به گزارش سکان به نقل از تسنیم؛ بی‌‌شک جای خالی هنر در مدارسِ امروز ما به وضوح احساس میشود؛ کار هنر زیبایی، شعور، درک و خیال است. آموزش و پرورش باید نقش هنر را در دروس جدی بگیرد؛ تصور کنید درس‌های مختلف از راه هنر به دانش‌آموزان ارائه شود مثلاً فلان مبحث در مباحث علوم تجربی یا ریاضی از راه یک اجرای نمایشی به دانش‌آموزان ارائه شود قطعاً چنین آموزشی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
نظم، دقت، تمرکز و خلاقیت مواردی است که حاصل حضور مستمر هنر و به تبع آن موسیقی در مدارس است؛ مگر غیر از این است که دانش‌آموزان به علت اقتضای سِنشان نیاز به شادی و نشاط دارند و مگر غیر از این است که یکی از راه‌های تأمین این نشاط استفاده از موسیقی‌های فاخر و البته سالم است؛ اما سازوکار انتخاب موسیقی برای پخش در مدارس چیست؟ چه محتوایی میتواند برای گروه سنی کودکان و نوجوانان مناسب باشد و نوعی نشاط و شادی مناسب در مدارس را رقم بزند.
آیا هر محتوایی برای پخش در مدارس آن هم برای گروه سنی دانش‌آموزان مناسب است؟ و این موضوع که ترویج برخی محتواها در فضای آموزشی یک ضدفرهنگ خواهد بود و حتی ذائقه موسیقی دانش‌آموزان را هم میتواند تحت‌الشعاع قرار دهد به عنوان یک موضوع قابل طرح است؟
نقش مدیر و معلم در آشنایی دانش‌آموزان کشور با اشعار بزرگان این سرزمین از مولانا و سعدی گرفته تا ابتهاج و اخوان ثالث و… یا آشنایی ذائقه دانش‌آموز با موسیقی‌های پرمحتوا و ارزشمند تا چه اندازه مهم و تأثیرگذار است؟
آیا توجه به موسیقی و هنر از این جوانب و تلاش برای آشنایی دانش‌آموزان امروز با آثار ارزشمند و رشد فرهنگ کشور مورد توجه مدارس و معلمان است؟ یا اینکه در هزاران مشکل مدارس و دغدغه‌های معلمان این تأثیرگذاری فرصتی برای ظهور پیدا نمی‌کند و چه بسا نقش آنها در این عرصه فقط به یک نظاره‌گر بدل شده است.
در همین رابطه علی رمضانی؛ مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به برنامه‌های تئاتر و سرود در مدارس اظهار کرد: در بررسی‌هایی که انجام دادیم مشخص شد به ادبیات، فرهنگ محلی و لباس محلی کشور بی‌توجهی صورت می‌گیرد و در عین حال رصد کردیم، مردم از فیلم‌هایی که در کشور ساخته میشود استقبال اندکی دارند بنابراین در کارگروهی که تشکیل دادیم یکی از راهکارها پرورش مخاطب نمایش و سرود در مدارس بود.
وی افزود: دانش‌آموزان مختلفی در مسابقات سرود و نمایش شرکت می‌کنند اما در برخی مواقع سایر دانش‌آموزان و همکلاسی‌ها، سرود و نمایش آنها را نمی‌بینند بنابراین فعالیتی را طراحی و انجام دادیم تا تمام دانش‌آموزان بتوانند در هفتۀ سرود و نمایش مدارس مسابقات سرود و نمایش را مشاهده کنند و به نوعی مخاطب‌پروری کردیم.
مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌وپرورش گفت: در شهرستان‌هایی با زبان و ادبیات محلی، آثاری تولید میشود که برای مردم آن منطقه جذابیت دارد برخی افراد و چهره‌های فرهنگی به عنوان بزرگان شهرها مطرح هستند اما برای استان‌های دیگر شناخته شده نیستند که ضرورت دارد در این تولیدات به آنها پرداخته شود و به زبان هنر و ادبیات به ایران معرفی شوند همچنین تلاش کردیم فعالیتی انجام دهیم تا ظرفیت خانواده‌ها هم به کمک آموزش‌وپرورش بیاید چرا که در خانواده‌ها اگر کار ویژه‌ای صورت پذیرد، پذیرش و پرداختن به آن از سوی دانش‌آموزان رشد می‌یابد.
تئاتر و سرود باعث نشاط و شادابی دانش‌آموزان میشود
رمضانی مطرح کرد: در هفته تئاتر و سرود مدارس، ما به جای اینکه فعالیت‌ها را مدرسه محور ببینیم، فعالیت‌ها را کلاس محور در نظر گرفتیم یعنی یک کلاس میتواند دو گروه نمایش و سرود تشکیل دهد و باید این فعالیت‌ها در سطح مدارس اجرا و دیده شود تا بتوانیم برنامه جذابی برای مدارس داشته باشیم که باعث نشاط و شادابی دانش‌آموزان و محیط مدرسه شود.
مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه دانش‌آموزان بسیاری استعداد تئاتر و سرود دارند، افزود: چون بیشتر دانش‌آموزان تئاتر و سرود نمی‌بینند، نمی‌توانند استعداد خود را نشان دهند، اگر هفته تئاتر و سرود در مدارس برگزار شود و دانش‌آموزان در آن مشارکت داشته و به تماشا بنشینند، ترغیب می‌شوند استعداد خود را به نمایش درآورند.
توجه به حوزه سرود دانش‌آموزی پررنگ‌تر از گذشته
وی افزود: امسال دومین سالی است که هفته تئاتر و سرود را در مدارس برگزار می‌کنیم از زمانی که حوزه نمایش و سرود در مدارس وارد شد، میزان مشارکت دانش‌آموزان در مسابقات فرهنگی و هنری کشوری افزایش یافت و توجه و جریان‌سازی در حوزه سرود هم‌اکنون پررنگ شده است.
رمضانی بیان کرد: امسال پس از آسیب‌شناسی و نشست با متخصصان نمایش، 32جلد کتاب در حوزه نمایش با همکاری اهل فن تولید و به مدارس داده‌ایم چرا که یکی از بزرگترین مشکلات مدارس فقر محتوایی در این زمینه تشخیص داده شده بود.
مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌وپرورش در پاسخ به این پرسش کدام معلمان متولی اجرای تئاتر و سرود در مدارس هستند، مطرح‌کرد: این فعالیت برای مدارس است و تمام معلمان مانند معلم تاریخ، ادبیات، مربی پرورشی و مدیر می‌توانند آغازگر این فعالیت باشند به عنوان مثال چند هفته پیش بنده در مدرسه‌ای در ملارد بودم که مدیر مدرسه خود این فعالیت را شروع کرده بود؛ تمام مدارس ظرفیت لازم را دارند و خوشبختانه بسیاری از مدیران به فعالیت‌های فرهنگی ورود کرده‌اند با وجود اینکه کمترین بودجه را در حوزه فرهنگی و هنری داریم، اما آموزش و پرورش، بیشترین تقاضا و مشارکت را در حوزه فرهنگی و هنری دارد.
سرودخوانی معلمان
رمضانی ادامه داد: در حوزه سرود نیز به ظرفیت معلمان نیز توجه و از آن استفاده کرده‌ایم و برای اینکه جریان‌سازی شود، مسابقات کُرال فرهنگیان را داریم یعنی معلمان عضو گروه کُر و سرود هستند و در مسابقات منطقه‌ای و کشوری شرکت می‌کنند، معلمی که خودش مهارت سرود را تجربه و آموخته باشد، به خوبی میتواند آن را برای دانش‌آموزان عملیاتی کند.
سرود بیشترین مخاطب را از میان دانش‌آموزان دارد
وی با تأکید بر اینکه جریان‌سازترین فعالیت در آموزش و پرورش که بیشترین مخاطب را دارد سرود است، خاطرنشان‌کرد: همچنین در حوزه نقالی نیز وارد شده‌ایم، نقالی روحیه حماسی را در میان دانش‌آموزان پررنگ می‌کند و با ریشه‌های ادبی و کهن سرزمینمان پیوند عمیق‌تری می‌دهد در این رابطه نیز محتوا تولید کرده‌ایم اما انتظار داریم دیگر نهادها و سازمان‌ها ورود پیدا کنند.
توسعه فعالیت‌های هنری در مدارس نیاز به حمایت دارد
مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌وپرورش گفت: اگر اعتقاد بر این است که یک فعالیت فرهنگی مناسب در تراز انقلاب برای دانش‌آموزان شکل بگیرد این ظرفیت در آموزش و پرورش وجود دارد، اگر معتقدیم دانش‌آموزان آینده‌سازان جامعه هستند برای تربیت آنها نیاز داریم وزارت ارشاد، سازمان میراث فرهنگی و شهرداری‌ها از فعالیت‌های فرهنگی و هنری آموزش و پرورش حمایت کنند.
رمضانی افزود: دانش‌آموزانی که هم‌اکنون در حوزه نمایش و سرود کار می‌کنند به عنوان استعدادهایی در کشور می‌توانند مطرح شوند و دفتر موسیقی و معاونت هنری و سینمایی وزارت ارشاد و سازمان فارابی و انجمن موسیقی می‌توانند این استعدادها را در آموزش و پرورش حمایت کنند.
مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌وپرورش در پاسخ به این پرسش که انتخاب برخی مدارس برای پخش آهنگ یا موسیقی با هدف شاد شدن روحیه دانش‌آموزان است اما در برخی موارد این انتخاب با دقت همراه نیست و در کنار آثار زیبایی که مشاهده می شود برخی اشعار پخش شده به لحاظ محتوایی مناسب گروه سنی کودکان و نوجوانان نیست، عنوان‌‌کرد: ما در کتاب راهکارنامه برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری دستورالعمل و بخشنامه و قواعد داریم که بخشی از آن در حوزه هنرهای آوایی است، در بخشنامه هنرهای آوایی چارچوب‌ها را به‌طور دقیق اعلام کرده‌ایم.
هر آهنگی مناسب پخش در مدارس نیست
رمضانی گفت: به طورمثال در راهکارنامه آمده است هر ترانه یا تصنیفی قابلیت اجرا و همخوانی در مدارس ندارند بعضاً از نظر تکنیکی و بعضاً از نظر محتوایی یا در راهکارنامه بخش هنرهای آوایی آمده است استان‌هایی که دارای زبان، گویش و فرهنگ بومی و محلی هستند می‌توانند در بخش محلی و مقامی اقدام به فعالیت کنند؛ معتقدیم اینکه یک محتوای ثابت تولید و به استان‌ها ابلاغ کنیم تا مدارس از آن استفاده کنند، رویه نادرستی است چون در اینجا دیگر خلاقیتی صورت نمی‌گیرد.
وی بیان کرد: در دستورالعمل تدوین شده آمده که تولید سرود فاخر استانی با زبان معیار و با توجه به محدوده سنی و صدایی دانش‌آموزان با موضوعات فرهنگی، تاریخی، انقلابی، حماسی، آداب و سنن و توجه به نشاط‌افزایی توسط ادارات کل فرهنگی و هنری استان‌ها مدنظر باشد.
مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه موسیقی چارچوب دارد و باید براساس آن چارچوب حرکت کرد، گفت: حدود 5 میلیون نفر در حوزه سرود با ما کار می‌کنند و فضایی جذاب و رقابتی که در بحث مسابقات سرود و هنرهای آوایی ایجاد شده است باعث میشود گروه‌های دانش‌آموزی در مدارس انتخاب شوند و حتماً باید این برنامه‌ها در مدارس و در جمع دانش‌آموزان اجرا شود، اگر سرودها در مدرسه اجرا نشود در سطح منطقه آن را بررسی نمی‌کنند.
وی با ذکر این نکته که در آموزش و پرورش نگران موسیقی زیرزمینی نیستیم، چون عوامل تعلیم و تربیت در مدارس به خوبی کار را پیش می‌برند، افزود: کار بزرگ در حوزه سرود نیازمند آن است تا عناصر و دستگاه‌های فرهنگی کشور به کمک آموزش و پرورش بیایند و جریانی که در این وزارتخانه شروع شده مخاطبان بیشتری را جذب کند و محتواها نیز غنی‌تر شود.
آهنگ‌های انتخابی مدارس با چه سازوکاری؟
رمضانی درپاسخ به این پرسش که هم‌اکنون کلیپ‌هایی از پخش آهنگ در مدارس منتشر میشود، در این رابطه آیا انتخاب محتواها مشخص است، چگونه است که یک مدرسه مثلاً آهنگ‌های سنتی و از اساتید موسیقی سنتی انتخاب می‌کند اما مدرسه دیگر آهنگی را پخش می‌کند که محتوای آن برای دانش‌آموزان مناسب نیست و به نوعی آهنگ و شعر مبتذلی دارند، گفت: مخاطبان آموزش و پرورش دانش‌آموزانی با فطرت پاک هستند و ما شرعاً و قانوناً مجاز نیستیم هر محتوایی که تولید میشود در اختیار دانش‌آموزان قرار دهیم؛ در آموزش و پرورش محتواهایی که در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد در کارگروهی مورد بررسی قرار می‌گیرد و ممکن است در مدارس برخی عوامل دانش لازم را نداشته باشند و اشتباهاتی هم انجام دهند اما مطمئن هستیم که آنها اهداف بدی ندارند و دچار اشتباه می‌شوند.
وی متذکر شد: تمام مدیران در حوزه فرهنگ و هنر باید آموزش‌های لازم را ببینند چرا که تربیت اساسی دانش‌آموزان در مدارس صورت می‌گیرد بنابراین نیازمند آن هستیم آموزش ویژه‌ای در این حوزه به معلمان ارائه دهیم تا آماده باشند و البته در این رابطه نیاز به سرمایه است باید سازمان‌های فرهنگی به کمک آموزش و پرورش بیایند تا بتوانیم نسلی را تربیت کنیم که در تراز انقلاب اسلامی باشد.
رمضانی در پایان گفت: برخی آهنگ‌هایی که در مدارس پخش میشود ممکن است مناسب روحیه و سن و سال دانش‌آموزان نباشد بنابراین ضرورت دارد به مدیران و معلمان آموزش دهیم تا بدانند چه محتوایی مناسب پخش برای مدارس است.
- نویسنده : صادقی
