به نظر می‌رسد تفاهم نامه ایران و چین به یکی از دغدغه‌های کسانی تبدیل شده که جزء تحریم کنندگان اصلی ملت ایران هستند، کسانی که تا دیروز برای تحریم‌ها و تشدید فشار‌ها بر مردم ایران برای آمریکا و اروپا دست می‌زدند امروز وطن دوست و خیر خواه ملتی شده اند که از کید آن‌ها سخت‌ترین شرایط اقتصادی را تحمل می‌کند.
اقتصاد ایران در سال‌های اخیر در سخت‌ترین دوران تحریمی خود بویژه در فروش نفت و بازگشت منابع ارزی قرار دارد، اما در همین دوران اصلی‌ترین کشوری که با ایران علی رغم دلخوری‌های ناشی از بی محلی دولت ما در زمان برجام بیشترین همراهی و همکاری را با ایران داشت و روزانه ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون بشکه نفت از ایران خریداری کرد اقتصاد دوم جهان یعنی چین بود. کشوری که پیش بینی میشود در سال آینده‌ی میلادی جایگاه نخست اقتصاد جهانی را از آمریکا خواهد گرفت، اما با این تفاسیر و با وجود اینکه متن تفاهمنامه هم منتشر نشده، اما برخی غرب گرایان و متحدان آمریکا و بسیاری تحت تاثیر جنگ رسانه‌ای این تفاهمنامه ارزشمند و استراتژیک را نوعی ترکمنچای عنوان می‌کنند.
رامین مهمانپرست؛ سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگویی پیرامون این موضوع با ما صحبت کرده که چرا با تفاهم نامه ایران و چین مخالفت میشود.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه درباره نکات مهم در دیپلماسی اقتصادی کشور گفت: در خصوص تفاهم نامه ایران و چین به چند نکته حائز اهمیت باید اشاره کرد. اولین نکته در سیاست خارجی در دنیای امروز که بسیار مهم است و در روابط سیاسی بین کشورها این موضوع جایگاه ویژه‌ای دارد، این است که روابط اقتصادی بین کشورها موجب پایداری و قوت کافی در ارتباطات فی مابین میشود.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: در واقع داشتن روابط سیاسی خوب به معنای این است که منافع کشور به شکل مطلوبی تأمین شود. بخش مهمی از منافع، منافع اقتصادی است که حتما باید در سیاست خارجی دنبال و مورد توجه قرار بگیرد، از این رو دیپلماسی اقتصادی به عنوان اولویت مهمی در عرصه سیاست بین الملل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مهمانپرست ادامه داد: نکته مهم دیگر این است که سیاست خارجی در هر کشوری زمانی موفق خواهد بود که برای ارتباط با سایر کشورها، برای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برنامه اقتصادی تدوین شده‌ای داشته باشد و سیاست‌های مطلوبی برای اقتصاد کشور اتخاذ کند. از این رو، استراتژی هر گونه فعالیت اقتصادی با کشور‌های جهان، برای دستگاه سیاست خارجی باید مشخص باشد تا به پشتوانه استراتژی مشخص شده با هماهنگی سایر دستگاه‌ها و با اطلاع آن‌ها به شکل سیستماتیک، اهداف اقتصادی خود را محقق کند، به این معنا که در هر مرحله ای، مرحله‌های قبلی برای رسیدن به توسعه اقتصادی تکمیل شود.
