بررسی لوایح FATF در دستور کار جلسه فردا مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار دارد و به نظر می رسد اکثریت اعضای مجمع قصد دارند بعد از حدود 2 سال و نیم، بالاخره درباره این لوایح تصمیم شفاف و صریحی بگیرند.
اظهارات برخی اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام نشان می دهد که برخی مخالفان تصویب FATF در مجمع به دنبال تصویب مشروط لوایح مذکور هستند، تصمیمی که قطعا بدون ارتباط به فشارهای دولت و همچنین نزدیکی به ایام انتخابات ریاست جمهوری نیست.
این افراد اعتقاد دارند با تصویب مشروط لوایح FATF نه سیخ می سوزد و نه کباب زیرا از طرفی، اگر لوایح FATF تصویب شود ولی اجرای آن مشروط به لغو تحریم‌ها شود، مشکلی برای کشور ایجاد نمی شود یعنی دور زدن تحریم ها سخت تر و پرهزینه تر نمی‌شود. از طرف دیگر هم آنها خوش بین هستند که با تصویب لوایح FATF، ایران از لیست سیاه این نهاد بین الدولی خارج شده و در نتیجه، هزینه مبادلات مالی ایران کاهش یابد. همچنین این افراد معتقدند با تصویب مشروط لوایح FATF، آمریکا برای لغو تحریم ها تحت فشار قرار می‌گیرد.
براساس این گزارش، درباره تحلیل ارائه شده توسط این افراد، نکات زیر قابل ذکر است:
1- با کمی تامل در بیانیه پایانی نشست های FATF مشخص است، مشکل این نهاد بین الدولی با ایران، تنها تصویب لوایح الحاق کشورمان به این دو کنوانسیون نیست. همچنین FATF هیچ تضمینی نداده است که در صورت تصویب این لوایح، ایران از لیست سیاه خارج شود.
2- با توجه به ترکیب اعضای FATF یعنی عضویت کشورهایی مانند آمریکا، عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی و همچنین سازوکار ویژه تصمیم‌گیری در آن یعنی اجماع مؤثر (تصویب تصمیمات با ماکزیمم یک مخالف)، «تقریبا هیچ» امیدی وجود ندارد که در این نهاد بین‌الدولی تصمیمی به نفع ایران گرفته شود.
3- کنوانسیون‌های CFT و پالرمو دو کنوانسیون بین‌المللی هستند و ایران را در مقابل جامعه بین‌الملل متعهد می‌کند و مشروط کردن اجرای این تعهد به رفع تحریم‌ها از سوی یک کشور، هیچ توجیه حقوقی ندارد.
4- با توجه به نکته فوق، اگر ایران به این کنوانسیون های درخواستی FATF به صورت مشروط بپیوندد، آمریکا این بار می‌تواند به بهانه نقض توافق، اجماع جهانی علیه ایران ایجاد کرده و فشارهای حقوقی علیه ایران را افزایش دهد.
* شرط «عدم اجرا تا لغو تحریم‌ها» برای تصویب لوایح، صرفا مصرف داخلی دارد
5- براساس ماده 20 کنوانسیون حقوق معاهدات، کشورها در صورتی که برای پیوستن به یک کنوانسیون بخواهند شرطی قرار دهند، در صورتی که در متن کنوانسیون اجازه چنین حق شرطی داده نشده باشد، پذیرفته شدنِ این شرط، مشروط به موافقت سایر اعضای کنوانسیون خواهد بود. بنابراین اگر ایران بخواهد اجرای کنوانسیون‌های پالرمو و CFT را مشروط به لغو تحریم‌ها کند، باید آمریکا هم به عنوان یکی از اعضای این کنوانسیون‌ها، با این شرط موافقت کند. بنابراین اصولا امکان گذاشتن چنین شرطی برای ایران وجود ندارد. در واقع، همانطوری که در بیانیه ۱۹۵ نفر از نمایندگان مجلس درباره تصمیم گیری برای لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام در اواسط اسفندماه آمده بود: شرط «عدم اجرا تا لغو تحریم‌ها» مصرف داخلی دارد…تصمیم به الحاق مشروط، با توجه به عدم کفایت شروط برای کنوانسیون‌ها به دلایل متقن و تجربه شده حقوقی، کشور عملاً در معرض اجرای کنوانسیون‌ها قرار خواهد گرفت.
*با تصویب مشروط لوایح FATF باید منتظر تشدید تحریم‌ها باشیم
6- هر راه‌حلی که به نوعی نرمش در مقابل دشمن تلقی شود، نه تنها در برطرف شدن تحریم‌ها مؤثر نخواهد بود، بلکه طرف غربی را در استفاده از تحریم مصمم‌تر خواهد کرد. تصویب مشروط لوایح FATF هم به معنای نرمش بیشتر ایران در مقابل تحریم‌هاست و در نتیجه، نه تنها آمریکا را برای لغو تحریم ها تحت فشار قرار نمی‌دهد بلکه مشوق این کشور برای تشدید تحریم‌هاست.
در مجموع و با توجه به آنچه گفته شد، هیچ تردیدی وجود ندارد که با تصویب مشروط لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام، اوضاع نه تنها بهتر نمی‌شود بلکه به مراتب بدتر می‌شود. در نتیجه، انتظار می رود اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام فریب فضاسازی های صورت گرفته توسط مقامات ارشد دولتی و جریان حامی دولت را نخورند و تصمیمی نگیرند که سال‌ها اثر مهم آن بر اقتصاد و معیشت مردم باقی خواهد ماند.
