شهرها امروزه به عنوان هسته‌های اصلی آلودگی در جهان شناخته می‌شوند، به طوری‌که برای حل این چالش، عمده شهرهای دنیا به عنوان یک راهکار به سمت ایجاد شهرهای سبز و شکل‌‌گیری اکوسیتی‌ها برای داشتن شهرهای پاک و زیست پذیر حرکت می‌کنند.
*سهم 75 درصدی شهرها در تولید گاز دی اکسید کربن
امروزه شهرها به عنوان آلاینده‌ترین هسته‌های جهانی شناخته می‌شود. یکی از عوامل اصلی این مسئله، نوع شهرسازی و کیفیت عملکردی کاربری اراضی شهری و سهم آن‌ها در توسعه شهری است. در این راستا، بر اساس گزارش برنامه زیست محیطی سازمان ملل، 75 درصد از گاز دی اکسید کربن جهان، در شهرها تولید می‌شود. این چالش که از عوامل اصلی در به وجود آمدن تغییرات اقلیمی است، در نشست اخیر بررسی تعییرات اقلیمی جهان در گلاسکو اسکاتلند (COP26)، به عنوان تهدیدی بزرگ برای زیست پذیری شهرها عنوان شده است.
*طراحی شهرهای سبز و اکوسیتی‌ها، راهکاری برای داشتن شهرها پاک و زیست پذیر
یکی از راهکارها جهت کاهش آلاینده های شهری، توجه به طراحی و توسعه شهرها سبز و اکوسیتی هاست. لازم به ذکر است طراحی اکوسیتی‌ها یا شهرهای اکولوژیک، یکی از پایه های اساسی آن توسعه و گسترش فضاهای سبز شهری در ساختار کالبدی شهرها بوده که در شهرهایی با شهرسازی موفق یافت می‌شود.
از جمله این شهرها که طرح های مبتنی بر شکل گیری اکوسیتی را با جدیت دنبال و اجرا کرده اند، میتوان به کپنهاگ دانمارک، مالمو سوئد و همچنین شهر مصدر در امارات متحد عربی اشاره کرد.
با توجه به اهمیت فضای سبز در داشتن اکوسیتی ها و شهرهای پایدار، سازمانها و نهادهای ملی و بین المللی در اقصی نقاط جهان، توجه و تاکید بیشتری بر تامین فضای سبز و گسترش و نگرش پایدار به سرانه فضای سبز دارد.
*افزایش سرانه فضای سبز، راهکاری برای ارتقای زیست پذیری شهری و کاهش آلاینده های شهری
در همین راستا،هادی علیزاده، کارشناس برنامهریزی شهری عنوان کرد: سازمان بهداشت جهانی(WHO) پیشنهاد می کند که سرانه فضای سبز برای هر نفر در شهرهای کنونی، باید حداقل 9 متر مربع و در حالت مطلوب به عدد 50 متر مربع برسد تا بتوان شهر سالم و زیست پذیری را برای جامعه طراحی و برنامه ریزی کرد.
برای نمونه در سال 2016، شهر لیوبلینا اسلوونی جایزه پایتخت سبز اروپا را دریافت کرد. این شهر طوری طراحی و برنامهریزی شده است که به طور متوسط 560 متر مربع فضای سبز برای هر نفر در دسترس است و تقریبا تمام مناطق مسکونی ان در شعاع 300 متری از فضای سبز قرار دارند.
نمایی از شهر لیوبلینا، اسلوونی
علاوه بر این، شهر سنگاپور اغلب به عنوان نمونه‌ای از شهرسازی بیوفیلیک (شهرسازی سازگار و در ترکیب متوازن با طبیعت) موفق گزارش می‌شود که در آن تغییر دیدگاه از «باغ شهر» به «شهر در باغ» به آرامی در چند دهه گذشته توسعه یافته است. نمونه ای از این توسعه، پروژه رویایی، با هزینه تخمین زده شده 750 میلیون دلار، در منطقه مارینا بی سندز و اطراف آن است – که به عنوان “باغ های کنار خلیج” شناخته می شود. این پروژه دارای سیستم های مبتنی بر طبیعت خارق العاده ای است که با طراحی احیا کننده ساخته شده اند.
پروژه طراحی «شهر در باغ» سنگاپور
مثال دیگر، شهر شیکاگو آمریکا است که به دلیل سرمایه گذاری قابل توجه از سال 2001، در شهر طیف گسترده ای از پروژه ها، از جمله ایجاد باغ های جدید و مناطق طبیعی مانند پارک هزاره و پارک طبیعی پالمیسانو (یک پارک بیست و هفت هکتاری ایجاد شده در مکان یک معدن سنگ قدیمی در محله ساوت ساید بریج پورت) فضای سبز و سرانه آن در سطح شهر را به شکل قابل ملاحظه ای ارتقا داده اند.
در جدول پایین گزیده ای از سرانه فضای سبز شهری در شهرهای اروپایی تشریح شده است که نشان از اهمیت آن در شکل گیری طراحی شهری و جایگاه ان در بین سرانه های شهری در اروپا دارد. شایان ذکر است که در این آمار، فضای سبز شهری فراتر از پارک ها در نظر گرفته شده و باغات و جنگل های شهری را هم در بر می گیرد.
با این توصیف افزایش نرخ شهرنشینی و افزایش استفاده از سوخت های فسیلی در توسعه شهری، منجر به افزایش آلاینده‌های جهان شده و زیست پذیری و کیفیت زندگی در شهرها را تحت شعاع قرار داده است. بنابراین به منظور کاهش و کنترل این آلاینده‌ها ضروری است افزایش فضای سبز شهری مورد توجه بیشتری قرار گیرد که گسترش قابل توجه سطح سرانه‌های این کاربری، راهبردی در ارتقای کیفیت زندگی و زیست پذیری در شهرها خواهد بوداست.
