ترال‌، ترالر، جارو کردن دریا و کشتی‌های چینی، کلید واژه‌هایی هستند که مدتی است جنجال به پا کرده و موجب شده افکار عمومی به مظلومیت صیاد ایرانی افسوس بخورد اما صید ترال و ترالر سال‌هاست بلای جان صیاد ایرانی و به‌ ویژه صیاد بلوچستان است.

نماینده ادوار و پیشین چابهار در مجلس به تسنیم می‌گوید: از سال 70 که نماینده شدم، حدود 67 ترالر در آب‌های عمان مشغول به صید بودند، با وجود آنکه این ترالرها ملزم بودند در آب‌های عمیق و 8 تا 10 مایل به بعد صید کنند اما قوانین را رعایت نمی‌کردند و حتی تا 2 و 3 مایل ساحل هم می‌آمدند.
عبدالغفور ایران نژاد افزود: به‌ مرور زمان با شکایت صیادان و کمک شیلات ترالرها از دور خارج شدند و از 67 فروند به 27 فروند رسیدند، از این 27 فروند هم 19 فروند از دور خارج شدند و هنوز 8 فروند مشغول صید هستند.

8 ترالری که نماینده ادوار چابهار از آن حرف می‌زند معمولا از اردیبهشت و خرداد ماه هرسال فعال می‌شوند و برخی تا مرداد و برخی هم تا آذرماه به صید می‌پرازند؛ کشتی‌های ترال در چندین کلاس نظیر فردوس، کیش و طبس در آب‌های ایران فعال هستند که مجوز ناوگان کیش و طبس مربوط به خلیج فارس و با تور میانی است و مجوز کلاس فردوس که شامل 8 فروند و با تور کف روب می‌شود مربوط به آب‌های سیستان و بلوچستان است.
اقدامات برای ممنوعیت صید ترال در مجلس یازدهم آغاز شد تا آنکه بالاخره ابلاغ شد؛ معین‌الدین سعیدی نماینده مردم چابهار در مجلس و عضو فراکسیون محیط زیست پیشتر به تسنیم گفت: صید ترال صید مخربی است که هم دودش در چشم صیاد می‌رود و هم در چشم دوستدار محیط زیست، شکایت از این روش صید و سازمان شیلات به‌عنوان متولی مجوزهای آن به کمیسیون اصل 90 مجلس ارسال شد و با پیگیری‌های نمایندگان و جمع آوری 15 امضا هر نوع صید ترالی از اول آذرماه ممنوع اعلام شد.

اقرار سازمان شیلات به جارو کردن دریاها توسط ترالرها در این سال‌ها

با این حال سازمان شیلات تاکید می‌کند، هر نوع صید ترالی ممنوع نشده است و صرفا صید فانوس ماهیان آن هم برای مطالعه و ارزیابی ذخایر به مدت دوسال ممنوع شده است؛ این درحالی ست که خود همین سازمان پیشتر صید هدف ترال را همین فانوس ماهیان اعلام کرده بود که به دلیل ذخایر زیاد آن‌ها در اقیانوس و عمق 200 متر و به دلیل برداشت کشورهای هم‌جوار ایران، ایران هم باید از آن برداشت کند.

هدایت الله میرمرادزهی مدیرکل وقت شیلات سیستان و بلوچستان همین دوسال پیش زمانی که صید ترال و ممنوعیت آن دوباره داغ شده بود به تسنیم گفت: ما در خوشبینانه‌ترین حالت از 25 درصد ذخایر دریا برداشت می‌کنیم، می‌افزاید: یکی از ذخایر غیرقابل چشم پوشی برای ارزآوری و اشتغال برای ما ذخایر ماهی غیرماکول فانوس ماهیان است که نصف ذخایر عمان را شامل می‌شود.فانوس ماهیان عمری یک‌ساله و ذخایری فراوان دارند که هم برای صادرات و ارزآوری مناسبند و هم طعمه صیدهای سنتی هستند.

وی افزود: ترالرها صرفاً و مشخصاً در آب‌های فراساحل مجاز به صید هستند و صید هدف آن‌ها هم فانوس ماهیان است؛ ترالرها تعهد محضری 45 روزه می‌دهند که در عمق 200 متری و به فاصله 10 مایل از ساحل و آن‌هم با تورمیانی و نه کف‌روب به صید بپردازند.

این گفته‌های چند صباح پیش مدیرکل وقت شیلات سیستان وبلوچستان درحالی است که حالا خود همین سازمان شیلات اعلام کرده صرفا ترال فانوس ماهی ممنوع شده است؛ در واقع این سازمان به برداشت بی‌رویه و به اصطلاح عامیانه یعنی جارو کردن دریا اقرار کرده است و گفته کشتی‌های ترال، ماهی‌های دیگر هم صید می‌کردند و حالا فقط و فقط صید هدف‌شان که تا همین دوسال پیش فانوس ماهی بود، ممنوع شده است.

با این حال هرچند حضور ترالرها از سوی سازمان شیلات هنوز ممنوع نشده اما قوه قضاییه اعلام کرده هر نوع صید ترالی ممنوع است و با آن برخورد می‌شود؛ فرمانده نیروی دریایی سپاه هم از توقیف 20 کشتی ترال خبرداد و گفته: آن چیزی که در مجلس تصمیم‌گیری می‌کند و قانون می‌گوید نیروی دریایی سپاه آن را عملی می‌کند و آن چیزی که ماهیگیران و صیادان به‌صورت سنتی و انتظاری انجام می‌دهند باید حق و حقوقشان در خلیج فارس و دریای عمان حفظ شود.

سردار علیرضا تنگسیری، از توقیف 20 فروند شناورهای خارجی در صید ترال توسط نیروی دریایی سپاه خبر داد و اضافه کرد: پس از اطلاع و صدور مجوز برای مقابله با صید غیرمجاز ترال 20 فروند شناورهای صیادی خارجی را توقیف کردیم و صید آنها بین مردمی که دچار مشکلات اقتصادی بودند تقسیم شد.

پرساین جایگزین مناسبی به جای ترال برای برداشت‌های صنعتی از دریا

حالا اما اگر صید ترال ممنوع شود و شیلات به طور کامل آن را اجرا کند ایران چه راهکار دیگری برای برداشت صنعتی فانوس ماهیان و ماهیان غیرماکولی که شیلات می‌گوید افزایش بهره‌وری از دریاست و ایران باید زودتر برداشت کند، دارد؟

سازمان شیلات اعلام کرده می‌خواهد به صید سالانه 300 هزارتن فانوس‌ماهی از عمان که یکی‌از مهم‌ترین ذخایر عمده ماهی‌های غیرماکول است برسد. یک کارشناس شیلات می‌گوید: موثرترین و مثمرثمرترین روش صید صنعتی با آسیب‌های حداقلی زیست محیطی برای برداشت ماهی‌های غیرماکول و عقب نیاافتادن ایران از برداشت آن‌ها روش صید پرساین است. پرساین به معنی سبد است؛ روش صید نوینی در دنیای امروز و در کشورهای پیشرفته برای صید صنعتی و برداشت حداکثری.