بازگشت نجابت پنج هزار ساله به جنگل‌های هیرکانی
بازگشت نجابت پنج هزار ساله به جنگل‌های هیرکانی
سکان نیوز؛ نجابت اسب کاسپین که با پیشینه‌ای پنج هزار ساله در مقطعی از تاریخ بخشی از ابهت جنگل‌های هیرکانی را شکل می‌داد و حتی نقش آن در تخت جمشید و طاق بستان حک شده، با تلاش تعدادی از دوستداران این حیوان نجیب و اصیل در آمل، بار دیگر در حال احیا و بازگشت است.

تعدادی از دوستداران اسب کاسپین با اجرای طرح گردشگری در جنگل‌های هیرکانی آمل و پرورش اسب کاسپین در کنار این طرح گردشگری ضمن معرفی این نژاد اصیل اسب ایرانی برای احیای این میراث کهن گام‌های موثری برداشته‌اند.

تعداد اسب کاسپین در ایران اکنون حدود ۳۳۰ راس است. آمارهای ثبت شده نشان می‌دهد که در جهان نیز تعداد این گونه ارزشمند و اصیل به کمتر از یک‌هزار راس رسیده است. آماری که ضرورت تلاش برای حفاظت از این گونه بومی نوار شمالی ایران را بیشتر می‌کند.

بعد از مدت‌ها انتشار خبرهای غم‌انگیز از جنگل‌های هیرکانی که سلاخی این میراث کهن برای همه زجرآور شده بود بازگشت اسب کاسپین به جنگل هیرکانی از جمله خبرهای امیدوارکننده برای دوستداران محیط زیست و حیات وحش محسوب می شود.

اسب کاسپین با نام لاتین «Caspian horse» با قدمت بیش از پنج هزار سال یکی از قدیمی‌ترین نژادهای اسب‌های موجود در جهان محسوب می شود. پراکندگی فعلی این اسب از شرق مازندران تا تالش در غرب گیلان است.

داستان جهانی شدن اسب کاسپین هم در نوع خودش جالب و جذاب است. لوئیز فیروز بانوی آمریکایی‌الاصل که به مدت بیش از چهار دهه به همراه همسرش نرسی فیروز به پرورش اسب در ایران مشغول بود، در دهه ۴۰ به دنبال اسب‌های کوچک و مناسبی برای آموزش سوارکاری به فرزندان خود بود. در سفری که سال ۱۳۴۴ خورشیدی برابر با ۱۹۶۵ میلادی به سواحل جنوبی دریای خزر، اولین بار اسبچه خزر (اسب کاسپین) را در یکی از روستاهای دور افتاده آمل به صورت تصادفی در حالی که به یک گاری بزرگ بسته شده بود و کیسه‌هایی را جابه‌جا می‌کرد، دید و مورد شناسایی قرار داد و متوجه حضور تعدادی از بقایای این نژاد در آن منطقه شد.

لوئیز ۲ اسبچه خزر را از محلی‌ها خرید و از آمل به تهران آورد. بعد از مدتی آموزش به این اسب، تحت تاثیر رفتار و حرکات آن، همچنین از روی کنجکاوی در ارتباط این اسب‌ها با حجاری‌های تخت جمشید، تصمیم به تحقیق روی این نژاد گرفت.

لوئیز فیروز با فرستادن نمونه خون، استخوان و موی این اسب به اروپا به نتایج جالبی دست یافت؛ این که اسب کاسپین قدیمی‌ترین اسب خونگرم دنیاست. شواهد ژنتیکی، گرافیکی و استخوان شناسی و نقوش سنگی روی پلکان‌های تخت جمشید و مهرها و مجسمه‌های بر جا مانده از آثار تمدن‌های باستانی همگی دال بر وجود اسب کاسپین از زمان‌های دور است.

سال ۱۳۴۵ با ورود اولین اسب به ایالت ویرجینیای آمریکا حرکت گسترش این نژاد به سایر نقاط جهان آغاز شد. سال ۱۳۴۹ چهار راس به جزایر برمودا (در غرب اقیانوس اطلس متعلق به انگلیس) و در سال ۱۳۵۰ یک جفت نریان و مادیان به نام‌های رستم و خورشید به پرنس فیلیپ ولیعهد انگلستان اهدا شد که از طریق مجارستان به آنجا منتقل شدند.