مهمانپرست رسیدن به توسعه اقتصادی را منوط به عوامل مختلفی عنوان و در باره تفاهم نامه ایران و چین به چند نکته اشاره کرد و گفت: طبیعتاً کشور‌هایی که دارای قدرت بیشتری به ویژه از نظر اقتصادی هستند، باید اولویت بیشتری به تدوین استراتژی‌های کوتاه مدت، بلندمدت و میان‌مدت بدهند، مثل انعقاد تفاهم نامه با کشور چین به عنوان یک قدرت برتر اقتصادی که به زودی رتبه نخست قدرت اقتصادی جهان را کسب خواهد کرد، لذا ارتباط با چین به عنوان قدرت اقتصادی جهان باید یکی از اولویت‌های اصلی ما باشد، بنابراین باید نقشه راه همکاری‌های خود را با کشور چین طراحی کنیم و این موضوع را دنبال کنیم که در چه زمینه‌هایی می‌توانیم برای کشور چین جایگاه ویژه‌ای داشته باشیم و نیاز‌های آن‌ها را تامین کنیم و کشور چین در چه بخش‌های می‌تواند در مواردی، چون سرمایه‌گذاری، احیای زیرساخت‌های اقتصادی کشور در بخش‌های مربوط به منابع انرژی انتقال فناوری و توسعه صنایع مختلف و ترانزیتی و حمل و نقل ما را تامین کند و در اقتصاد ایران نقش اساسی ایفا کند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: البته باید برای انعقاد قرارداد و همکاری‌های دو جانبه یا چند جانبه با کشور‌های دیگری مثل روسیه، هند، ژاپن و کره نیز در بلند مدت برنامه‌ریزی کنیم، یعنی با کشور‌هایی که دارای اقتدار و توانمندی باشند باید ارتباط تجاری برقرار کنیم تا در رابطه دو جانبه با سایر کشورها منافع ملی ما تامین شود.
رامین مهمانپرست درباره چالش‌ها و فرافکنی‌های صورت گرفته درباره تفاهم نامه بین ایران و چین توضیح داد: در این میان علاوه بر مسائل اقتصادی، حتما لازم است تا در کنار برنامه‌های بلندمدت اقتصادی به تعاملات با پیوست‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی هم توجه داشته باشیم و این مساله جزء اصول کار سیاست خارجی ما لحاظ گردد، ضمن اینکه در این موضوع هم نباید محدود به یک کشور شود، بلکه برای ارتباط همه کشورها باید برنامه راهبردی و استراتژیک برای تعامل و تجارت تدوین کنیم، از سوی دیگر مسئله بعدی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که آیا چنین توافق نامه‌هایی صد درصد منافع ما را تامین می‌کند یا صد درصد به ضرر کشور است؟ این موضوع باید توضیح داده شود که در موافقتنامههای کلی، راهبردها و چارچوب‌های همکاری به صورت روشن، مشخص شود، یعنی زمینه‌هایی که دو کشور بر سر آن توافق می‌کنند کاملا مشخص شود و حتماً برای نهایی شدن موافقتنامههای جزئی‌تری در ابعاد اقتصادی با مشورت و کار کارشناسی متخصصین فعالیت‌های لازم دنبال شود، برای تحقق این مساله هوشمندی‌های لازم در زمان اجرا باید به کار گرفته شود تا حداکثر منافع ملی ما تامین شود.
سخنگوی سابق وزارت امور خارجه در ادامه توضیح داد: قطعا یک موافقتنامه راهبردی کلی اگر خوب و با دقت اجرا شود صد درصد می‌تواند مثبت باشد و در جهت توسعه کشور نقش بسزایی ایفا کند، اما اگر در زمینه اجرا بی دقتی صورت بگیرد و به شکل نامناسبی اجرا شود، حتما برای کشور خسارت زا خواهد بود.
رامین مهمانپرست در این باره توضیح داد: مثل بحث خصوصی سازی، اصل خصوصی‌سازی که در قانون اساسی ذکر شده هم مورد تاکید مقام معظم رهبری و مقامات ارشد کشور قرار دارد، اما در مرحله اجرا برخی از خصوصی‌سازی‌ها به صورت دقیق و کارشناسانه و برخی با توزیع رانت و فساد اقتصادی صورت گرفت، لذا برخی خصوصی‌سازی‌ها طوری بوده که همه را با اعطای رانت از روند خصوصی‌سازی پشیمان کرده است، بنابراین باید این موضوع را در نظر بگیریم که راهبردها، چارچوب‌ها و توافق نامه‌ها باید در راستای منافع اقتصادی کشور اجرایی شود.
