برمبنای این طرح مقرر شد، 400 هزار واحد مسکونی در 3 دستۀ شهرهای جدید، بافت فرسوده و شهرهای زیر 25 هزار نفر تا پایان سال 1400 ساخته شده و به مردم تحویل شود.
در شرایطی که افزایش تولید و عرضه واحدهای مسکونی می‌توانست شرایط را به منظور بهبود بازار مسکن به وجود آورد،اما تکرار یک تجربه تلخ توسط وزارت راه و شهرسازی، خیلی زود شیرینی بازگشت دولت به پروژه‌های تولید انبوه مسکن را از میان برد.
این تجربه اشتباه استفاده از شیوه ساخت مشارکتی در پروژه‌های تولید انبوه مسکن نام دارد. مطابق این شیوه وزارت راه و شهرسازی زمین را در اختیار انبوه‌سازان قرار می‌دهد، انبوه‌سازان نیز هزینه عملیات ساخت را متقبل می‌شوند. پس از اتمام پروژه نیز واحدهای مسکونی ساخته شده به نسبت آوردۀ هر بخش تقسیم خواهد شد.
در همین راستا، حبیب‌الله طاهرخانی، مدیر عامل شرکت عمران شهرهای جدید و معاون وزیر راه و شهرسازی در ارتباط با تشریح سهم مسکن‌های مشارکتی در طراح اقدام ملی مسکن، گفت:« در 20 هزار واحد مسکونی از واحدهای طرح اقدام ملی واقع در شهرهای جدید از شیوه مسکن مشارکتی استفاده می‌شود.»
بر مبنای جزئیات ارائه شده از برنامۀ آغاز عملیات اجرایی و افتتاح پروژه‌های مسکونی شهرهای جدید در انتهای مهرماه سال جاری، پس از گذشت 1 سال از آغاز رسمی طرح اقدام ملی مسکن، کلنگ ساخت 68 هزار و 779 واحد مسکونی در شهرهای جدید به زمین خورد که 7 هزار و 132 واحد مسکونی آن به شیوه مشارکتی ساخته می‌شود.
*افتتاح پروژه‌های مشارکتی طرح اقدام ملی به 1400 نمی‌رسد
در این بین شاید این سوال به وجود بیاید که چرا ساخت مسکن به شیوه مشارکت با انبوه‌سازان، یک تجربه تلخ است. برای پاسخگویی به این موضوع به سراغ ابوالفضل نوروزی، کارشناس حوزه مسکن رفتیم.
این کارشناس مسکن در بیان نقاط منفی ساخت مسکن به شیوه مشارکتی، گفت:« بررسی شاخص‌های قیمت در طول 30 ساله گذشته مشخص کننده آن است که تورم زمین همیشه از تورم مسکن بیشتر بوده است و همین اختلاف قیمت زمینه نفع بردن انبوه‌سازان از طولانی شدن پروژه را به وجود می‌آورد که با اهداف وزارت راه و شهرسازی مبنی بر اتمام پروژه تا سال 1400 در تضاد است.»
نوروزی در تشریح ادله خود بمنی بر طولانی شدن پروژه‌های مشارکتی گفت:« فرض کنید وزارت راه و شهرسازی زمینی به ارزش 50 میلیون تومان را در اختیار انبوه‌ساز قرار داده و انبوه‌ساز نیز با هزینه 50 میلیون تومانی اقدام به ساخت 2 واحد مسکونی کند. بر مبنای قرارداد مشارکت، در انتهای فرآیند ساخت، 1 واحد مسکونی به وزارت راه و شهرسازی و 1 واحد نیز سهم انبوه‌ساز است. اما با توجه به بیشتر بودن تورم زمین نسبت به مسکن، پس از یک سال ارزش زمین معادل 60 میلیون است و هزینه ساخت تغییر نکرده پس در پایان سال اول، سهم آورده وزارت راه و شهرسازی معادل 55 درصد است و سهم انبوه‌ساز به 45 درصد کاهش می‌باید درحالی که 50 درصد از واحدهای مسکونی طبق قرارد به وی می‌رسد. در حقیقت افزایش زمان، سود انبوه‌ساز را افزایش خواهد داد.»
*انبوه‌سازان، ادله کارشناسان مبنی بر طولانی شدن پروژه‌های مشارکتی را تایید کردند
در حالی که بسیاری از کارشناسان، طولانی شدن مدت زمان پروژه‌ها مشارکتی را هشدار داده‌بودند، رئیس هیئت مدیره کانون سراسری انبوه سازان مسکن تهران، این موضوع را تایید کرد. در همین راستا، ایرج رهبر ضمن اشاره به این نکته که پروژه‌های مسکن انبوه‌سازان با گذشت نیمی از زمان اعلام شده توسط وزارت راه و شهرسازی برای اتمام طرح اقدام ملی مسکن تنها 20 درصد پیشرفت داشته‌اند، گفت:« بعید می‌دانم ساخت پروژه‌های مشارکتی طرح اقدام ملی تا پایان سال 1400 به پایان برسد و احتمالا این پروژه‌ها به دولت بعد انتقال می‌یابد.»
در کنار اظهار نظر کارشناسان پیرامون معایب مسکن مشارکتی، تجربه‌های طولانی شدن پروژه‌های پردردسر مشارکتی در کشور کم نیست. برای مثال پروژه برج میلینیوم که به شیوه مشارکت بین بخش خصوصی ساخته می‌شد، 25 سال است که جریان داشته و همچنان نیز به اتمام نرسیده است.
با وجود تجربیات نامطلوب ساخت مسکن به شیوه مشارکت، مشخص نیست، چرا وزارت راه و شهرسازی بر این شیوۀ ساخت تاکید دارد و اهداف طرح اقدام ملی مبتنی بر اتمام طرح در پایان سال 1400 را به خطر می‌اندازد؟
