گفت: حدود 4/4 میلیارد دلار وصول مطالبات در دولت سیزدهم بوده است و این در حالی است که وصول مطالبات از ابتدا تا دولت سیزدهم حدود 1/1 میلیارد دلار بوده است. وصول مطالبات از طریق تهاتر نیز نقشی بسیار کم و حدود 0/12 میلیارد دلار بوده است و این برای بدهکارانی بوده است که پول ما را نمی‌دادند و ما مجبور به تهاتر مثلاً با سهام آن‌ها بوده‌ایم، مثلاً آن‌ها گفتند؛ “ما جای پول، بانک سینا را داریم.”، که ما همان را تملیک کردیم.
وی ادامه داد: یکی از بدهکاران بزرگ به صندوق توسعه ملی شرکت ملی نفت ایران است و بعد از آن‌ها نیروگاه‌ها هستند، این در حالی است که سایر بخش‌های صنعتی بدهی کمتری داشته‌اند، در واقع دو بخشی که انتظار می‌رود تحول در توسعه کشور ایجاد کنند در بازگرداندن منابع موفق نبودند.

صندوق توسعه ملی 9میلیارد دلار طرح در دستور کار دارد

رئیس صندوق توسعه ملی گفت: نزدیک به 9 میلیارد دلار طرح امروز امضا خواهد شد؛ 2 آب‌رسانی از دریای عمان به سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی و رضوی است، طرح بعدی شیرین‌سازی و انتقال آب‌های خلیج فارس به استان‌های فارس و اصفهان است. طرح بعدی pdh پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس و pdh پتروشیمی تدبیر و طرح‌های دیگر است.
وی ادامه داد: البته غیر از طرح‌های امروز حدود 4/7 میلیارد دلار نیز طرح در دست بانک‌هاست که در آینده اسم‌های آن‌ها اعلام می‌شود و عمدۀ آن‌ها در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر است.

صندوق با دوشرط سود بالا و ریسک پایین همچنان تسهیلات می‌دهد

غضنفری گفت: در پاسخ به سؤالی که “آیا صندوق همچنان تسهیلات می‌دهد یا خیر؟” باید گفت؛ تسهیلات‌دهی در صندوق همچنان وجود دارد اما دو شرط دارد، صندوق باید دو ویژگی در تسهیلات‌دهی یا مشارکت داشته باشد؛ اوّلی آن این است که صندوق باید سودآوری خوبی از مشارکت یا تسهیلات‌دهی داشته باشد و نکته دیگر این است که ریسک کاهش داشته باشد.
وی ابراز کرد: در گذشته صندوق صرفاً تسهیلات می‌داد، اما کاری که صندوق سرمایه‌گذاری می‌کند بنگاه‌داری نیست بلکه سرمایه‌گذاری صندوق، سرمایه‌گذاری غیرمداخله‌ای است، این‌که چقدر ما به بنگاه‌داری یا سرمایه‌گذاری مداخله‌گونه نزدیک بشویم بستگی به fs [طرح توجیهی] طرح‌ها دارد.

غضنفری گفت: یک پروژه برای اینکه پا بگیرد 5 فاز دارد؛ اوّلی آن تأمین مالی است، سپس اجرای طرح، تولید و بهره‌برداری، پیامد و سناریوهای خروج است. صندوق توسعه ملی با اجرای طرح و تولید و بهره‌برداری کاری ندارد. صندوق در پیامدهای محصول شریک می‌شود (مثلاً “20 درصد از فروش یا محصول شرکت را به ما بدهید.”) و بعد از آن خارج می‌شویم.
وی پرسید: چه‌کسی گفته است بنگاه‌داری بد است؟ البته من تأکید می‌کنم صندوق به‌دنبال بنگاه‌داری نیست چرا که کار سختی است و ما نهاد مالی هستیم، هیچ صندوق ثروت ملی در دنیا منفعل نیست.