وی درباره فرافکنی‌های صورت گرفته درباره توافق ایران و چین گفت: مساله‌ای که درباره توافق ایران و چین به یک موضوع مهم تبدیل شده این است که چرا بعضی از کشورها و جریانات سیاسی با تفاهم نامه ایران و چین مخالفت می‌کنند؟ موضوع باید اینگونه تحلیل شود که آیا واقعاً دلسوزان کشور به این تفاهمنامه نقد دارند و نکاتی را پیرامون اشکالات موافقت نامه بیان می‌کنند یا جریاناتی که اساساً با نظام جمهوری اسلامی ایران مخالف هستند و از هر فرصتی برای ضربه زدن به کشور ما استفاده می‌کنند به تفاهم نامه ایران و چین انتقاد دارند؟ اگر واقعاً دلسوزان داخلی به تفاهم نامه نقد دارند و اشکالاتی را پیرامون آن مطرح می‌کنند این نشان دهنده آن است که باید دیپلماسی عمومی قوی تری داشته باشیم و با متخصصین ارتباط بیشتری برقرار کنیم تا تفاهم نامه‌های بهتری به امضاء برسانیم، سعی کنیم طرح‌های بزرگ خود را از نظرات کارشناسی تخصصی پیش ببریم تا اشکالات اساسی آن‌ها برطرف شوند تا کارشناسان به جای نقد، به صورت جدی از تفاهم نامه‌ها حمایت کنند. اما اگر ملاحظه کنید مخالفین تفاهم نامه ایران و چین عموما از جریان‌هایی هستند که اساساً با نظام جمهوری اسلامی و ملت ایران مشکل دارند، مشخصا می‌توان گفت وقتی دشمنان از تفاهم نامه ایران و چین انتقاد می‌کنند این موافقتنامه حائز نکات مثبتی است که آن‌ها را از روند پیشبرد توسعه ایران پریشان کرده است لذا تلاش می‌کنند تا برای جلوگیری از انعقاد چنین توافق نامه هایی، سر و صدا راه بیاندازند.
رامین مهمانپرست ادامه داد: مقام معظم رهبری دو مسیر را درباره تحریم‌ها تعیین کردند، به این موضوع اشاره کردند که اگر زمینه لغو تحریم‌ها فراهم شود حتی یک ساعت هم نباید دریغ کرد و حتماً باید در لغو این تحریم‌ها که اساس آن غیرقانونی و غیرعادلانه است اقدام شود. یک موقع است که طرف مقابل به هر دلیلی سعی در ایجاد مشکل دارد و برای لغو تحریم‌ها بهانه می‌آورد، بنابراین منافع خود را در ادامه تحریم‌ها می‌بیند، در چنین شرایطی ما باید برنامه خنثی کردن تحریم‌ها را از طریق توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با سایر کشورها تامین کنیم تا از طریق کشور‌هایی که مایل به سرمایه‌گذاری در ایران هستند، زیرساخت‌های خود را توسعه دهیم، در ایجاد اشتغال، فعال کردن بخش‌های مختلف خصوصی و انجام پروژه‌هایی که ایجاد اشتغال می‌کند تبادلات تجاری با دیگر کشورها حتماً گام موثری در خنثی کردن تحریم‌ها خواهد بود، البته همانگونه که اشاره شد ورود به جزئیات با دقت و با نظرات کارشناسی کمک کننده است و دقیقاً در جهت خنثی کردن تحریم‌ها عمل می‌کند، یعنی اقدامات کشور‌هایی که مخالف نظام جمهوری اسلامی هستند و دائم در مسیر فشار‌های حداکثری، محدود کردن مردم و سنگ اندازی در مسیر توسعه اقتصادی هستند، حتماً از طریق انجام توافق نامه‌هایی که منافع کشور را تضمین می‌کند باید دنبال شود از این رو هر گونه جنجال سازی از سوی کشور‌های غربی و دشمنان داخلی و خارجی نظام نشان دهنده مطلوب بودن توافق نامه ایران است که به دلیل رشد و توسعه اقتصاد ایران نگرانی خود را با زیر سوال بردن تفاهم نامه پنهان می‌کنند.
